Başbakan’ın gözyaşları

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından idam edilen gençlerin mektuplarını okuyarak anayasa değişikliği için yapılacak referanduma destek istedi. Erdoğan, dün Ak Parti grup tolantısında konuşmasının büyük bölümünü referanduma ayırdı. Konuşmasının idam edilen gençlere ilişkin bölümünde cümlelerini yutkunarak zor tamamlayan, zaman zaman konuşmasını sürdüremeyerek başı önünde susan Erdoğan’a duygusal anlarında milletvekilleri alkışlarla destek verdi. Erdoğan’ın mesajları şu noktalarda toplandı:
KRAL MİDAS’IN KULAKLARI: Anayasa değişiklik paketinin içindeki maddeler, CHP, MHP ve BDP’nin üst yönetimlerinin uykularını çok ciddi şekilde kaçırıyor. Bunlar tıpkı ‘Midas’ın Kulakları’ öyküsünde oldukları gibi yalnız kaldıklarında ya kendi vicdanlarına ya da yakın arkadaşlarına ‘bu pakete karşı çıktıkları için büyük rahatsızlık duyduklarını’ ifade ediyorlar. ‘Aka kara’ demenin vicdanları sızlattığını çok iyi görüyoruz.
ŞAFAK TÜRKÜSÜ’NÜ OKUDU:Necdet Adalı 19 yaşında bir lise öğrencisiyken cinayet işlediği iddiasıyla 1977’de tutuklandı. Ben o dönem bir siyasi partinin (MSP’yi kastediyor) İstanbul Gençlik Kolları Başkanı’ydım. Necdet Adalı 22 yaşındayken 8 Ekim 1980’de asılarak idam edildi. Şair Nevzat Çelik’in, Adalı için yazdığı o ünlü şiir bu zamansız ölümü en güzel şekilde resmediyor: ‘Beni burada arama anne/Kapıda adımı sorma/Saçlarına yıldız düşmüş koparma anne/Ağlama/Kaç zamandır yüzüm tıraşlı/Gözlerim şafak bekledim/Uzarken ellerim kulağım kirişte/Ölümü özledim anne/Yaşamak isterken delice’. Adalı 12 Eylül cuntasının idam ettiği ilk gençtir. Bir televizyon kanalında o günlerin, idam kararlarının nasıl verildiğini takip ediyorsunuz değil mi? Nasıl verildiğini görüyorsunuz. Bir bu yandan, bir bu yandan.
KONUŞMAKTA ZORLANDI, AĞLADI: 12 Eylülcüler kendi ifadeleriyle asılan bir solcuyla denge kurmak için bir de sağcı idam etmek istediler. Adalı’dan sadece birkaç saat sonra 22 yaşında bir genç, Mustafa Pehlivanoğlu darağacına yürüdü. Ailesi infazdan 3 gün sonra çocuklarını ziyarete geldiğinde, idam edildiğini öğrendiler.
YAĞLI URGANLA HESAPLAŞACAĞIZ: Tam 30 yıl sonra, yine bir 12 Eylül günü, işte bu işkenceler, zulümlerle, bu insanlık dışı uygulamalarla milletçe hesaplaşacağız. Gencecik ölümlerle, zamansız vedalarla, 17 yaşındaki çocukları yağlı urgana taşıyan zihniyetle hesaplaşacağız. Gencecik yaşında haksız bir şekilde idam edilen Mustafa’nın ‘Allah’tan bulurlar’ dediği gün işte 12 Eylül 2010 günüdür. Yıllarca 12 Eylül mağdurlarını solcuları istismar eden CHP, 12 Eylül ile yüzleşemese de biz yüzleşeceğiz. Yıllarca 12 Eylül mağduru ülkücülerin sesine kulak vermeyen MHP, 12 Eylül ile hesaplaşamasa da biz hesaplaşacağız.

Midas’ın öyküsü:
Başbakan’ın benzetme yaptığı mitolojik öyküye göre, Frigya Kralı Midas Apollon tarafından kulakları eşek kulağına çevrilerek cezalandırılır. Kral Midas, eşek kulaklarını sivri külahı ile bir süre saklarsa da saçını sakalını her gün tıraş eden berberin görmesini engelleyemez. Berber kimseye açmadığı bu sırdan kurtulabilmek için toprağa bir delik kazar ve içine eğilerek “Midas’ın kulakları eşek kulaklarıdır.” diye fısıldar ama kazma vurduğu yerin çevresindeki otlar, kamışlar yel estikçe dile gelerek “Midas’ın kulakları eşek kulaklarıdır” derler.

‘Wikipedia’ yanılttı mı?
Nevzat Çelik’in ‘Şafak Türküsü’ şiiriyle ilgili internette yer alan bilgiler, Başbakan Erdoğan’ı da yanılttı. Internet kullanıcılarının verdiği bilgilerle oluşturulan Wikipedia’da, Çelik’in şiiri Necdet Adalı için yazdığı belirtiliyor. Oysa Çelik 1984 tarihli kitabında yer alan bu şiiri, idamla yargılandığı dönemde kendi durumundan yola çıkarak annesine hitaben yazmıştı.

