Kazan dairesinde film vakti

Birçok çekimin yanı sıra konserlere ve film gösterimlerine ev sahipliği yapan Beykoz Kundura, İstanbul’un kültür sanat mekanları arasında yerini yıllar içinde aldı. Bugün Jules Dassin’in 1948 yapımı filmi ‘New York Esrarı’nın gösterimiyle açılacak Kundura Sinema, şehrin sinema kültürüne yeni bir halka ekleniyor. Bu yeni mekanı Beykoz Kundura’nın kültür-sanat direktörü Buse Yıldırım’la konuştuk.

- Beykoz Kundura’nın sinemayla bağlantılı bir geçmişi var, değil mi?

Fabrika sadece üretime dayalı değil, merkezinde insan var. Zamanında kreşi, sineması olan; yeri geldiğinde futbol, voleybol oynanan bir yaşam merkezi aslında. Bunları araştırırken yeni kimliğini de bulmuş olduk. 70’lerin sonuna kadar burada açık hava sineması var. Sadece işçilerin değil, Beykoz halkının katıldığı gösterimler düzenleniyor. Bu dönemden projeksiyon makinesini muhafaza ediyoruz. 1970’lerde Amerikan western’lerin, ‘Ben-Hur’un gösterildiğini hatırlayanlar oldu. Ardından Yeşilçam filmleri… Fabrika deneyiminin bir katmanı olarak sinema kültürünün ve topluluk deneyiminin yaşandığını öğrendik.

- Sinema için neden kazan dairesini seçtiniz?

26 tarihi bina var fabrika içinde. Restorasyon projelerini adım adım gerçekleştiriyoruz. Eski elektrik atölyesinden başladık, ve bunu 1930’larda yapılmış bir bina takip etti. Kazan dairesi de mimari niteliği güçlü ve tasarımını okuduğunuzda kendisini ortaya koyan bir yapısı var. Enerji üreten; tüm organizmayı var eden, ısıtan, makinelerin çalışmasını sağlayan yer. Kundura Sinema’nın başlangıcının buradan yapmak, bence mekana güç veriyor. 138 kişilik ve yapısı amfi tiyatroyu andırıyor.

- Daha önce gerçekleştirilen film programları ‘Karlar Altında Kabuslar’ ve ‘Bir Yaz Gecesi’ deneme niteliğinde miydi?

Aslında restorasyon 2011 yılında başladı. Bu gösterimler ufak alıştırmalardı. Beykoz Kundura sıra dışı bir mekan. Gösterimler, bu mekanı nasıl bir deneyim haline getirebiliriz sorusunu yanıtlamanın yanısıra hedef kitlemizi tanımak ve tanışmak amacı da taşıyordu.

‘Anıları canlı tutmaya çalışan bir proje’

- Kundura Hafıza ve Kundura Sahne projelerinden bahsedebilir misiniz?

2015’te sözlü tarih projesi vardı ancak bunun öncesinde restorasyon projesi başladığında aklımızda şu vardı: Evet, burada makineler ve binalar var ama buranın hikayesi ne? Özelleştirme projesinde de olan bir müze şartı vardı. Bulduğumuz tüm veriler bizi hafıza projesine yönlendirdi. Bu, geçmiş ve gelecekle kurulan köprü. İleride bir sergi alanı yapacağız. Aslında yaptık ama bunu geliştireceğiz. Beykoz halkı ve Sümerbank’la kurulan ilişkiyi de keşfettik. Sosyal medya hesaplarında mesela bir takipçimiz mesaj attı ve babasının çalışma kimliğini gönderdi. Bunun gibi şeyler mesafeyi yeniden kurmamızı sağladı. Beykoz Kundura, kapanmış özelleştiriliyor ancak buradan ekmeğini çıkarmış insanlar var ve üretilen ayakkabıları milletçe giymişiz. Anıları canlı tutmaya ve hatırlamaya önem veren bir proje oldu. Film seçkilerinde de geçmişe gidiyoruz aslında. Bunların hepsi bir bütün.