Nakşi müritlerin marka tutkusu

Alışverişte kredi kartı kullananların oranı yüzde 42...Yüzde 7sinin parası faizde; yüzde 36sı ise dövize yatırıyor. Sizce Siirtte Nakşibendi müritleri alışveriş yaparken marka gözetiyor mudur? "Evet gözetirim" diyenlerin oranı yüzde 45... Yeni Şafakta yayımlanan "Güneydoğuda Nakşilik" araştırması, dergahlardaki büyük değişimi ortaya koydu.Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Din Sosyolojisi Bölümünden Dr. Muhammet Çakmak, Nakşiliğin Halidi kolunun yaygın olduğu Elazığ ve Siirtte 5 yıl çalışarak bir doktora tezi hazırladı. Sosyopolitik tarihimizde özel bir yeri olan ve pek çok grubu, partiyi, lideri etkileyen Nakşibendiliğin şaşırtıcı bir kabuk değişimi yaşadığını belgeledi. Güneydoğuda Nakşilik Araştırmaya göre Nakşi müritlerin çoğu kentli... İmam hatip mezunu olan az. Her 3 müritten biri memur; 3te 1i yüksek tahsilli...Bu "şehirli" karakter yanıtlara yansıyor:Mesela katılımcıların yarısı "Şeyhe kesin itaat"i savunurken, yüzde 6lık bir kesim "Şeyh eleştirilebilir" diyor.Müritlerin çoğu düzenli ibadet yaparken yüzde 28i "bazen" yüzde 6.3ü ise "nadiren" ibaret edebiliyor. Tarikat ayinlerine katılım düşük. Yüzde 44ü "ara sıra" katılıyor, yüzde 17.6sı ise "Hiç katılmıyor"."Bir lokma, bir hırka" şiarının mirasçıları "Tutumlu musun?" sorusuna "Az tutumluyum" (yüzde 32.6) veya "Tutumlu değilim" (yüzde 10a yakın) yanıtı veriyor. Kentli müritler Müritlerinden yüzde 44ü "Fal, nazar, muska, okuma - üflemeyi doğru bulmuyor".Kadere inananlar azınlıkta. Yüzde 64ü "bireyin sorumluluğunu ön plana çıkaran bir kader anlayışı"nı savunuyor."Boş zamanında nafile ibaret yapanlar" yüzde 13te kalmış. Kitap - dergi okuyanların oranı yüzde 26, TV seyredenler yüzde 17...Müritlerin yüzde 3ü Batı müziği dinliyor. Namazdan çok TV Üç karılı şeyhler mi? Masal... Bölgenin Nakşi şeyhleri, (üç kuşak ataları dahil) birden fazla evlilik yapmamış. Siirtteki müritler arasında ikinci evlilik hiç yok. Müritlerin yüzde 23ü eşiyle birlikte karar vererek evlendiğini söylüyor."Kadın, çocuk doğurması gereken biridir" diyenlerin oranı yüzde 2yi bile bulmuyor. Yüzde 75lik kesim "Kadın, Allahın bana emanetidir" demiş."Her zaman eşinin fikrine başvuranlar"ın oranı yüzde 40... "Kadın dövülemez" diyenler yüzde 80... "Çalışıp çalışmamak eşimin tercihine kalmış" diyenler yüzde 23...Yüzde 52lik kesim "Doğum kontrolünün gerekliliğine tamamen katılıyor"."Kız çocuk okumamalı" diyenler yüzde 2de kalmış. Müritlerin yüzde 40ı kızı için üniversite istiyor.Ve en şaşırtıcısı: Müritlerin yarıya yakını "İslamla ilgili yeni yaklaşımlar"ı olumlu buluyor. Doğum kontrolü şart "Nakşi tarikatının ciddi bir değişim geçirdiğini" söyleyen Dr. Çakmakın önemli bir gözlemi var:"Müritler, Nakşiliğin klasik entelektüel dünyasına ilişkin felsefi argümanlardan uzağa düşmüşler".Bu kadar eğitimli bir kitle, neden klasik felsefeden koptu?"Çünkü" diyor Çakmak, "Müritler bu ülkenin pozitif eğitim kademelerinde kendini geliştirmiş ama dini bilgilenme açısından buna denk bir eğitimden uzaklar".Yani resmi eğitim ön plana çıkmış. Nakşiliğe yönelim ise, laik eğitimden gelmiş insanların din boşluğunu doldurma çabasına dönüşmüş.Görünen o ki, 80 yılda yasanın, yasağın, zabıtanın yapamadığını marka, kredi kartı, doğum kontrolü yapıyor. Tarikatı kuşatan tatlı modern hayat, müridi dergahından çıkarıyor. can.dundar@e-kolay.net Yorum