TUSAŞ, 200 uçaklık set teslimatını gerçekleştirdi
06.05.2021 - 10:14 | Son Güncellenme:
AA
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), dünya havacılık sektörünün önde gelen şirketlerinden Spirit'e yönelik teslimatlarına devam ediyor.
TUSAŞ'tan yapılan açıklamaya göre, "Airbus A220 Fixed Trailing Edge" için 2012'de detay parça sevkiyatıyla başlayan süreçte 2014'te ilk bitmiş ürün teslimatını gerçekleştiren şirket, bugüne kadar toplam 200 uçaklık seti Spirit’e teslim etti. TUSAŞ, proje kapsamında toplam 1770 uçaklık set teslim etmeyi hedefliyor.
Kanat üzerinde firar kenarında bulunan ve hareketli detayların (Spoiler, Aileron ve benzeri) ve iniş takımının bağlandığı parça olarak adlandırılan "Fixed Trailing Edge" kapsamında bir uçaklık sette her kanatta birer adet olmak üzere toplam 2 adet iç ve 2 adet dış spar bulunuyor. TUSAŞ, bu kapsamda kanat üzerindeki hareketli detay parçaların monte edildiği sparları içeren ve iniş takımının bağlandığı parçayı ifade eden "Fixed Trailing Edge" üretimine aralıksız devam ederken toplam 200 uçaklık setin teslimatını da tamamladı.
TUSAŞ BİRÇOK ÖDÜLE LAYIK GÖRÜLMÜŞTÜ
Airbus ve Boeing başta olmak üzere birçok önemli havacılık şirketi ile "tek kaynak" olarak sürdürdüğü hava yapısalları üretiminde birçok ödüle layık görülen TUSAŞ, üretimde kalite ve hatasız üretimi esas alarak faaliyetlerini gerçekleştiriyor.
Açıklamada görüşlerine yer verilen TUSAŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Temel Kotil, "Dünya hava aracı yapısalları sektörünün katalizör markalarından Spirit ile iş birliğimiz çerçevesinde gerçekleştirdiğimiz teslimatlarımıza bir yeni kilometre taşını daha ekledik. Airbus A220 uçakları için üretimini gerçekleştirdiğimiz kritik parçaların 200'üncüsünü teslim etmenin heyecanı içindeyiz. Spirit ile stratejik iş birliğimiz uzun yıllara dayanıyor.Hem Spirit hem de TUSAŞ tarafında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarımı tebrik ediyor, stratejik iş birliğimizin artarak devamını diliyorum." ifadelerini kullandı.
Daha önce de Türkiye'nin sınırlı ürettiği ŞİMŞEK'i görmüştük. Hava savunma sistemleri gibi çeşitli atış testlerinde kullanılan TUSAŞ tarafından üretilen Şimşek Yüksek Hızlı Hedef Uçak, kamikaze İHA’ya dönüştürüldü. Şimşek’in yılda 100 adet üretildiğini belirten TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, "Üzerinde patlayıcı var. 100-200 km menzile sahip. Aksungur SİHA’ya 2 adet monte edilerek kullanılıyor" dedi.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, CNN Türk’te Türkiye'nin milli üretim hava araçları ve yürütülen çalışmalarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
200 KM MENZİLE SAHİP
Kotil, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) hava savunma birliklerinin eğitim ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilen ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi’nin, 200 km menzilli kamikaze uçak olarak kullanıldığını söyledi.
ŞİMŞEK’in hem hedef uçak hem de kamikaze uçak olduğunu belirten Kotil, “5 kg patlayıcı var üzerinde, yaklaşık 100-200 kilometre gidiyor. Yılda 100 adet üretebiliyoruz bundan. Aksungur SİHA’ya 2 adet monte edilerek kullanılıyor” dedi.
TUSAŞ özgün tasarım ve üretimi olan ŞİMŞEK sistemi genel özellikleri: Gemi helikopter platformlarından kalkış ve kontrol. İleri kompozit teknolojileri ile üretilmiş yapı.
