Amazon'da çatışma!
31.08.2019 - 11:18 | Son Güncellenme:
Yangınların her bir dakikada bir futbol sahası büyüklüğündeki alanı yok ettiği dünyanın en büyük yağmur ormanlarında, arka arkaya silah sesleri duyuldu.
Operasyona federal polis ekipleri ile Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal Kaynaklar Enstitütüsü (IBAMA) yetkilileri katıldı.
Para eyaletine bağlı Altamira kenti yakınlarındaki bir kaçak altın madenine baskın düzenlendi.
Polisler maden için ağaçları kesen şüphelilerle çatışmaya girdi.
Arka arkaya ateşlenen silah sesleri ormanın derinliklerinde yankılandı.
Ekipler madende kullanılan iş makineleri ve kepçeleri imha etmek için araçların üzerine akaryakıt döktü.
Ardından tümü ateş everilerek kullanılamaz hale getirildi.
Ormanın ortasındaki devasa ağır iş makineleri dikkat çekti.
Reuters foto muhabiri Nacho Doce, kaçak altın madenini drone kullanarak havadan görüntüledi.
Nehir kenarına yakın konumdaki kaçak madenin etrafındaki bağlantı yolları göze çarpıyor.
Amazon'daki yangınların ardından dünya ile kavgaya tutuşan 'Tropik Trump' lakaplı Brezilya lideri Bolsonaro, G-7 ülkelerinden gelen 22 milyon dolarlık yardım teklifini geri çevirdi.
Yangınların çevreciler tarafından çıkarılmış olabileceğini savunan Bolsonaro, uluslararası baskıların ardından askeri birlikleri alevlerin söndürülebilmesi için devreye soktu.
Yalnızca Brezilya'da değil Peru ve Bolivya gibi ülkelerde de devam eden yangınlar, geçen hafta her bir dakikada bir futbol sahası büyüklüğündeki ormanlık alanı yok etti.
Dünya oksijeninin yüzde 20'sini üreten Amazon yağmur ormanlarında devam eden yangınların küresel bir krize dönüşebileceği uyarısı yapıldı.
Dünya Doğal Yaşam Vakfı'na göre Amazonlar bu durumda küresel ısınmanın ana kaynağı olacak. 'Yeryüzünün akciğerleri' olarak nitelenen Amazon ormanları yüzlerce hatta binlerce yıl içinde oluşan büyük miktarlarda karbondiyoksidi tutuyor.
Her yıl bölgedeki milyarlarca ağaç çok miktarda karbondiyoksidi emiyor. Uzmanlara göre bu karbondiyoksidin atmosfere salınması küresel ısınmayı artıracak.
Bir araştırmaya göre Amazonlar'ın tuttuğu karbon miktarı 9 bölge ülkesinin çoğunun 1980-2010 yılları arasındaki toplam fosil yakıt emisyonlarına eşit. Yüzlerce yerli kabilenin yaşadığı Amazonlar, yeryüzündeki hayvan ve bitki türlerinin 10'da birine ev sahipliği yapıyor.
Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Kurumu INPE'ye göre bu yılın ilk sekiz ayında ülkede yarısından fazlası Amazon bölgesinde olmak üzere 75 bin'den fazla yangın çıktı.
Son iki haftada 2,500 noktada daha yangın çıktı. 2018'de 39,759 yangın çıkmıştı.
CNN'e konuşan INPE uzmanı Alberto Setzer'e göre yangınların yüzde 99'undan - kasıtlı ya da kazayla - insanlar sorumlu. Kurumun Başkanı Ricardo Galvao uygu görüntülerine dayanan yangın verilerini açıkladıktan sonra Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro tarafından görevden alınmıştı.
Amazon yağmur ormanlarında çıkan yangınlar bu yıl, 2018'e kıyasla yüzde 80 artmış durumda. Brezilya'da, son altı yılın en fazla sayıda yangını yaşanıyor.
CNN'e konuşan INPE uzmanı Alberto Setzer'e göre yangınların yüzde 99'undan - kasıtlı ya da kazayla - insanlar sorumlu. Kurumun Başkanı Ricardo Galvao uygu görüntülerine dayanan yangın verilerini açıkladıktan sonra Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro tarafından görevden alınmıştı.
6,7 milyon kilometre karelik ormanlık alanın karşı karşıya olduğu yangınlar, beş temel konuda Dünya'yı tehdit ediyor.
1. 40 bini aşkın bitki türüDünya Vahşi Yaşam Fonu'nun (WWF) verilerine göre Amazon bölgesinde 40 bini aşkın bitki türü bulunuyor.
