09.07.2021 - 09:19 | Son Güncellenme:
MİNE ÖZDEMİR GÜNELİ - AYKUT YILMAZ
Son dakika haberine göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, üniversitelerin 13 Eylül’den itibaren açılabileceğini duyurmuştu. Yeni akademik yıl öncesi üniversiteler, bir taraftan yüz yüze eğitime hazırlanırken diğer taraftan da aşıyla ilgili kararlar almaya başladılar.
Kadir Has Üniversitesi’nin aşı olmayan öğrencilerin kampüse girmesine izin verilmeyeceğini ancak online eğitime devam edebileceğini açıklamasının ardından Marmara ve Üsküdar üniversiteleri de öğrencilerine aşı tavsiyesinde bulundu.
Karara birçok öğrenci, eğitim haklarının bu şekilde engellenemeyeceğini belirterek tepki gösterdi. ABD’deki bazı üniversiteler, yeni akademik yılda kampüslere girişte aşı zorunluluğu getirdi.
Konuyla ilgili görüş aldığımız hukukçular, bu kararın Türkiye’de uygulanmasının mümkün olmadığını belirttiler. Anayasa’nın 42. Maddesi’nde güvence altına alınan eğitim hakkının senato kararıyla engellenemeyeceğini kaydeden hukukçuların görüşleri şöyle:
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muharrem Özen: Anayasa’nın öngördüğü eğitim hakkını ancak kanunla sınırlayabilirsiniz. Aşıyı hiç kimseye dayatamadığınız yerde üniversiteyi kazanmış bir öğrenciye ‘Ben seni almıyorum’ diyemeyiz.
Üniversitenin alacağı senato kararıyla bu işlem yapılamaz. ABD’deki üniversitelerde eyaletlere göre uygulama değişebilir. Anayasamıza göre bu mümkün değil. Aşı çalışmalarında 20 yaş grubunun henüz bilimsel sonuçları açıklanmadığı için gençler kaygı duyuyorlar.
‘Aşı olmayanları kampüse alamam’ demek, temel hak ve özgürlüğü sınırlayıcı işlem olduğu için ancak kanunla mümkün. Öğrenci böyle bir durumla karşılaşırsa dava açarsa kazanır.
Tıp Hukuku Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hakan Hakeri: Üniversitelerin aldığı aşı kararlarının hukuki bir alt yapısı yok; Anayasa’ya aykırı. Bu kararla eğitim hakkını engellemiş oluyorlar. Aşı tıbbi bir müdahaledir. Her tıbbi müdahalenin artıları, eksileri var. Bunları kabul edip etmemek kişiye bağlı.
Kanuni dayanak olmadan eğitim hakkının sınırlandırılması tamamen Anayasa’ya aykırı. Bu kararı alan üniversitelerdeki öğrenciler, kararın iptali için yargıya başvurabilir. Bundan bir zarar görmesi söz konusuysa tazminat davası açabilir.
Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir: Anayasa’nın 42. Maddesi “Kimse eğitim öğretim hakkından yoksun bırakılamaz” diyor. Eğer eğitim hakkına ilişkin kısıtlama yapacaksanız kanunla yapmak zorundasınız. Hakkın özüne dokunmayacaksınız, ölçülülük ilkesinin; demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olacak.
Aksi halde temel bir insan hakkı olan bu hakkın özüne dokunacak şekilde ihlal etmiş olursunuz. Senato kararıyla böyle bir düzenleme yapılamaz. Kanunun olmadığı yerde ve yaptırımının belli olmadığı noktada Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesi, zorunlu aşı uygulamalarıyla ilgili ihlal kararları veriyor.
Öte yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, son 10 günde yapılan aşı sayısının 8 milyon dozu geçtiğini bildirerek, ‘Aşı olmaya karar verip randevu alanların sayısı 4 milyon 330 bini geçti’ dedi.
Kovid-19 geçirenlere 2. doz aşı uygulaması yeniden başladı, randevular açıldı. Kararın yurt dışına çıkış için gerekli aşı kartı zorunluluğu nedeniyle alındığı belirtildi. Türkiye’de Kovid-19’a karşı aşılama tüm hızıyla devam ediyor.
