Dilara Koçak

Zor günler geçiriyoruz, hepimiz endişeliyiz. Böyle günlerde üzüntü, stres, endişe ve kaygı gibi duygular beslenme düzenimizi de değiştiriyor. İş yerinde geçen kötü bir gün, ailevi tartışmalar, özel hayattaki bazı sorunlar ve endişeler duygu durumumuzu etkiliyor.

Peki size fazla kilolarınızın yüzde 75’inin duygusal ve düşüncesiz yemek yemekten kaynaklanabileceğini söylesem... Stresli geçen bir gün sonunda buzdolabının önünde saatlerinizi geçiriyor musunuz? Veya çok üzüldüğünüz bir durumdan sonra günü reçel kavanozlarıyla tamamlıyor olabilir misiniz? İşte buna ‘duygusal açlık’ diyoruz.

Belki sıkıldığınızda, aklınıza ilk yemek geliyor veya ofiste / evde abur cubur dolu dolabın yanından her geçtiğinizde elinizi içine daldırmaktan vazgeçemiyorsunuz. Tüm bu açlık içermeyen sebepler yemek yemeniz için ortam yaratıyor. Bir gerçek var ki, sadece aç olduğumuz zaman yemek yemiyoruz. Onun dışında yemek yememize yol açan birçok neden var…

Duygular yemek yemeyi tetikler. Mutlu olduğunuzda; bir şeyi kutlamak ve üzüntünüzü dindirmek için yemek yiyebilir ya da kızdığınızda sinirinizi çataldan alabilirsiniz. Duygusal yemelerinizin altında yatan sebepleri çözmek için bir beslenme günlüğü size

Yaz aylarında serinletici lezzetler en büyük kurtarıcımız oluyor. Ben evde, iş yerinde veya tatillerde içeceklerimi yanımdan hiç eksik etmiyorum. Misafirlerime de serin ve ferahlatıcı ikramlar yapmaya özen gösteriyorum. Buzlu çayı bu aralar farklı meyvelerle deniyorum. Yeşil çay ve mangolu benim favorim oldu.
Sıcak havalarda terlemeyle birlikte sıvı kaybı ve ihtiyacı çok fazla oluyor. Bu nedenle sıvı desteği çok önemli. Gün içinde en az 2 - 3 litre su içilmesi gerektiğini artık herkes biliyor. Kamu spotları bile suyun vücudumuz için önemini ve sıvı desteğinin gerekliliğini anlatıyor. Özellikle sıvı ve mineral kaybının fazla olduğu sıcak yaz günlerinde elbette bu konu daha da gündeme geliyor.
Susama hissi geliştiğinde yüzde 1’lik su kaybı olmuş ve bu durum beyne iletilmiştir, bu yüzden su içmek için susamayı beklememek gerekir. Su içmek hayati fonksiyonların dışında cilt güzelliği, uyku problemleri gibi hayat kalitesini etkileyen birçok faktörü de düzene sokabiliyor.
Sıvı ihtiyacınızı karşılamak için su ile birlikte farklı seçimler yapabilirsiniz. Mesela kış aylarında ısınmak için bolca tükettiğimiz çayların buzlu çeşitleri yaz aylarında hem sıvı ihtiyacınızı destekleyebilir

Sebze olarak tüketilmesinin yanı sıra süs amacıyla da yetiştirilen kuşkonmaz, sağlık için çok faydalı. Kalp ve böbrek hastaları, çeşitli nedenlere bağlı şişkinlik yaşayanlar, hamileler ve çocuk sahibi olmayı düşünenler sofralarından kuşkonmazı eksik etmemeli. Gut ve böbrek hastalarıysa az tüketmeli.

Folik asit ve vitamin içeriğiyle üreme sağlığını destekleyen kuşkonmaz, antik çağlardan beri insanlar tarafından bilinen ve tüketilen değerli bir besin.

‘Asparagus officinalis’ çalı bitkisinin baharda toprak yüzeyine
uzattığı sürgünleri olan kuşkonmaz, vücut sistemlerinde detoks görevi gören ve yaşlanma karşıtı özelliğiyle de dikkat çekiyor. Kemik erimesi ve kireçlenmeye karşı etkili, üreme sağlığını destekleyen kuşkonmaz, son zamanlarda sofraların vazgeçilmezi oldu.

