Milletvekillerine 2007'de peşin ödenen maaş geri alınmayacak

Anayasa Mahkemesi, 22 Temmuz 2007 genel seçimi öncesi vekillere 3 aylık dönem için peşin ödenen maaşın, milletvekili seçilemeyenlerden geri alınmasını engelleyen 3671 Sayılı Kanun hükmünün iptali istemiyle açılan davayı reddetti. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı.

Kanunun Anayasa Mahkemesi’nin gündemine taşınmasına neden olan dava Avukat Sedat Vural tarafından açıldı. Vural, 22 Temmuz 2007 genel seçiminde yenilenecek TBMM üyelerine 15 Temmuz 2007’de 3 aylık dönem için peşin ödenek ve yolluk ödenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açtı. Ankara 16. İdare Mahkemesi ise davayı ehliyet yönünden reddedince dosya itiraz üzerine Danıştay 11. Dairesi’nin önüne geldi. Danıştay Ankara 16. İdare Mahkemesinin kararını bozarak, 3671 sayılı TBMM Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emeklilerine Dair Kanun’un "Hak kazanma ve Ödeme" başlıklı 6. maddesinin 3. cümlesinde yer alan "ve çeşitli sebeplerle genel seçimin yenilenmesi" ibaresinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması için oy birliğiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu. Danıştay’ın başvurusunu gündemine alan Anayasa Mahkemesi ise iptal istemini oy çokluğuyla reddetti.

-TBMM ÜYELERİNİN HUKUKİ KONUMU FARKLI-

Kararda, TBMM üyelerinin kamu görevlilerinden farklı bir hukuki konumda bulundukları belirtilerek, "TBMM üyeliği statüsünün kazanılması ve kaybedilmesi, yasama dokunulmazlığı, çalışma düzeni ve mali haklar gibi birçok konuda TBMM üyeleri, kendilerine özgü hukuki konumlarına bağlı olarak farklı kurallara tabi tutulabilirler. Bu nedenle ödenek ve yollukları Anayasa’da özel olarak düzenlenen TBMM üyelerinin bu yönden diğer kamu görevlilerinden farklı kurallara tabi tutulmasında yasa önünde eşitlik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır" denildi.

"TBMM üyelerinin ödenek ve yolluklarının üç aylığının peşin olarak ödenmesinin öngörülmesi, yasa koyucu tarafından ödenek ve yolluklar bakımından üçer aylık dönemlerin esas alındığını göstermektedir" denilen kararda, TBMM üyelerine ödeme yapılan her bir dönemin, üç aylık bir süreyi kapsadığı ve bu sürenin bir bütünlük arz ettiği kaydedildi. Kararda, "Bu çerçevede, üç aylık bir döneme ilişkin olarak TBMM üyelerine yapılan ödemenin genel seçimin yenilenmesi halinde geri alınmaması, yasa koyucunun bu konudaki takdirini yansıtmakta olup, emeğin karşılıksız bırakılmamasını amaçlayan Anayasa’nın 55. Maddesine aykırı bulunmamaktadır" ifadelerine yer verildi.

-HAK, ADALET VE EŞİTLİK İLKELERİYLE DE BAĞDAŞMIYOR-

Anayasa Mahkemesi Üyeleri Fulya Kantarcıoğlu, Fettah Oto ve Zehra Ayla Perktaş ise Yüksek Mahkeme’nin ret kararına katılmadı. Anayasa Mahkemesi üyeleri karşı oy yazılarında, TBMM üyeliği sıfatının sona ermesinden sonra çalışılmayan bir süreye ait mali hakların, ödenmemesi, ödenmiş ise geri alınması gerektiğine dikkat çektiler. Karşı oy yazılarında şu değerlendirmeye yer verildi:

"Anayasa’da milletvekilleri için getirilen farklı düzenlemelerin amacının, onlara eşitlik ilkesini ihlal edecek biçimde ayrıcalık ve imtiyaz tanınması değil, ulusu temsil etme görevlerinin gereği gibi yerine getirilmesi olduğunda duraksamaya yer yoktur. Bu durumda, milletvekilliği sıfatı sona erenlerin, bu görevle ilişkilerinin kesilmesine karşın, önceden aldıkları üç aylık ödenek ve yolluklarının geri alınmamasının, Anayasal meşruiyeti bulunmadığı gibi hak, adalet ve eşitlik bağlamında hukukun genel ilkeleriyle de bağdaşır bir

yönü bulunmamaktadır."

-ÇALIŞILMAYAN BİR SÜREYE AİT MALİ HAKTAN BAHSEDİLEMEZ-

Anayasa Mahkemesi üyeleri Ahmet Akyalçın ile Serruh Kaleli ise karşı oy yazılarında, "Ücretin emeğin karşılığı olması ve fiilen çalışma karşılığı ödenmesi hususları gözetildiğinde TBMM statüsünün sona ermesinden sonra, bu statüye bağlı bir çalışma ve emekten söz edilemez. Bulunulmayan bir statüye ve çalışılmayan bir süreye ait mali haktan da bahsedilemez" değerlendirmesinde bulundular.

Üye Alparslan Altan ise karşı oy yazısında, şu değerlendirmeye yer verdi:

"Ödenek ve yollukları, milletvekilliği statüsüne bağlı mali haklar olarak nitelendirmek de mümkündür. Ödenek ve yollukların hak edilmesi, milletvekili statüsünde bulunulmasına bağlı olduğundan, bu statünün sona ermesinden sonra bu statüye bağlı bir ödeme yapılması olanaklı değildir. Bu anlamda yapılan ödemenin tarihinin de bir önemi bulunmamaktadır. İlgiliye milletvekili iken ödeme yapılmış olsa dahi ödeme konusu mali hakların milletvekili statüsünün kalktığı tarihten sonraki aylara ait olması halinde, söz konusu statünün kaybı ile birlikte önceden yapılan ödemenin dayanağı ortadan kalkmış olmaktadır. Önceden ödenmiş de olsa, ödemeye esas olan statünün kaybından sonraki aylar için bu statüye bağlı olarak yapılan ödemelerin iadesi gerekir."