Sosyal medyaya düzen teklifi

Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde önceki gün yapılan zirvede Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayladığı sosyal medya düzenlemesi AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Teklife göre, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan Facebook, Twitter gibi yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılar, Türkiye’de en az bir temsilci bulundurmak zorunda olacak. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunlu olacak. Temsilci belirlemeyen veya BTK’ya bildirimde bulunmayan ağ sağlayıcılar için beş aşamalı bir yaptırım sistemi devreye sokulacak. Bu kapsamda 10 milyon TL idari para cezası ile başlayacak kademeli ceza, internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90’a kadar daraltılmasıyla sonuçlanabilecek.

‘Haftaya yasalaşır’

AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, düzenlemeyle getirilen “unutulma hakkının” siyasiler için geçerli olup olmadığına ilişkin bir soruya, “Yaşadığınız şeyler siyasi tarihin bir parçası haline gelmişse bunu ayırmak lazım. Burada hakkı korunan bireysel vatandaşlarımızdır” dedi. Düzenlemenin bu hafta komisyona gönderileceğini söyleyen Zengin, “önümüzdeki hafta yasalaşmasını bekliyoruz” ifadesini kullandı.

BEŞ AŞAMALI YAPTIRIM SİSTEMİ DEVREYE GİRECEK

“İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi hakkında kanun”da değişiklik içeren dokuz maddelik teklif şöyle:

- Kanuna “Sosyal ağlar” tanımı eklenecek. Sosyal ağ sağlayıcılar, “Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmala, görüntüleme veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler” olarak tanımlanacak.

- Verilecek idari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde BTK tarafından muhataba e-posta vb. ile bildirilebilecek.

- “Yer sağlayıcılık” bildiriminde bulunmayanlara BTK Başkanı 1 ila 10 milyon TL tutarında ceza verecek. Bu ceza mevcut yasada 10 bin ila 100 bin TL olarak belirlenmişti.

İçerik çıkarma

- İnternet ortamında yapılan ve içeriği suç oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesinin yanı sıra içeriğin çıkarılmasına da karar verilebilecek.

- İçerik veya yer sağlayıcının yurt dışında bulunması halinde, BTK Başkanı içeriğin çıkarılmasına re’sen karar verilebilecek. 4 saat içinde gereğini yerine getirmeyen sorumlular, 500 ila 3 bin gün arasında adli; 10 bin-100 bin TL arasında idarî para cezasına çarptırılacak. Buna rağmen karar yerine getirilmezse BTK, yetkilendirmenin iptaline karar verilebilecek.

- İnternet ortamındaki yayının içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlâl edildiğini iddia eden kişi ile kurumlar doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğin çıkarılmasını isteyebilecek. Kararın gereği en geç 4 saat içinde yerine getirilecek.

Yetkili bulundurma

- Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek zorunda olacak. Bu kişinin iletişim bilgilerine internet sitesinde yer verilecek; ayrıca temsilcinin kimlik ve iletişim bilgileri BTK’ya bildirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunlu olacak.

Beş aşamalı yaptırım

- Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcı için beş aşamalı yaptırım sistemi devreye girecek. BTK tarafından bildirimde bulunulacak ağ sağlayıcı, 30 gün içinde temsilcisini belirleyip BTK’ya bildirmezse 10 milyon TL para cezası ile karşılaşacak. İkinci aşamada 30 milyon TL daha idari para cezası kesilecek. Üçüncü aşamada reklam yasağına tabi tutulacak. Dördüncü aşamada internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50; beşinci aşamada da yüzde 90 oranında daraltılması söz konusu olacak. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hâkim kararları kendiliğinden hükümsüz kalacak.

48 saat içinde yanıt

- Sosyal ağ sağlayıcı, başvurulara, en geç 48 saatte cevap verecek. Cevap vermeyene 5 milyon TL ceza kesilecek. Sosyal ağ sağlayıcılar, bu çalışmanın alt yapısını 3 ay içinde tamamlamak zorunda olacak.

