Haberler sapkınlığı tetikleyebilir mi?

Psikiyatr Doç. Dr. Armağan Samancı, Ümraniye sapığı Yaman Özçelik’in yakalanmasından sonra kamuoyuna yansıyan haberlerin sadece sapığı değil, cinsel seçimi farklı olanları da teşvik edebileceğini öne sürdü. Samancı, "Cinsel öğeler öne çıkarılarak yapılan haberlerin farklı eğilimleri olanları tetiklediği" iddiasında. Haberler farklı cinsel eğilimleri tetikler mi?

Toplumumuz sanki doyumsuz, bastırılmış dürtülerin etkisiyle patlama içinde. Kadının bedenini metalaştıran, cinsel davranışı ilişki ve sevginin dışında algılamaya yol açan televole kültürü toplum psikolojisini bozuyor. Cinselliğin pazara çıkarılması, mekanikleştirilmesi doğru değil. Cinsellik sevginin ifade tarzıdır. Böyle haberler, yatkın bireylerde, yani özdenetimi yetersiz kişilerin dürtüleri üzerinde hoş olmayan etkiler yapabilir.

Bu tür haberler, bazen sapık eğilimleri olan insanların dürtülerinin açığa çıkmasını sağlayabiliyor. Ama bir kısmını da korkutabiliyor. Burada dürtünün bozukluk şiddeti önemli. Kişi çok şiddetli bir dürtü duyuyorsa onu teşvik edebilir. Bu tip haberleri çok büyük puntolarla vermemek lazım. Böyle esrarengiz biçimde verilen haberler, bu tür sapık eğilimli insanları gıcıklar, teşvik eder, haz alırlar. Onların haz damarını kamçılayabilir.

Televizyonlarda cinsel öğelerle birleştirilerek haber sunulması, çocuklarla beraber olmak isteyen cinsel açıdan problemli insanlar için uyarıcı olabilir. İngiltere’de şöyle bir örneği var: Çocuklarla cinsel olarak birlikte olma eğiliminde olanların, hapisteyken birbirlerinin suç dosyalarını okudukları dikkati çekmiş. Aslında dosyalarını erotik kitapmış gibi okuyup haz aldıkları fark edilmiş. Bu okuma, onlar için cinsel uyarıcı etki yaratıyor.

Ümraniye sapığı olayı basında çok abartılı bir şekilde yer aldı. Vatandaşların önlem alması için, bu tür bir sapıkla ilgili haberlerin elbette basında yer alması lazım. Bunun vatandaşlara fayda sağlayacağı açık ancak abartılmamak kaydıyla. Eğer çok abartılırsa, uzmanların söylediği şekilde başkaları üzerinde de etkisi olabilir. Doğrusu, Ümraniye sapığı olayının çok gizli yürütülmesiydi. Gizli bir tahkikattan sonra gerçek sapık bulunduktan sonra basına duyurulmasında fayda vardı. Ama İstanbul polisi bu olayı çok abarttı. Bazı filmlerdeki bu tür senaryoların gerçeğe dönüşebildiğini görüyoruz. Bu bakımdan yan etkisi olabilir.

Basının toplumu etkilememesi mümkün değil. Ama bu tür haberlerin bir şekilde yapılması ve toplumun bilinçlendirilmesi de gerekiyor. Cinsel suçun ön planda tutulduğu haberlerde biraz dikkatli olunmalı, konu çok abartılmamalı. Bu konuda polisler olarak toplumda gördüğümüz bazı eğilimler var. Basında çıkan haberlerden etkilenerek bir dönem kız çocuklarının sahnelerde isim olmuş starlara özenerek evden kaçtıklarını biliyoruz. Çıkan haberlerin toplumun belirli kesimlerini, belirli tarzda etkilememesi mümkün değil. Her şeyin başının eğitim olduğunu unutmamak gerekir. Bu, toplumda çok yönlü olarak çözülmesi gereken bir olay. Medyanın da bu tür cinsel içerikli olayları büyütmemesi gerekir. Sonra suçlu devamlı, ‘beni hapishanede öldürebilirler’ diyor. Bu tür yargısız infazlara da mahal vermemek lazım.