İzmir artık eski İzmir olmayacak

Ar­şiv­le­ri­me gi­rip bak­tım. EX­PO’yla il­gi­li ilk ha­be­ri­mi 1992 yı­lın­da yap­mı­şım. Baş­lan­gıç­ta pı­rıl­tı­lı bir pro­je gi­bi gö­zü­ken ama ka­mu­oyu­nun pek il­gi­len­me­di­ği EX­PO’yla il­gi­li iler­le­yen dö­nem­ler­de de ha­ber­ler yap­tım.
80’li yıl­la­rı ka­yıp­la­rı te­la­fi et­mek­le meş­gul olan Tür­ki­ye de, İz­mir de bu pro­je­ye ha­zır de­ğil­di.
Hak­kı­nı tes­lim et­mek ge­re­kir, İz­mir Ti­ca­ret Oda­sı Baş­ka­nı Ek­rem De­mir­taş’ın dı­şın­da hiç ama hiç kim­se EX­PO’yu bir kez ol­sun bi­le te­laf­fuz et­me­di.
Ken­tin ge­le­ce­ğiy­le il­gi­li tar­tış­ma­lar ya­pıl­dı­ğın­da EX­PO’yu yi­ne gün­dem mad­de­si yap­tık ama bi­rin­ci sı­ra­ya yer­leş­ti­re­me­dik.
Hat­ta Ege Eko­no­mi Ge­liş­tir­me Vak­fı EGEV’in yap­tı­ğı “Ara­ma Top­lan­tı­la­rı”nda EX­PO’yu öner­dik, ora­da bi­le tam an­la­şı­la­ma­dı­ğı için “İz­mir Bar­se­lo­na gi­bi ol­sun”, “İz­mir Ak­de­niz’in yıl­dı­zı ol­sun” den­di ama yön­te­mi ko­nu­sun­da her­kes­ten fark­lı bir fi­kir çık­tı. Oy­sa or­tak pro­je EX­PO’ydu, baş­ka bir ara­yı­şa ge­rek yok­tu.
Bü­tün öne­ri­le­ri bir po­ta­da eri­te­bi­le­cek na­dir or­ga­ni­zas­yon­lar­dan bir ta­ne­siy­di.
Fu­ar­sa fu­ar, sa­nat­sa sa­nat, kül­tür­se kül­tür, tu­rizm­se tu­rizm...
Her de­ta­yı İz­mir’i ta­rif edi­yor­du.
1995’ten iti­ba­ren gün­lük ya­zı­la­rı­ma baş­la­dım.
Sa­yı­sı­nı tam bil­mi­yo­rum ama ge­çen bu sü­re­de 300’den faz­la ya­zı­mı EX­PO’ya ve bu sa­ye­de İz­mir’in de­ği­şi­mi na­sıl ya­ka­la­ya­bi­le­ce­ği­ne ayır­dım.
Son bir yıl­da İz­mir’den yap­tı­ğı­mız ulu­sal ila­ve­le­rin ço­ğun­da ka­pak ko­nu­su ola­rak bu pro­je­yi ta­nıt­ma­ya ayır­dık.
Müm­kün ol­du­ğun­ca bu fik­re sa­de­ce İz­mir­li­le­rin de­ğil tüm Tür­ki­ye’nin alış­ma­sı­nı sağ­la­ya­ma ça­lış­tık. Bü­tün ek­sik­le­ri­mi­ze rağ­men çok yol al­dı­ğı­mı­zı da dü­şü­nü­yo­rum.
* * *
Pa­ris’te so­nuç açık­lan­dı­ğın­da bil­gi­sa­ya­rı­mın ba­şı­na otur­dum.
Elim tuş­la­ra git­me­di.
Ne­fes al­ma­dan iz­le­di­ğim, göz­le­rim­den yaş­lar akar­ken al­dı­ğım not­la­rı İz­mir’de yaz­ma­ya ka­rar ver­dim.
Çün­kü öy­le­si­ne inan­mış, öy­le­si­ne ken­di­mi­zi ha­zır­la­mış­tı ki; duy­gu­la­rı­mı­zı ifa­de ede­cek söz­ler bul­mak­ta zor­la­nı­yor­duk.
