ABD Başkanlık seçimlerinin resmi sonuçlarına göre Joe Biden, ABD nin 46. Başkanı olarak 20 Ocak’ta görevine başlayacak. Ancak Başkan Donald Trump halen bu fikirde değil. Trump, seçimde usulsüzlük olduğunu belirterek, sosyal medyada sert eleştirilerine devam edip “Ben kazandım!” dese de, tüm seçim faktörleri ve sonuçları aleyhinde. Nasıl mı?
- Biden, sonuçlanmak üzere olan eyaletlerin çoğunda önde: Joe Biden 77 milyon oy ve 290 delegeye ulaşırken, Trump, 72 milyon oy ve 217 delege alabildi. Pensilvanya, Georgia, Kuzey Carolina, Arizona gibi eyaletlerde henüz sayım bitmemiş olsa da, Biden, en az üçünde delege ve oy sayısında “net biçimde” önde! Trump, mahkeme yoluyla Pensilvanya’daki 20 delegeyi alsa bile yine de kazanmasına yetmiyor.
- Florida örneği: 2000 yılında Al Gore ve George Bush arasındaki oy tartışması Yüksek Mahkeme’de bitmiş, Bush ABD’nin yeni başkanı olmuştu. Ancak şu anda yaşananlarla 20 yıl öncesini karşılaştırmak çok yanlış. Zira ABD genelinde sadece bir eyalette yargı kararıyla seçim sonucu değişmişti.
- Somut kanıt yok: Trump en az 5 eyalette seçim sonuçlarına itiraz etti. Ancak birçok eyalet yetkilisi somut bir kanıt olmadığını açıkladı. Adalet Bakanı William Barr hafta başında federal savcılara ülke genelinde seçimlerde usulsüzlük yapıldığına ilişkin sağlam iddiaların soruşturulması yetkisi verse de, birçok hukuk uzmanı sonucun değişmeyeceği inancında. Öte yandan uluslararası gözlemciler de usulsüzlüğe rastlanmadığını bildirmişti.
- Cumhuriyetçilerden Biden’a destek: Mitt Romney, Susan Collins, Lisa Mürkowski, Mike Rounds, Ben Sasse gibi Cumhuriyetçi senatörler Biden’i kutlarken, Lindsey Graham ve Michael Rubio ise Trump’a 2024’e hazırlanmasını ima etti. Eski başkanlardan George Bush ile Florida eski Valisi olan kardeşi Jeb Bush da Biden’ı kutlayanlar arasındaydı. İşin ilginci, dün Cumhuriyetçi Senatör James Lankford, günlük istihbarat brifinglerinin Biden ile paylaşılmaması durumda, bu olayı Senato’da gündeme getireceğini açıkladı. Trump’ın arkasında durmaya devam eden Cumhuriyetçilerin, partiye zarar vereceğine inanıyorum.
- Dünya liderleri: Şu anda Kuzey Kore, Rusya, Çin ve Brezilya, Biden’ı kutlama konusunda sessiz. Türkiye dahil olmak üzere tüm NATO üyesi ülke liderleriyse Biden’ı kutladı. Bu da, aslında Biden’ın yasal olarak müttefiklerce tanındığı anlamına geliyor. Yani, “Trump’a hoşçakal” mesajı verildi.
Bundan sonra ne olacak?
Bana kalırsa, Başkan Trump, gelecek ay sonucu kabul etmek zorunda kalacak. Çünkü zaman aleyhine işliyor. Sonuçta Trump, 71 milyon oy ile arkasına büyük bir güç aldı. Cumhuriyetçi Parti ve kendi seçmen tabanıyla yakın ilişkisini sürdürürse, 2024’teki başkanlık yarışı için 2022’de kampanyasına başlar. Danışmanlarından Jared Kushner’in bile “sonucu kabul et” önerisi yaptığını yabana atmamalı. Çünkü bu ısrar, Trump’ın kamuoyundaki kredisini azaltmaya başladı...
Bu arada resmi seçim sonuçların açıklanması her eyalete göre farklılık gösterse de 10 Kasım ile 11 Aralık arası artık eyaletlerin her şeyi sonuçlandırması gerekiyor. Örneğin tartışmalı eyaletlerden Pensilvanya için bu tarih 23 Kasım. 14 Aralık’a kadar her eyaletin Seçiciler Kurulu üyesinin, başkan adayına oyunu verip, bu oyları başkente göndermesi gerekiyor. Yani 14 Aralık, Trump için kritik gün. Kongre üyeleri 3 Ocak’ta yemin törenine katılıp görevlerine başlayacak. Biden ise 20 Ocak’ta düzenlenecek yemin töreniyle görevine resmen başlayacak.
Sürpriz atamalar
Öte yandan Başkan Trump’ın Pentagon’da giderayak değişikliler yapmasının şoku yaşanırken, bunun çok da anlamlı olmadığını düşünüyorum. Bir gün içinde Savunma Bakanı, Güvenlik Politikaları Müsteşarı, Savunma İstihbarat Müsteşarı görevden alındı ya da istifa etti. Savunma Bakanı Mark Esper’ın, Ocak ayında zaten ayrılacağı uzun zamandır konuşuluyordu. Aynı şekilde Dışişleri Bakanlığı’nda Suriye Temsilcisi James Jeffrey’nin de son dönemdeki gelişmelerden mutlu olmadığını biliyorduk.
Biden göreve başladıktan sonra hem Pentagon hem de Dışişleri’nde herkesin değişeceğini tahmin etmek zor değil.
Pazartesi günkü yazımda, Biden ekibinde kimlerin olacağını ve onun döneminde Türk-ABD ilişkilerinin seyrini ele alacağım.