Toplam uygulanan aşı sayısı 56 milyon 191 bini aştı. Son 10 günde yapılan aşı sayısının 8 milyon dozu geçtiğini duyuran Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter paylaşımında “İlk doz aşısını son 10 gün içinde yaptıranların, yani aşı olmaya karar verip randevu alanların sayısı 4 milyon 330 bini geçti.
Hızlı hareket etmek hepimize güç verir, zaman kaybetmek riske karşı korunmasız düşürür, hem sizi hem çevrenizde aşı olmayan diğer kişileri” aşı çağrısı yaptı. Diğer yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, çarşamba günü Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, yeni tip koronavirüsün neden olduğu Kovid-19 hastalığını geçirenlerin isterlerse 2 doz aşı olabileceklerini söyledi.
Bu kapsamda, Kovid-19 geçiren ve tek doz aşı olanların daha önce iptal edilen 2. doz aşı randevuları tekrar sisteme tanımlandı. Hastalığı geçirenlerden hem bir doz hem de 2 doz yaptıranlar, aşı sertifikalarını e-nabız veya Hayat Eve Sığar (HES) uygulamaları üzerinden oluşturabilecek.
Kovid-19 geçirmeyenlerin sertifikaları ise iki dozun uygulanmasının ardından verilecek. Sertifikaların verilmesinde aşı türü dikkate alınmayacak. Daha önce hastalık geçirenlerin aşıyı bekleme süresi 6 aydan 3 aya düşürülmüştü.
Ayrıca bu durumdaki kişilere tek doz koronavirüs aşısı yapılması kararlaştırılmıştı. Yeni kararın yurt dışına çıkış için gerekli aşı kartı zorunluluğu nedeniyle alındığı belirtildi.
ABD ve İngiltere’nin tavsiyeleri ise halen Kovid-19 geçirenlerin de iki doz aşıyı yaptırmaları yönünde. Kovid-19 atlatanlara tek doz aşı yapılmasına ilişkin kararların arkasında genel olarak aşılamanın daha yaygın bir şekilde yapılabilmesinin yattığı belirtiliyor.
BBC’de yer alan habere göre, İspanyol hükümetine aşılama programı konusunda tavsiyelerde bulunan New York’taki Mount Sinai Icahn Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hordi Ochando, “Daha önce bu hastalığı geçirmiş kişilere de 2 doz aşı yapılması, ilk doz aşısı için bekleyen milyonlarca kişi varken çok da anlamlı değil” dedi.
Ancak bilim insanları, bu gruptaki kişilerde tek doz aşının yeterli korumayı ne kadar süre daha sağlayacağının bilinmediğini belirtiyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın Kovid-19 mücadelede vatandaşlara seslenerek, “Aşılamada istediğimiz ivmeye henüz ulaşmamış illerimiz için yeni uygulamalarımız olacak.
Gerekirse tüm vatandaşlarımızı bulundukları yerde aşı hizmeti ile buluşturacağız” açıklamasının ardından ülke genelinde aşılanma oranı düşük illerde mobil aşı ekipleri çalışmalarına hız verdi.
Kırsal bölgelerde camilerden aşı çağrısı yaptı, kahvehane kahvehane dolaşan ekipler tereddüt yaşayan vatandaşları ikna ederek aşı yaptı. En düşük aşılama oranına sahip illerden olan Muş’ta köy köy dolaşarak aşı yapan sağlık ekipleri dün Tekyol köyünde idi.
Toplum Sağlığı Merkezi Doktoru Resul Karakaya ve muhtar Yalçın Çaldır, camideki hoparlörle çağrıda bulundu. Türkçe ve Kürtçe anonslar yapan doktor ile muhtar, köylüleri aşı olmaya davet etti. Anonsu duyarak, köy konağına gelenlere aşıları yapıldı.
18 yaş üzeri nüfusunun yüzde 55’inden azının aşılandığı illerden Van’da ise Muradiye ilçesinde kahvehane, iş yeri ve caddeleri dolaşarak vatandaşları aşı konusunda bilgilendiren mobil sağlık ekipleri, ikna ettikleri kişilerin aşısını yaptı.
Denizli’de faaliyet gösteren yaklaşık 30 motosiklet kulübü de dün Pamukkale ilçesinde düzenlenen açılışla “Denizli Motosiklet Sürücüleri ve Spor Kulübü Derneği” adı altında birleşirken, açılışa katılan yaklaşık 200 kişiden 50’si motosikletlerinin yanında aşı yaptırdı.