Askeri standartlara uyumluluk Özgün "YKİ Uçuş Kontrol Sistemi" ve "Otopilot Sistemi" sayesinde kalkış ve iniş dâhil rota / yön / hız / irtifa tutma modları ile tam otonom uçuş kabiliyetiYer Kontrol İstasyonu ile görev öncesi planlama ve kontrol, uçuş esnasında değiştirebilme özelliği, sayısal harita otomatik tanımada yapabiliyor.
Daha önce de TUSAŞ'ın gemisavarı dünya rekoru kırmıştı. Yerli ve mili imkanlarla üretilen orta menzilli gemisavar füze motoru TEI-TJ300 Turbojet, ilk etapta Türkiye'ye 40 milyon dolarlık bir katkı sağlayacak.
TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, Eskişehir tesislerinde tamamen yerli ve milli imkanlarla üretilen orta menzilli gemisavar füze motoru TEI-TJ300 Turbojet’in başarı hikayesini DHA’ya anlattı.
İlk etapta Türkiye’ye 40 milyon dolarlık bir katkı sağlayacak projede 240 milimetre çapındaki motorun sektörün söz sahibi Fransa, Almanya, Çekya ve Hollanda’yı geride bırakarak 1342 Newton (N) itme gücüne ulaştığını ifade eden Prof. Dr. Akşit, “Bu bir dünya rekoru, ürettiğimiz motoru testlerde zorladığımızda 1500 Newton’a kadar çıkabileceğimizi düşünüyoruz. 2,5- 3 yılda sıfırdan, düz beyaz kağıttan motor geliştirmek bayağı rekor bir hız” dedi.
Türkiye’nin savunma sanayide ihtiyacı olan ve aralarında genel maksat helikopteri ile insansız hava aracının (İHA) da bulunduğu araçların motor üretimini Eskişehir tesislerinde gerçekleştiren TEI, ilk yerli ve milli gemisavar füze motoru TEI-TJ300 Turbojet’i 3 yıllık çalışmanın ardından tamamladı.
Testlerden başarıyla geçen motor, dünyada hava motorları sektörün söz sahibi Fransa, Almanya, Çekya ve Hollanda’nın ürettiği emsallerini geride bırakıp, 1342 Newton (N) itme gücüne ulaşarak dünya rekoru kırdı. TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, deneme motor üretiminden dünya rekoruna giden TEI-TJ300 Turbojet’in başarı hikayesini DHA’ya anlattı.
‘KABİLİYET KAZANALIM DERKEN, DÜNYA REKORU KIRDIK’
Türkiye’nin yerli insansız hava araçlarının gaz tribün ihtiyacına yönelik geliştirdiği TJ90 Turbojet motorun ardından eksenel kompresör teknolojisi ile de bir deneme motoru yapmak için yola çıktıklarını ifade eden TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, “Hedeflerimiz aslında hem motor kabiliyetini geliştirmek hem de know-how (yapabilme bilgisi) kazanmaktı. Ekibimiz bu işi öğrensin diye düşündük.
Vizyon olarak bu fikri belirledikten sonra, yapacağımız bu öğrenme motoru ‘devletimizin bir işine yarasın’ dedik. Roketsan Genel Müdürü ile yaptığımız konuşmada, ‘Sizin bu güç sınıfında bir motora ihtiyacınız olur mu?’ diye sordum. Donanmamızın kullandığı orta menzilli gemisavar füzelerinin raf ömürleri 5-6 yıla kadar dolacak ve devletimiz bunları yenileyecek. Siz o zamana kadar bu motoru geliştirirseniz biz de roketleri yaparız’ fikrinden ortaya çıktı. Yaklaşık 2,5 yıl içinde prototipimiz bitmişti ve ön denemeler başlamıştı. Geçen sene haziran ayında da Sayın Bakanımız Mustafa Varank geldiğinde çalıştırma testini de yaptık” dedi.
