Sarı Saçlı Pehlivan

Türkiyenin Pekin Büyükelçisi Rafet Akgünay, geçen hafta Sarı Zeybekin Çince ve Uygurca yayımlanması nedeniyle elçilikte düzenlediği kokteylde Uygurca yaptığı konuşmaya böyle başladı. "Kitapnıng yazğuçısı"na teşekkür etti ve şöyle bitirdi:"Hemminglar hoş kelipsizler!" ("Hepiniz hoş geldiniz!")* * *Konuşmayı tercümeye ihtiyaç duymadan dinledik.Uygur dili tanıdık; lakin yazı Arap alfabesiyle... Çinliler, 1980lerde Uygurların etnik kimliğini bastırmak için dini öne çıkarmış. Sonuç: Latin alfabesi yerine Arap harfleri, hızla çoğalan camiler, kendini "Türk"ten çok "Müslüman" sayan ve Taliban içinde boy göstermeye başlayan Uygur Türkleri... (Türkiyenin Kürt kimliğine karşı Hizbullahı besleme politikasına benziyor değil mi?) Çinin Sincan - Uygur özerk bölgesinde 15 milyon civarında Uygur yaşıyor. Türkiyeyi pek az tanıyorlar. Kokteylde kitap imzalatanlardan biri "O ana kadar Mustafa Kemali ayrı, Atatürkü ayrı biri sandığını" söyledi. Kendisi de Sincanlı olan, kitabımın "hürmetlik" tercümanı Rukiye Hacı, "Bu, Atatürkle ilgili Uygurcaya çevrilen ilk kitap" diyor. "Sarı", Uygur dilinde makbul bir sıfat sayılmıyormuş. "Zeybek" de bilinmiyor. O yüzden "Hıs - tuyğuğa bay bolğan" ("duygulara seslenen") bu kitabı "Sarı Saçlı Pehlivan" başlığıyla çevirmiş. Dönüşte Büyükelçi Akgünaydan ilk müjde faksını aldım:"Kitapla ilgili program Urumçideki yerel radyolarda istek üzerine 4 kez yayımlandı. Başta kitabın satışından endişe eden yayınevi, şimdi yeni baskılar için fazla mesai yapıyor."* * *Rukiye Hacı, Sarı Zeybekin, Çince basılan ilk Türk kitabı olduğu iddiasında...Kitabı haberleştiren İHAnın Pekin muhabiri, yoldan geçen Çinlilere "Türkiye"yi soruyor. İlk akıllarına gelen sözcük "İstanbul"... Sonra "Galatasaray"ı, "terör eylemleri"ni ve "deprem"i hatırlıyorlar."Dilerim artık Atatürkü de bilecekler" diyor Hacı...Maoyu unutan Çine Atatürkü hatırlatmak?..Çinliler hala Maonun mozolesi önünde kuyruk olsa da, Pekinde "yoldaş"ın resmine sadece Yasak Şehir girişinde ve paraların üzerinde rastlanabiliyor. Yetkililer resmi konuşmalarda adını bile ağzına almıyor.Çinde her gelen imparatorun, kendinden öncesine ait ne varsa yerle bir etmesi bir gelenek... Bu yeni "kültür devrimi"nde de "giden"le "gelmekte olan", Tiananmen Meydanının iki köşesine yerleşmiş:Bir köşede Mao var; karşı köşede ise Kentucky Fried Chicken... Tam ortalarında, 15 yıl önce tanklara posta koymuş bir gencin hayali dolaşıyor.* * *Kitabı yayımlayan Milletler Neşriyatın direktörü "Bu kitabın, Türk - Çin dostluğunu pekiştiren bir adım olmasını diliyor.""Milletlerarası ilişki"den, sadece mal satmayı veya maç yapmayı anlayan zihniyete kitabın, yazının, yazarın katkısını hatırlatıyor.Onu dinlerken elimdeki kitaba hayretle bakıp "yazğuçı"nın adını çözmeye çalışıyorum."Can", Uygurca "Hayat", Çince "Irmak" anlamına geliyormuş.Pekin, ırmaklarca coşturup hayat kattı bana...Vesile olanlara "çongkur rehmet eytimen". can.dundar@e-kolay.net "Bugün biz bu yerde, tarihtiki eng mohim dölet ademliri arasıdın orun alğan Mustafa Kemal Atatürk hekkidiki Sarı Zeybek isimlik kitapnıng Hanzuçe ve Uygurçe tercimisi munasiviti bilen cem bolduk."