Babilin başkenti Babilonda -ki kalıntıları bugünkü Irakın al - Hillah kenti yakınındadır. Yılbaşı, tohumların ekilmesiyle ürünlerin hasadı arasındaki devrin bitişini temsil ederdi. Babildeki müzikli, danslı, kostümlü kutlamalar mart sonu başlar ve 11 gün sürerdi. Tarım tanrısı şerefine bol bol yiyecek ve şarap tüketilirdi.O gece parti verip "dağıtma" geleneği?..İşgalciler, "Yeni dünya"ya varmadan önce Iroquoi yerlileri, mısırın olgunlaşmasını kutlayan bir festival düzenler, yenmemiş mısırlarla ev aletlerini büyük bir şenlik ateşinde yakardı. Bu, yeni bir yılın ve yeni yaşamın başlangıcı sayılırdı. Antropolog Sir James Frazere göre, "O gece kılık değiştiren kadın ve erkekler, karşılarına çıkan ne varsa paramparça ederek bir çadırdan diğerine giderdi. İnsanlar o gece yaptıklarından dolayı sorumlu tutulmaz, izinli sayılırdı."Neden yılbaşı gecesi gürültülü geçer?İlk Avrupalı çiftçiler ürünlerini hastalıkla yok eden ruhları kovmak için korna ve davul çalardı. Çinde Yangın yani "ışığın güçleri"nin, Yini, yani "karanlığın güçleri"ni yenmesi için yeni yıl gecesinde insanlar büyük zilleri birbirine vurur ve kestane fişekleri patlatırdı. (Kaynak: "Şeylerin Tarihi", Editör: Özcan Sapan, Çiviyazıları, 2004) * * *Yılbaşında ağaç süsleme geleneği nereden çıktı?Mezopotamyadan... Ağaçları kutsal sayan Asurlular, özellikle yaprak dökmeyen ve hep yeşil kalan çam, servi gibi ağaçları bereketin ve ölümsüzlüğün simgesi sayar, onları süsleyerek inancını sergilerdi. Bu ağaçların süslenmesinde kullanılan boğa yumurtaları ise üretkenlik ve bereketi simgelerdi. Bu inanç daha sonra Hıristiyanlığa geçti. Kentleşmeyle çevrede ağaç kalmayınca kesilmiş ağaçlar eve getirilerek mumlar ve yumurtalarla süslenmeye başlandı. Zamanla bunun yerini ampuller ve janjanlı süsler aldı. (Kaynak: Cenk Durmuşkahya, Celal Bayar Üniversitesi, Biyoloji Bölümü)* * *Osmanlıda yılbaşına ilgi ne zaman başladı?1829da... O yılbaşı İstanbuldaki İngiliz elçisi, Haliçteki gemide büyük bir balo verdi. Baloya Osmanlı devlet adamları da çağrıldı. Davetliler sandallarla gemiye gidip sabaha kadar eğlendi. Ertesi gün davete katılan Serasker Hüsrev Paşa, bu balonun "kâfir işi olduğunu" ve "kaşık çatal gibi mekruh şeylerin kullanıldığını" söyledi. Ama İkinci Mahmuta farklı konuştu: Eğlenceleri ballandıra ballandıra anlattığı gibi, bir de elmaslı çatal kaşık takımı armağan etti. Müslüman halk yılbaşı kutlamaya ne zaman başladı?Refik Halit Karaya göre mütareke devrinde, beyaz Rus akını başladıktan sonra... Rumi takvimden miladi takvime geçilen 1926 yılının son günü cumaya denk gelince yılbaşı eğlenceleri büyük ilgi gördü ve ilk kez o gece Elektrik İdaresi gece yarısı kentin ışıklarını bir dakikalığına söndürdü. Ama asıl yılbaşı çılgınlığı, 1931de Teyyare Piyangosunun ilk özel yılbaşı çekilişi düzenlemesiyle başladı. (Kaynak: "Gökhan Akçura", "Yılbaşıdır Bunun Adı", Toplumsal Tarih Dergisi, 2004/12). can.dundar@e-kolay.net Tarihte kayıtlı en eski yılbaşı festivali nerede kutlandı?