Arapça bilen aktif general karargâhta
2023 yılı Yüksek Askeri Şura (YAŞ) Toplantısı’nda alınan terfi, uzatma ve emeklilik kararlarına toplu bakışta dikkati çeken bir kaç unsur var. Öncelikle kararlarda sürpriz yok ve özel bir tartışma yaratmama gayreti var. Ne demek istediğimi şöyle açayım. Yaşar Güler’in bakan olmasıyla boşalan Genelkurmay Başkanlığı görevini Orgeneral Musa Avsever’in Kara Kuvvetleri Komutanlığı ile birlikte YAŞ’a kadar yürüteceği öngörülüyordu. Çünkü Avsever yaş haddi sınırındaydı ve daha önce Yaşar Güler için uygulanan 1 yıllık istisnanın onun için geçerli olmayacağı neredeyse kesindi. Öyle de oldu. 2. Ordu Komutanı Orgeneral Metin Gürak, kuvvet komutanlığı yapmadan Genelkurmay Başkanı olarak atandı.
En aktif isimlerden
Gürak, bulunduğu görevler nedeniyle kamuoyunun ismine aşina olduğu bir asker. Son dönem sahada en aktif görev yapan generallerin başında geliyor. Malatya’da konuşlu 2. Ordu, Suriye ve Irak operasyonlarının yönetildiği yer. Dolasıyla terörle mücadele konusunda önemli bir tecrübeye sahip. Malatya aynı zamanda 6 Şubat depreminin vurduğu illerden biriydi ve Gürak deprem sırasında gösterdiği performans ile bir kez daha adından söz ettirdi. O dönemde ortaya atılan ve yalanlanan bazı iddiların arkasında Gürak’ın adının Genelkurmay Başkanlığı için geçiyor olmasının etkisi olduğu biliniyor. Ancak sadece en aktif generallerden biri olduğu için değil, kıdem olarak da Musa Avsever’den sonra en kıdemli asker olduğu için Genelkurmay Başkanlığı’na getirildiği belirtiliyor. Mardinli olan ve İngilizce’nin yanında Arapça da bilen Gürak, eşi Zerrin Gürak’ı iki buçuk yıl önce kaybetti.
Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla Gülan’ın ‘kadrosuzluk’ nedeniyle emekliliğe sevk edilmesindeki nedenlerden biri Gürak’tan daha kıdemli olması olarak değerlendiriliyor. Gülan 2017’de, Gürak 2020’de orgeneral olmuştu. Bir kuvvet komutanın genelkurmay başkanından daha kıdemli olması sıkıntı yaratabilirdi. Hava Kuvvetleri’nin yeni komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu ise karargahtaki tek “82’li”. Generkurmay Başkanı, Kara ve Deniz Kuvvetleri Harp Okulu’ndan 1981, Orgeral Kadıoğlu ise 1982 çıkışlı.
Sistemi bilen komutan
Kara Kuvvetleri Komutanı Gürak’ın sınıf arkadaşı ve Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Selçuk Bayraktaroğlu, 2020’den bu yana görevini yürütüyor. Daha önce de personel başkanlığı yapması nedeniyle kaynaklarca “sistemi çok iyi bilen, Yaşar Güler ile birlikte harekat planlanmalarında yer almış bir komutan” olarak tanımlıyor. Bayraktaroğlu’nun yerine, Savunma ve Güvenlik Genel Müdürü Orgeneral İrfan Özsert’in ikinci başkanlık görevine getirilebileceği konuşuluyor.
‘Güven’ temel kriter
15 Temmuz darbe girişiminin ordu üzerindeki etkilerinden biri, FETÖ’cülerin temizlenmesinden sonra general-amiral sayısının azalmasıydı. TSK’daki general sayısı 196’ya kadar düşmüştü. Yaşanan personel sıkıntısı nedeniyle bazı general-amiral kadroları albaylar tarafından yürütülüyordu. Halen de devam ediyor. Ancak üst düzey bir ismin ifadesiyle, “güven oluştukça general sayısı da artıyor”. Bu yıl 20 kişilik artış sonucu general amiral sayısı 286’ya çıktı.
Güler’in tercihleri
Komuta kademesinin şekillenmesinden sonraki aşama ise Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’in bakanlıkta ve karargâhta yakın mesai yapacağı isimlerin belirlenmesi olacak. Konuya yakın kaynaklar, bundan sonraki görevlendirmelerle aynı zamanda Güler’in tercihleri hakkında da fikir edinileceğini, halef-selef bakanlar arasında tarz, yaklaşım ve öncelik farkı olup olmayacağının bu şekilde anlaşılacağını kaydediyor.