Gizli servis, açık kavga

MİT kuruluşunu kutluyorGizli servis, açık kavga
En önemli özelliği gizlilik olan Milli İstihbarat Teşkilatı kuruluşunun 75. yılında artık şeffaflığı ile tartışılıyor
BELMA AKÇURA İstanbul

En büyük rakibi "emniyet", en büyük düşmanı "örgütler", en büyük zaafı "devlet", en önemli özelliği "gizlilik..." Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT).
Kuruluş tarihi 6 Ocak 1926. İlk adı Milli Emniyet Hizmeti (MAH)... Ancak 6 Temmuz 1965’de MİT adını aldı. Bu değişiklik 22 Temmuz tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
O günden bu yana, ülke gündemini, zaman zaman kaçakçılık, uyuşturucu ve terör olaylarını yönlendiren yeraltı dünyası ile onların emniyet içindeki uzantılarını ve çete bağlantılarını rapor ederek altüst etti.
1. ve 2. MİT raporlarıyla gün ışığına çıkan MİT - Emniyet kavgası, gruplaşmadan kaynaklanan kurum içi kavgalara dönünce kendini yıprattı. Abdullah Öcalan operasyonuyla prestij kazandıysa da Kürtçe televizyon kurulmasının gerekli, Öcalan’ın idamının ise gereksiz olduğu yönünde açıklamaları belli çevrelerde şaşkınlık yarattı.
İç istihbaratı emniyete bırakmaması görev ve sınırını yeniden tartışma konusu yaptıysa da; şimdi 75. yıldönümünü kutluyor...

MİT’in ilkleri... Sabahattin Savaşman: MİT İstihbarat Dairesi eski Başkan Yardımcısı. MİT’in ilk köstebeği. Jusmat’ta çalışan bir Amerikalının evinde CIA’nın MİT ile ilişkilerini sağlayan Williams adlı bir başka Amerikalıya "gizli" belgeler verirken yakalandı. Cezaevi’nde 8 yıl hapis yattı, çıktı ve kayıplara karıştı.
Hamza Görgüç: Sabahattin Savaşman’ın CIA için çalıştığına başlangıçta inanmak istemediyse de, yanıbaşındaki bir yönetici için "izleyin" talimatını verdi. 1977’de olaydan hemen sonra İngiliz gizli servisleri ve CIA’ya çok ağır bir mektup yazdı. CIA’dan da özür dileyen bir yanıt alınca "CIA’nın özür dilediği ilk MİT Müsteşarı" olarak tanındı.
Hiram Abas: MİT’in görüntüsünün değiştirilmesi gerektiğini ilk o savundu. MİT’e ilk sivil müşteşar olmaya adaydı ki Mehmet Eymür’ün kaleme aldığı 1. MİT Raporu’yla MİT defteri kapandı. 26 Eylül 1990’da bir suikaste kurban gitti.
Mehmet Eymür: 1. ve 2. MİT raporlarıyla gündeme geldi. Hiram Abas’ın en yakın çalışma arkadaşı. MİT’in mafya ve ülkücüleri kullanmasına "mevzuat damdan düşmedi" sözleriyle karşı çıktı. Teşkilattaki görev sürelerini "tiksinti verici" bulup ABD’ye yerleşti. İnternet üzerinden yaptığı yayınlarla tartışılıyor.
Erkan Gürvit: Kenan Evren’in damadı. ASALA’ya karşı ülkücülerin kullanıldığı ilk operasyonları Köşk’te Hiram Abas’la biraraya gelerek başlattığı öne sürüldü.
Sönmez Köksal: İlk büyükelçi - sivil Müşteşar. MİT’in tek "apolitik" müsteşarı. 2. Susurluk Raporu’nda adı sıkça geçen Abdullah Çatlı’nın adını hiç duymadığını söyledi. MİT’e çalışan Alaattin Çakıcı Fransa’da turlarken, O Fransa’ya büyükelçi oldu.
Şenkal Atasagun: MİT Müsteşarı. MİT’i ilk o şeffaflaştırdı; Kürtçe televizyon kurulmasının gerekli, Öcalan’ın asılmasının ise gereksiz olduğu yönündeki sözleri tartışmalara yol açtı. Eymür’ün sitesinden ailesi ve kendisini hedef alan ithamları, MİT içinde "gruplaşma" ve "hesaplaşma"nın devam ettiği iddialarına yol açtı.

Artık tatlı bir rekabet var Hanefi Avcı (Eski Emniyet İstihbarat Daire Başkanı): MİT ile Emniyet arasında bir dönem belli rahatsızlıklar olmuş olabilir, ama araları şimdi iyi. Bu aralar MİT’in sadece dış istihbarata bakıp, içeriyi emniyet, jandarma ve yine MİT’ten oluşan yeni bir birime bırakması isteniyor. Bence de doğru olan bu.
Bülent Orakoğlu (Eski Emniyet İstihbarat Dairesi Başkanı): MİT ile Emniyet arasındaki savaşa yönelik açıklamaları ben siyasi olarak görüyorum. Kimin, hangi görevi, ne şartlarda yapacağı belli olmadığı için emniyet ve MİT arasında böyle bir yarış, tatlı bir rekabet var. Alan karmaşası yüzünden bazen sertleşiliyor.
Mahir Kaynak (Eski MİT mensubu): Çatışmalar sadece Emniyet ile MİT arasında değildir, kurumların içerisinde de gruplaşmadan kaynaklanan çatışmalar vardır. Oysa MİT rejimi korumaz devleti korur. Rejim mücadelesi siyasi alanda yapılır. MİT bazı insanları solcu, sağcı, dinci, diye tehlikeli görürse siyasetin içinde olur.




SİYASET