‘DÜZ BEYAZ KAĞITTAN MOTOR GELİŞTİRMEK, REKOR BİR HIZ’
Üretilen ilk yerli ve milli gemisavar füze motoru TEI-TJ300 Turbojet’in füze sınıfında küçük bir motor olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Akşit, deneme motoruyla gelen dünya rekorunu ise şöyle anlattı:
“Çap olarak 23-25 santim aralığında bir motor sınıfı. Bizim motorumuz 24 santim çapa sahip ve bu aralığın tam ortasına oturuyor. Geliştirmemizle birlikte 1342 Newton güce kadar çıktık, daha da yukarı çıkacağız inşallah. 23-25 santim çap sınıfında dünyada 4 üreticinin 4 değişik motoru var, biri de bizim ürettiğimiz motor. Diğer üreticilerin motorları 900 Newton ile 1250 Newton arasında güç üretiyor. Halbuki bizim motorumuz daha düşük olan 24 santim çapta 1340 Newton güce çıkmış vaziyette.''
''Bu şu demek, daha küçük motordan daha fazla güç çıkartıyoruz. Teknoloji yarışındaki rekor buradan geliyor. Motorumuzu sonuna kadar zorlamış değiliz. Genel kanaatimiz, yaptığımız testlerde bunu 1500'e kadar zorlayabileceğimiz yönünde. İnşallah ileride kendi rekorumuzu tekrar kırarak yukarıya doğru taşımayı planlıyoruz. Bu projede biz biraz hızlı yürüdük. Normalde 2,5- 3 yılda sıfırdan, düz beyaz kağıttan motor geliştirmek bayağı rekor bir hız. Orada da bir rekor kırdık diyebilirim. Ekibimizin ellerine sağlık.”
‘2 YIL İÇİNDE SERİ ÜRETİM BAŞLAYACAK’
''TEI-TJ300 Turbojet’in 2 yılda seri üretime geçeceğini anlatan Prof. Dr. Akşit, hazır raf ürünleri olan kabloları dışında motorun tamamen Eskişehir tesislerinde tamamlandığını söyledi. Motorun sınırlarını daha da zorlamayı planladıklarını ifade eden Akşit, “Nerelere kadar yükseltebiliriz, bu güç seviyesinde kaç saate kadar dayanabilir? Bunu zorlayacağız.''
''Ne kadar yerli ne kadar milli bir motoruz? Bir kere tasarımı tamamen bize ait. Bütün tasarımı, geliştirmesi, mühendisinden teknisyenine kadar TEI'deki bütün ekibimize ait. Hepsinin ellerine sağlık. Tamamen milli olarak geliştirdiğimiz bir motor. Üretiminde ise hazır raf ürünleri olan kabloları dışında motorun her şeyini burada ürettik. Burada derken sadece TEI'nin içini kastetmiyorum. Şu anda TEI olarak biz 100 saat kendi atölyemizde iş yapıyorsak 50 saatte dışarıya iş veriyoruz. Bunu sistematik olarak yapıyoruz ki hem dışarıdaki küçük sanayicilerimiz gelişsinler, onlar da para kazansın, hem bizim maliyetlerimiz düşüyor” şeklinde konuştu.
‘TÜRKİYE’YE KATKISI 40 MİLYON DOLAR OLACAK’
TEI-TJ300 Turbojet’in yurt dışından alımları durduracağını ve Türkiye’ye 40 milyon dolarlık bir katkı sağlayacağını belirten Akşit, “Bu motor ne kadarlık bir füzenin ithalatına mani olacak? Eğer biz bu motoru yapmazsak, ihaleye çıkacaklar ve bir başka ülkenin bir başka ürününü alacaklar. Biz Roketsan ile beraber aynı sınıfta bu ürünü geliştirdik.