Dünya Bankası ise "Amazonlar, dünyanın yağmur ormanlarının yüzde 40'ına, karasal biyo çeşitliliğin ise yüzde 25'ine ev sahipliği yapıyor" diyor.
Amazon bölgesinde yetişen birçok bitki türü tıp alanında ilaç üretimi için kullanılıyor. Elde edilen bitkilerden kanser ilaçları da üretiliyor, kozmetik ürünleri de.
2. 6 bini aşkın hayvan türüAmazon bölgesinde bugüne kadar 427 memeli, 1300 kuş, 378 sürüngen ve 400'den fazla da amfibi hayvan türü keşfedildi. Ayrıca yaklaşık 3 bin farklı tatlı su balığı da bu bölgede yaşıyor. Son olarak 'vejetaryen pirana' olarak adlandırılan balık da yine Amazonlarda bulunmuştu.
Yine Amazonlarda binlerce omurgasız hayvan da yaşıyor. Amazon ormanlarının derinliklerinde bugüne kadar keşfedilmemiş çok sayıda canlı türünün de yaşadığı sanılıyor.
Yangınlar bu canlıların habitatlarını ve dolayısıyla geleceklerini de tehdit ediyor.
3. Yaklaşık 400 yerli kabile halkıYerli halkların korunması için çalışmalar yürüten Brezilya merkezli Survival International örgütü, Amazon ormanlarında yaklaşık 1 milyon yerlinin 400 farklı kabilede yaşadığını belirtiyor.
Bu kabilelerin hepsinin kendilerine özgü kültürleri ve dilleri var. Bazı yerli kabile köyleri 500 yıldır dış dünya ile temastayken bazıları hâlâ tamamen izole bir şekilde yaşıyor.
Bu kabilelerin geçim ve yaşam kaynağı da yaşadıkları Amazon ormanlarının zenginlikleri. Gıda, ilaç, barınma gibi temel ihtiyaçlarının tamamını ormandan elde ediyorlar.
4. Dünyanın iklim dengeleyicisiBrezilya Bilim, Teknoloji ve İletişim Bakanlığı Nisan ayında yaptığı bir açıklamada Amazon yağmur ormanlarının ülkenin güneyindeki yağmur döngülerini düzenlediğini ve çok yüksek miktarda karbondioksiti emebildiğini açıklamıştı.
Ancak Amazon bölgesinin önemi sadece Brezilya ile sınırlı değil. Yağmur ormanlarının Güney Amerika'nın en büyük iklim dengeleyicisi olduğu ifade ediliyor.
Akademik Science Advances dergisinde yer alan ve araştırmacılar Thomas Lovejoy ile Carlos Nobre tarafından kaleme alınan makalede "Amazon yağmur ormanlarındaki nem seviyesi kış aylarında Rio de la Plata havzasına düşen yağışı etkiliyor. Uruguay, Paraguay ve Arjantin'deki yağış seviyeleri Amazon yağmur ormanları ile doğrudan bağlantılı" diyor.
5. Dünya'nın en büyük nehir havzasıAmazonlar aynı zamanda gezegenin en büyük nehir havzası konumunda. 7 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan havza Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Venezuela'nın küçük bir kısmını kapsıyor.
Bu havzanın en büyük bölümü Brezilya sınırları içerisinde. Arjantin Doğal Yaşamı Koruma Derneği Infobae'nin Başkanı Manuel Jaramillo, "Amazon bölgesi gezegenimizdeki tatlı suyun yüzde 17 ila 21'ini oluşturuyor" diyor.
Yangınların bu havzada da geri döndürülmesi güç bir hasara yol açması riski bulunuyor.
Çevreci gruplar yangınları Bolsonaro hükümetinin Amazonlar'ı endüstriyel tarım, madencilik ve kerestecilikle ekonomik faaliyete açma politikasına bağlıyor, Brezilya liderinin bu çabalarının tarım ve çiftlik arazisi açmak için ormanların yakılmasını teşvik ettiğini söylüyor.
Bolsonaro'nun Ocak'ta göreve gelmesinden bu yana ülkede ormansızlaşmanın üç kat arttığı tahmin ediliyor.
CNN'in meteoroloji uzmanlarından Haley Brink, Amazonlar'ın yağmur ormanı olması nedeniyle, aşırı nem yüzünden yangın çıkarmanın zor olduğuna dikkat çekiyor ve "Hayvanların otlatılması için arazi açmak amacıyla yangın çıkartmak için en uygun zaman şimdi. Çünkü yağmur mevsimi olmaması nedeniyle bitki örtüsü kuru" diyor. Haley, havaların Eylül'de daha da ısınacağına dikkat çekiyor.