Erdal Eren’in adına şarkılar:
Sezen Aksu: Son Bakış (sözleri Aysel Gürel’e, bestesi Onno Tunç’a ait)
Teoman: İki Çocuk
Mor ve Ötesi: Darbe
Grup Yorum: Büyü (Gülten Akın’ın şiirinden bestelendi). Selda Bağcan Edip Akbayram gibi sanatçılar tarafından da seslendirildi.
Gına: Kırmızı Halı
Saian Sakulta Salkım: Suç
Ali Ekber Eren: Ankara Adı Kara

12 Eylül bilançosu
12 Eylül bilançosu (Adalet Bakanlığı verilerine göre)
İdam edilenlerin sayısı: 50
Kuşkulu ölümlerin sayısı: 144
İşkencede ölenlerin sayısı: 171
Vatandaşlıktan çıkarılanlar: 14 bin

İŞTE O İDAMLAR
Mahkeme başkanı karara şerh koydu
Necdet ADALI (1958 - 8 Ekim 1980)
12 Eylül 1980 askeri darbesinde idam edilen ilk kişi olan Necdet Adalı, Kurtuluş Örgütü’nün lise kanadı Dev-lis üyesiydi. Adalı, 1977’de Ankara’da Yıldırım Beyazıt Lisesi’nde öğrenciyken Ankara İsmetpaşa’da bir kahvehanenin taranması olayıyla ilgili olarak tutuklandı ve yargılandı. Ulucanlar Cezaevi’ndeyken gerçekleştirilen bir firar eylemine “nasıl olsa suçsuzluğunun anlaşılacağını” ileri sürerek katılmadı. Kendisini yargılayan mahkeme başkanı Albay Hamdi Sevinç’in Adalı’nın suçsuz olduğunu ileri sürmesine karşın, mahkeme heyeti tarafından suçlu bulundu. Karara şerh koyan Sevinç bu tutumu nedeniyle ceza aldı ve ordudan istifa etti. Adalı 8 Ekim 1980 tarihinde idam edildi.

‘İfadem işkenceyle alındı’ demişti
Mustafa PEHLİVANOĞLU (1958 - 09.10.1980)
12 Eylül darbesinden sonra idam edilen ilk ülkücüdür. Balgat’ta, 10 Ağustos 1978 gecesi tarihe ‘Balgat katliamı’ olarak geçen olayda, sol görüşlülere ait kahvehanenin taranması olayının faili olarak 12 Eylül darbesinden önce idam cezasına çarptırıldı. Pehlivanoğlu, iki ay kadar Mamak Cezaevi’nde kaldıktan sonra firar etti. Ancak aynı dönemde 12 Eylül darbesi gerçekleşti ve saklandıkları evde yakalandılar. 7 Ekim’i 8 Ekim’e bağlayan gece, Necdet Adalı’dan birkaç saat sonra, Mamak Cezaevi’nde asıldı. Pehlivanoğlu mahkeme süresi boyunca ifadesinin işkenceyle alındığını söyledi. İdam kararını veren Sıkıyönetim Mahkemesi Hâkimi Ali Fahir Kayacan daha sonra anlattığı anılarında, Pehlivanoğlu’nun asılan solcu Adalı’ya denge olsun diye idam edildiğini belirtti.

Asıldığında 18 yaşında değildi
Erdal EREN (1964 - 13 Aralık 1980)
Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği üyesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencisi Sinan Suner, 30 Ocak 1980’de Milliyetçi Hareket Parti’li Bakan Cengiz Gökçek’in koruması Süleyman Ezendemir tarafından vurularak öldürüldü. Eren, Suner’in öldürülmesini protesto etmek için 2 Şubat 1980’de düzenlenen gösteride gözaltına alınan 24 kişinin arasındaydı. Gösteri sırasında çıkan çatışmada er Zekeriya Önge’yi öldürdüğü iddiasıyla tutuklanan Eren, yargılanarak 19 Mart 1980 tarihinde idama mahkum edildi. Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylanan karar, 13 Aralık 1980’de Ankara Merkez Cezaevi’nde infaz edildi. Eren’in silahından çıkan kurşunun Önge’nin ölümüne neden olduğu kanıtlanamadığı gibi, 17 yaşında olması nedeniyle , röntgen filmi çektirilerek kemik yaşının 18 olduğu yolunda rapor tutuldu.

Ağabey Erkan Eren: Samimi bulmadım
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 12 Eylül’de yapılacak referandum için destek isterken, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra idam edilen isimlerin mektuplarını ağlayarak okuması tepki çekti. Erdoğan’ın, “17 yaşındaki çocukları yağlı urgana taşıyan zihniyetle hesaplaşacağız” sözleriyle atıf yaptığı Erdal Eren’in ağabeyi Erkan Eren, “Başbakan’ı samimi bulmadım. Samimi olduğuna inanmak isterdim ama bulmadım. Referanduma yönelik bir konuşma. Referandumun asıl amacının da darbecilerden hesap sormak olduğuna inanmıyorum. Ben ‘hayır’ demeyi düşünüyorum” dedi.
GÖKÇER TAHİNCİOĞLU Ankara