- Sosyal ağ sağlayıcıları, 6 ayda bir ihlal başvurularına ilişkin rapor yazmak ve BTK’ya bildirmek zorunda olacak. Rapor hazırlamayanlara 10 milyon TL idari para cezası kesilecek.

- Türkiye’deki kullanıcıların verilerinin Türkiye’de barındırılması için gerekli tedbirler alınacak.

- Sosyal ağ sağlayıcılar hakkında “intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu, müstehcenlik, fuhuş ve kumar suçları”, Atatürk aleyhine işlenen suçlar, bahis ve şans oyunlarıyla ilgili suçlar ile yaşam hakkı, kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerine bağlı gecikmesinde sakınca bulunan hâller için verilecek idari para cezaları 1 milyon TL olacak.

- Hukuka aykırılığı mahkeme kararıyla tespit edilen içeriğin, bildirime rağmen 24 saat içinde kaldırılmaması halinde sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmininden sorumlu olacak. Bunun için içerik sağlayıcıya dava açılması şartı aranmayacak.

SOSYAL MEDYA TEKLİFİ TEPKİLERİ

Akçay: Şiddetli ihtiyaçtı

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay: İnternet ortamının sınır tanımayan olgusu hızlı erişim ve paylaşım sağlaması ve dinamik ağ yapısı aynı zamanda kötü niyetli kullanıcıların kimliklerini gizleyecek yasadışı iş ve eylemleri hayata geçirmelerine fırsat veriyor. Bu yüzden sahte isimle hesaplarla, yasadışı içerik oluşturulması paylaşılması, küfür iftira hakaret amacıyla kullanıldığı aşikar. Bu düzenleme mecburiyet haline gelmişti, şiddetli bir ihtiyaçtı.

‘Özgürlükleri daraltabilir’

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Sözcüsü Yavuz Ağıralioğlu: Özellikle muhalefetin en çok muzdarip olduğu şey trolleşme. Ancak yıllarca hükümetin kılı kıpırdamadı, ucu kendilerine dokununcaya kadar düzenleme yapılmadı. Sosyal medya düzenlemelerini Türkiye’deki özgürlükler alanının daraltmayan vizyonla buluşturmalıyız. Özgürlük adına insanların şahsiyetlerine de saldırma boşluğu oluşturmadan medeni ülkelerdeki gibi özgürlükleri de güvenceye alarak kısıtlamaya dünya standartlarında hatta üzerinde zemin inşa edebiliriz.

CHP’den teklife tepki: Amaç fişlemek

CHP’nin Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, AK Parti ve MHP’nin, sosyal medya platformlarına bazı denetim ve yaptırımlar getiren kanun teklifindeki düzenlemeleri eleştirdi.

Adıgüzel, “Bu teklife sosyal medya düzenlemesi dememiz mümkün değil. Bu teklif, daha ziyade sosyal medyadaki muhalif düşünceleri zapturapt altına almaya yönelik bir tekliftir. İktidar aceleci, ısrarcı ve uzlaşmadan uzak bir tavır içinde. Teklif, trafiği 1 milyon ve üstü olan sosyal medya platformlarına Türkiye’de temsilcilik açma ve kullanıcı bilgilerini paylaşma zorunluluğu getiriyor. Bu talepleri karşılamayan platformların ise bant genişliği yüzde 95 oranında daraltılacak. Bu yayının durdurulması demek. Kullanıcı  billgisinin paylaşıma açılmasında amaç kullanıcıları fişlemek ve muhalefeti susturmak. Özgürlükleri hedef alan bu teklifin makul ve akılla izan edilebilecek tek bir yanı yok. İnternet çağında, interneti yasaklamayı çözüm gören bu anlayışın tek korkusu gerçeklerin duyulması. Dertleri bu.” -ANKARA Milliyet