Güncel bir Fransa portresi

Türkiye’de 31 Ocak’ta gösterime giren “Sefiller / Les Misérables”,  Ladj Ly’in çok ses getiren ilk filmi. Geçen yıl Cannes Film Festivali’nde yarışan ve Jüri Ödülü’nü kazanan film, Akademi Ödülleri’nde En İyi Uluslararası Film dalının beş adayından biri. Fransa’da azınlıkların durumunu dinamik bir anlatımla ortaya koyan film, Paris’in banliyölerinden Montfermeil ’de geçiyor. Burada devriye gezen üç polis memurunun, Stéphane, Chris ve Gwada’nın kendilerinin yarattığı bir şiddetin içine çekilmelerini konu alan film, Fransa’daki güncel tartışmaları ele alıyor. Filmi, bu üç polis memurunu canlandıran Damien Bonnard (Stéphane), Alexis Manenti (Chris) ve Djebril Zonga (Gwada) ile konuştuk.

Filmin başındaki futbol kutlamasının nasıl bir ton tutturduğunu düşünüyorsunuz?

Damien Bonnard: Futbolu sevmem ama ilginç bir sahne.  Ladj Ly, insanların ortak bir kutlamada bir araya geldiği dokunaklı bir sahneyle açmak istedi, filmi. Birlik duygusunun yoğun yaşandığı bir anla. Ama bu, akşam insanlar evine gittiğinde son bulan bir bütünlük. Aynı zamanda da sahneyi garip de buluyorum, bir mutluluk anı ama içinde şiddet de barındırıyor.

Alexis Manenti: Aynı zamanda bu gençlerin Fransa’ya duyduğu sevgiyi de göstermesi açısından ilginç bir sahne. Çünkü bu çocuklar ayaklandıklarında Fransa karşıtı olarak algılanıyorlar. Halbuki Fransa bayrağını taşıdıklarını görüyoruz, filmin en başında.

Ly’in filmi kendi mensubu olduğu bir topluluğun içinde çektiğini biliyoruz. Bu deneyim sizin için nasıldı?

Damien Bonnard: Aslında Montfermeil çok açık bir topluluk. Dünyanın dört bir yanından gelmiş, kendi kültürlerini ve dinlerini yaşayan insanlardan oluşuyor. Dolayısıyla orada açık kalplilikle karşılandık. Onlar bize hoşgörü gösterdiler.

Alexis Manenti: Ladj orada büyüdüğü ve onun ne yaptığını bildikleri için bir güven ilişkisi kurulmuştu. Etrafta olan herkes yardımcı oldu, bazıları teknik konularda bazıları lojistik konularda. Projenin bir parçası oldular.

Canlandırdığınız Chris, filmin en antipatik karakteri. Bu, sizin için nasıldı?

Alexis Manenti: Kötü adamı, en tartışmalı karakteri canlandırmaya bayıldım. Kötü adamın kahraman olduğu “Joker” gibi filmlerden de biliyoruz ki böyle birini canlandırmak güzel bir zorluk.

Filmin çekim sürecinin o anda olanlara açık bir yanı olduğu biliniyor. Bu bilinmezlikle çalışmak hakkında ne demek istersiniz?

Damien Bonnard: Doğaçlama yapmadık ama filmin çekim sürecinin ana açık olduğunu biliyorduk. Etrafımızda bir olay olduğunda rolün içinde kalarak ayak uydurduk. Sürekli çekim yapılıyordu. Mizansenin katı kurallar içinde ayarladığı bir durum söz konusu değildi.

Siz, Ly’le uzun süredir arkadaşsınız. Siz nasıl bir deneyim yaşadınız?

Djebril Zonga: Evet, 20 yıldır arkadaşız. Bana rol teklifiyle gelmedi. Onu arayıp bana bir şans vermesini istedim. Kısa filme böyle dâhil oldum. Sonra bu film geldi. Arkadaş olduğumuz için dürüstlükle konuştuk. “Bu doğru değil” veya “Bence senaryoda bir şeyler eksik” gibi yorumlar yapabildim. Sette de tartışmayı sürdürdüm. Ladj buna çok açıktı. Fikir ayrılıkları ve tartışmalar oldu. Mesela annemle olan sahne öyle yazılmamıştı. Ağlamayı ben ekledim çünkü bence insani bir ana ihtiyaç vardı. Bunu sahneye kendiliğimden ekledim ve öyle kullanmaya karar verdi.

Damien Bonnard: Çok şiddetli kavgalar değildi ama çok tartıştık. Ama bunlar filmi önemsediğimiz için oldu. Karakterleri geliştirmek için.

‘Bir şeyler denk geldi’

Filmin Cannes’daki başarısı filmin açmak istediği tartışmalar için yararlı oldu mu?

Damien Bonnard: Bence bir şeyler denk geldi ve film istediği tartışma ve ilgiyi yakalayabildi. Ladj’ın Cannes’da ödül alırken politikacılara hitap ettiği konuşma, Sarı Yeleklilerin eylemleri ve polis şiddeti, filmi gündeme taşıdı.