Bu manastırlardan bir tanesi de Ilgarini Mağarası’nda bulunuyor. Ama maalesef bu manastırın bir kısmı yok olmuş durumda sadece kalıntıları kalmış.” Ayrıca mağara içerisinde şapel kalıntılarının da olduğunu söyleyen Şahin, şunları kaydetti: “İki katlı şapel kalıntısı mağarada mevcut. Şapelde yapılan işçilik rahatlıkla görülebiliyor. Kayaların arasında hiçbir belirginlik yok. Hatlar tamamen kaybolmuş, inanılmaz derecede güzel bir işçiliği şapellerde görebiliyoruz.”
Mağarada fibula, buderus gibi insan kemiklerinin görüldüğünü belirten İstanbul Doğa Sporları Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Karataş ise, “Mağarada mezarlar var. Umarım buralar korunur. Çünkü Türkiye’nin turizm açısından çok önem teşkil eden yerlerden bir tanesi burası. Ilgarini Mağarası’na olan yolculuğumuz çok güzel geçti. Gerçekten güzel bir patika yol yapılmış. Yapanlara ve emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. Burası çok yüksek bir mağara, mistik olarak çok etkileyici bir yer. Burada insan farklı duygular yaşıyor. Bu duyguları herkesin tatmasını tavsiye ederim. Ülkemizin güzelliklerinden bir parçası oluyor burası da. Umarım burasını herkes gelip görür. Buralarda güzel duygular yaşar” diye konuştu.
Bir yandan korktuğunu, bir yandan heyecanlandığını ve bir yandan da adrenalin artarak Ilgarini Mağarası’nı gezdiğini anlatan Karataş, şunları söyledi: “Ilgarini Mağarası’nda yine mağaralara özel tektonik oluşumlar vardı. Sarkıtlar vardı, likitler vardı ama bunun dışında çok çok etkileyici, eski tarihlerde yapıldığını anladığımız yol vardı. Tamamen taş işçiliğiyle yapılmış, eğimi azaltılarak yapılmış muhteşem bir yol vardı. Bu yoldan inip yolun sonundaki şapele ulaşmak benim için muhteşemdi, etkileyiciydi. Bir yandan korkarak, bir yandan heyecanlanarak, diğer yandan da adrenalin artarak yaşadığımız bir deneyimdi. Bu deneyimi hayatım boyunca unutmayacağım.” “Bu mağaranın ülkemiz tarihine ve kültürüne kazandırılması gerekiyor” Ilgarini Mağarası’nda çok fazla taş işçiliğinin olduğunu aktaran Karataş, “Bu eski tarihte yapılan taş yolundan yaklaşık 300-400 metre aşağıya doğru derine indik. Yol boyunca mezarlıklar vardı, bir şekilde bu mezarlıklardaki cesetler dışarı çıkmıştı. Kemikler vardı, yapılar vardı yine muhteşem taş işçiliği olan, tam taşın işlenerek düz bir halde işlenerek yapılan yerler vardı. Bunların ne amaçla kullanıldığını bilmiyorum ama eminim tarihçilerimiz, profesörlerimiz, üniversitelerimiz buradaki gizemi çözeceklerdir ve dünya tarihine ve kültür tarihimize katacaklardır” dedi. “Ilgarini, dünyanın en derin 4’üncü mağarası olarak gösteriyor” Ilgarini Mağarası’na ulaşım için zorlu parkurda trekking ve doğa sporları için gelen turistlerin kolayca ulaşmaları sağlamak amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kayalara 9 bin 500 adet vida çakıldı. Ahşap malzemenin sabitlenmesi için 350 kilogram çivi kullanıldı. 2,5 kilometrelik zorlu parkur boyunca geçilmesi zor bölümlere 385 merdiven ve 440 metrekare ahşap platform ile 450 metre uzunluğunda korkuluklar yerleştirildi. 2,5 kilometrelik yürüyüş yolunun sonunda denizden yüksekliği bin 250 metre olan Ilgarini Mağarası’nın giriş ağız genişliği 22 metre, yüksekliği ise 30 metre, içeriye doğru 858 metre uzunluğundaki 250 metre derinliği ile Dünyanın 4’üncü büyük mağarası olarak gösterilen Ilgarini Mağarası’nın 220 milyon yılda oluştuğu tahmin ediliyor. Ilgarini Mağarası’nın ikiye ayrılan girişinde sağ taraf Avize Salon ismi ile anılmaktadır. Bu bölümde bir su sarnıcı, sarkıtlar ve odalar bulunmaktadır. 250 metre derinliğe kadar giden sol tarafta ise M.Ö. 2000 yılına ait insan yaşantısına dair izlere rastlanmaktadır. Ilgarini mağarasını her yıl 2 binden fazla trekking tutkunları ile turistler ziyaret ediyor.