Kocatepedeki asıl facia

30 yıl önce, Kıbrıs harekatının 2. gününde, Türk Hava Kuvvetlerine mensup 30 jet, yanlış istihbarat sonucu Türk Deniz Kuvvetlerinin 3 gemisine saldırmış ve Kocatepe muhribini batırmıştı.Bu korkunç eşgüdüm hatası, 56 şehide mal olmuştu.* * *Dün Emin Çölaşan da yazdı:"Her savaşta bu tür hatalar olabilir"; olmuştur da nitekim..."Kocatepe faciası"nın asıl eleştirilecek yanı, hatanın kendisinden ziyade, 30 yıl, kalın bir perdeyle örtbas edilmiş oluşudur.Soralım:Askeri literatüre geçecek kadar önemli bu facia, hakkıyla soruşturulmuş mudur?Sorumlular yargılanmış mıdır?Yoksa "Olur böyle vakalar" diye tarihe mi gömülmüştür?* * *30 yıl öncesine dönelim:21 Temmuz günü Genelkurmay, "Hava kuvvetlerimizin taarruzu sonucu bir Yunan konvoyuna ağır zayiat verildiği" açıklamasını yaptı.İşin aslı, o gün akşamüstü öğrenildi.Açıklama düzeltildi mi?Hayır!Genelkurmay, ikinci bir açıklamaya gerek görmedi.Hükümet, bunun "ordunun iç meselesi" olduğuna hükmetti.Basın, gerçeği öğrendiği halde zafer havası içinde görmezden gelmeyi tercih etti.Ve "Kocatepe faciası" bir yıl kamuoyundan gizlendi.* * *Skandal basına yansıyınca Genelkurmay soruşturma başlattı.Bir ay süren soruşturma sonucu hazırlanan raporda "Olayın Deniz ve Hava kuvvetleri arasındaki iletişim sorunundan kaynaklandığı, dolayısıyla kimsenin sorumlu tutulamayacağı" sonucuna varıldı.Raporda sadece Kocatepe faciasının değil, bundan sonra yaşanabilecek benzer skandalların soruşturulmasını da engelleyen bir cümle vardı:"Başarılı operasyonların bürokratik incelemeye tabi tutulması, gelecek komutanlara kötü örnek olmakta ve onların, bu psikolojik baskı altında inisiyatif almalarını engellemektedir".Sonuç:Dosya, yargılamaya gerek olmadığı kanaatiyle "rafa kaldırıldı".* * *Benzer olaylar başka savaşlarda yaşanmıyor mu?Yaşanıyor elbet...Mesela İngilizler de 1982 Falkland Savaşında Arjantin gemisi Belgranoyu -"yanlışlıkla" - savaş bölgesi ilan ettikleri alanın dışında 1200 personeliyle batırmıştı.Orada da facia, iki yıl kamuoyundan saklanmıştı.Skandalı ortaya çıkaran, İngiliz Parlamentosu oldu.Savunma Bakanına bu konuda bir soru önergesi verildi. Önergeye cevap hazırlayan bürokrat, işin aslını öğrendi ve bir raporla belgeledi. Hükümet, raporu "devlet sırrı" örtüsüne sararak gizlemek istedi. Ancak bakanlık görevlisi, "Bürokratlar, hükümetten önce Meclise karşı sorumludur" inancıyla raporu ilgili milletvekiline gönderdi.Basın, haberi alır almaz üstüne gitti.İş, mahkemeye intikal etti. Kamuoyu ayağa dikildi.Ve bu süreçte hiçbir askeri yetkili "olayın devlet güvenliğini ilgilendirdiği", "ulusal çıkarların gizlilik gerektirdiği" filan gibi gerekçelerle tartışmalara ambargo koymaya niyetlenmedi.* * *Evet, "Kocatepe faciası"ndan alınacak çok ders var.Üstelik bunlar askeri olmaktan çok, "sivil dersler".... can.dundar@e-kolay.net Türk askeri tarihinin en talihsiz olayının yıldönümüydü dün...