Haftada 5 gün sporla kolesterol düşürülebilir

TAYLAN KÜMELİ / bir kibrit kutusu lezzet

Kandaki kolesterol fazlası yıllar içinde damar duvarında birikir. Bu birikim sonucu o damarda daralma, tıkanma ortaya çıkar. Kolesterol hangi damarda birikmişse o damarla ilişkili sorunlar ortaya çıkar. Kalbi besleyen damarlarda kolesterol birikimi sonucu, oluşan daralma ve tıkanmalar, göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlara neden olur. Bunların sonucu hasta koroner by pass ameliyatı (cerrahi olarak darlığın ortadan kaldırılması) veya anjiyoplasti (balonla daralmış koroner arterin genişletilmesi) işlemine ihtiyaç duyabilir. Beyini besleyen boyun damarlarında kolesterol birikimi olması da felce, konuşma bozukluklarına, dengesiz yürümeye, bilinç kaybına zemin hazırlar. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi ise, yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine neden olur. Ana atardamarda (aort) kolesterol birikimi de tehlikelidir. Buradan kopan kolesterol birikintileri daha küçük damarları tıkayarak farklı sorunlara yol açabilir. Örneğin göz damarlarını tıkayarak körlüğe, bacak damarlarını tıkayarak kangrene neden olabilirler.

KOLESTEROL NEDİR?
Kolesterol, mum kıvamında yağımsı bir maddedir. Tüm vücutta bulunur. Vücut kolesterolü kullanarak hormon, D vitamini ve yağları sindiren safra asitlerini üretir. Bu işlemler için kanda az miktarda kolesterol bulunması yeterlidir. Kanda fazla kolesterol varsa, bu kan damarlarında birikir ve damarların sertleşmesine, daralmasına yol açar.

NEDEN YÜKSELİR?
Kalıtımsal faktörler, beslenme alışkanlıkları, şişmanlık ve stres gibi faktörler, kolesterolü yükseltebilir. Düzenli egzersiz, iyi huylu kolesterolü yükseltir, kötü huylu kolesterolü düşürür. 60-65 yaş sınırına kadar yaşla birlikte kolesterol düzeyi artar. Kadınlarda menopozdan sonra da kolesterol düzeyi artış gösterir. Bazı hastalıklar da artışta etkili olur:
Hipotiroidi: Tiroid bezinin yetersiz çalışması,
Nefrit: Böbreğin mikrobik olmayan iltihabi hastalıkları,
Karaciğer hastalıkları ve şeker hastalığı.

TEDAVİ

Sakatattan uzak durun
Kolesterol tedavisinde en önemli konu ilaçsız tedavilerdir. Bu tedavilerin en önemlisi beslenme alışkanlığının değiştirilmesidir. Bunun için başlangıç olarak sıvı yağ, bol sebze, meyve ve hububat tüketin. Kızartmalardan kaçının. Kırmızı et yerine beyaz et tercih edin. Karaciğer, böbrek ve beyin gibi kolesterolden zengin etlerden uzak durun. Diyet süt ve peynir yiyin. Ama ölçüyü kaçırmayın.

Egzersiz çok önemli
Ayrıca sigara kesinlikle bırakılmalıdır. Düzenli egzersiz de HDL kolesterolü (iyi kolesterol) yükseltir, LDL kolesterolü (kötü kolesterol) düşürür. Haftada en az 3, tercihen 5 kez, 30 45 dakika süre ile yürüyüş, koşu, yüzme, bisiklete binme gibi sporlar yapılmalıdır. Bu arada alkol, HDL kolesterolü (iyi kolesterol) yükseltir, ancak alkolün insan sağlığı üzerinde çok sayıda olumsuz etkisi olduğu unutulmamalıdır.
Bunu biliyor muydunuz?

14 yıl süren bir araştırmada, haftada en az 140 gram fındık yiyenlerde kalp ve damar hastalıklarının daha az görüldüğü saptandı. Başka çalışmalarda da fındığın iyi kolesterolü yükselttiği ve kötü kolesterolü düşürdüğü ortaya çıktı. Ancak aşırı fındık tüketiminin de size kilo aldıracağını unutmayın.