İz­mir’den ge­len 600’den faz­la ki­şi­nin ruh ha­li de hiç fark­lı de­ğil­di.
So­nuç ha­yal et­ti­ği­miz gi­bi ol­ma­dı.
De­di­ğim gi­bi İz­mir, EX­PO 2015 he­de­fi­ni bir­kaç yıl ön­ce de­ğil de, 90’la­rın ba­şın­da koy­say­dı ve bu­gü­ne ka­dar ça­lış­ma­la­rı­nı sür­dür­sey­di so­nuç da­ha fark­lı olur­du.
Bu­na ina­nın...
Şim­di bir­çok tar­tış­ma ya­pı­la­cak; suç­lu­lar ara­na­cak, söy­len­miş di­ya­log­lar gün­de­me ta­şı­na­cak, fark­lı yo­rum­lar ya­pı­la­cak.
Ba­zı­la­rı fa­tu­ra­yı öde­te­cek ku­rum­lar, in­san­lar ara­ya­cak.
Öze­leş­ti­ri ya­pa­lım, ha­ta­la­rı­mı­zı or­ta­ya dö­ke­lim.
Ama bun­la­rı her za­man ol­du­ğu gi­bi in­ci­ti­ci ve ne­za­ket­siz bir şe­kil­de yap­ma­ya­lım.
Çün­kü Tür­ki­ye’nin sa­de­ce bir­kaç yıl ön­ce BI­E’ye üye ol­du­ğu­nu unut­ma­ya­lım.
İz­mir’in ya­rı­şa çok geç gir­di­ği­ni, uzun­ca bir sü­re or­ga­ni­ze ola­ma­dı­ğı­nı göz ar­dı et­me­ye­lim.
* * *
EX­PO için is­te­dik­le­ri­mi­zi, İz­mir için dü­şün­dük­le­ri­mi­zi bi­ze oy ver­me­yen ve se­çi­min ka­de­ri­ni de­ğiş­ti­ren 21 ül­ke için unu­ta­cak mı­yız?
İz­mir’den An­ka­ra’ya, İs­tan­bul’a, An­tal­ya’ya hız­lı tre­ni, oto­ban bağ­lan­tı­la­rı­nı...
Tüp ge­çi­di ya da iki ya­ka­yı bir­leş­ti­ren köp­rü­yü...
Kent Ta­ri­hi Mü­ze­si’ni, Ana­do­lu Ta­ri­hi Mü­ze­si’ni, Do­ğa Ta­ri­hi Mü­ze­si’ni, Bi­lim Mü­ze­si’ni, Şe­hir­ci­lik Ens­ti­tü­sü’nü, Sağ­lık Araş­tır­ma­la­rı Ens­ti­tü­sü’nü, Sağ­lık Tek­no­lo­ji­le­ri Ens­ti­tü­sü’nü yap­ma­ya­cak mı­yız?
EX­PO ya­pıl­say­dı el­bet­te İz­mir ta­ri­hi­nin en önem­li kı­rıl­ma nok­ta­sı ger­çek­le­şe­cek­ti, as­lın­da bu­gü­ne ka­dar ya­pıl­ma­sı ge­re­ken ya­tı­rım­lar 2015’e ka­dar ta­mam­la­na­cak­tı.
Pe­ki...
İz­mir bun­la­rı hak et­mi­yor mu?
EX­PO alın­dı­ğın­da bun­la­rı yap­ma­yı va­ad eden Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti, bun­la­rı yap­mak­tan şim­di vaz­ge­çe­cek mi?
Vaz­geç­me­me­li...
Bu pro­je­ler bir bir ha­ya­ta ge­çi­ril­me­li.
Çün­kü her­kes bil­me­li ki; İz­mir ar­tık es­ki İz­mir ol­ma­ya­cak.
EX­PO’yla il­gi­li ya­zı­la­rı­ma bir­kaç gün da­ha de­vam ede­ce­ğim.
Ne­le­ri yap­ma­lıy­dık, ne­re­ler­de yan­lış­la­rı­mız ol­du, tek tek an­lat­ma­ya ça­lı­şa­ca­ğım.