Türkiye’de halk arasında, sarmaşık, avronyes, izvinye, aspariçe, asfaraca, tilki kuyruğu, dilkimen, tilkişen ve ayrelli gibi farklı isimlerle bilinen kuşkonmazın, yeşil ve mor olmak üzere iki cinsi var. Bu türlerin herhangi birinin ışık görmemiş toprak altı sürgünlerinin hasat edilmesiyle de üçüncü tür olarak bilinen beyaz kuşkonmaz elde ediliyor.

Vitamin ve mineral kaynağı

K, B (folat), C ve A vitaminleri açısından oldukça

Yağlar, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu temel besin gruplarındandır. En fazla enerjiyi elde ettiğimiz yağların birçok çeşidi ve buna göre faydaları var. Omega - 3, vücut tarafından üretilemeyen ve dışarıdan yiyeceklerle alınması gereken doymamış yağ asitleri arasındadır. Kendi içinde de EPA ve DHA olarak ikiye ayrılır. Bunlar, çoklu doymamış yağ asitleridir.

Omega - 3 bakımından zengin olan ceviz, mucizevi bir besin kaynağıdır. Hem kuruyemiş hem de tatlı, salata ve keklerde tükettiğimiz cevizin sağlığa faydaları çeşitli araştırmalarla kanıtlandı.

Kilo vermek isteyenlerin en büyük yanlışlarından biri, yağ alımını sınırlamaktır. Oysa ki, vücutta sadece yağın değil, her şeyin fazlası yağ olarak depolanır. Her şeyde olduğu gibi yağlarda da denge ve çeşitlilik çok önemli. Yağ yemeden yağ yakamazsınız. Çalışmalar, sağlıklı yağları tüketmenin kilo vermeye yardımcı olduğunu gösteriyor. Ceviz gibi sağlıklı yağlar açısından zengin Akdeniz diyetinin kilo kontrolüne yardımcı olduğu biliniyor.

PREDIMED kapsamında yapılan yeni bir araştırma; kalori kısıtlamadan, yüksek bitki bazlı yağ içeriği yüksek Akdeniz diyetinin uzun süre tüketilmesinin vücut ağırlığını azalttığını ortaya koydu. Ayrıca vücudun

Kliniğime gelen danışanlarımın sadece yedikleriyle değil, içtikleriyle de ilgilenirim. Sıvı alımı diyette bazen önemsenmese de beslenme konusunda en az yemekler kadar önemli yer tutuyor.

Danışanlarımla yaptığım sohbetlerde en çok duyduğum iki cümle var: “Sabahları uyanır uyanmaz kahvaltı yapamıyorum” ve “Sadece susadığım zaman su içiyorum.” Peki sadece susadığımız zaman su içmek ne kadar doğru?

Geçtiğimiz haftalarda kontrole gelen bir danışanımın ölçümlerini yaptığımda, vücut suyunun yetersiz olduğunu gördüm. Yeterli miktarda su içip içmediğini sorduğumda “Susadığım zaman mutlaka su içiyorum ama onun dışında sürekli içmeyi midem kabul etmiyor, rahatsız oluyorum” dedi.

Susama hissedildiğinde vücutta dehidrasyon yaşandığı, su içmek için susamayı beklememesini söyledim. Baş ağrılarının, halsizliğinin, cilt kuruluğunun, hatta unutkanlık sorunlarının su içmemekten kaynaklanabileceğini anlattım. Çok şaşırdı…

Sıcak yaz günlerinde hem tatlı ihtiyacını karşılamak hem de serinlemek isteyenler için dondurma vazgeçilmez oluyor. Yazın vazgeçilmez serinletici tatlısı olan dondurmanın tarihsel geçmişi de 1800’lü yıllara dayanıyor.
Dondurmanın ilk ticari üretimi 1851’de Jacop Fussell tarafından Baltimore’da yapılmaya başlanmıştır. Yemekten zevk aldığımız çıtır çıtır kornetlerse 1876 yılında New York’ta İtalyan asıllı Amerikalı
Italo Marchioni tarafından üretilmiştir. O dönemden günümüze kadar gelişen teknolojiyle birlikte dondurma çeşitliliğinde sınır tanınmamış ve üreticiler dondurmayı biz tüketicilerin beğenisine sunmuştur.
Yeterli ve dengeli beslenme için tüm besin öğelerinden (karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler ve mineraller) her gün vücut için gereken düzeyde almak gerekiyor. Hem öğünlerde hem de ara öğünler bu dengeyi sağlamak hem sağlıklı beslenmeyi hem de daha uzun süre tok kalmamızı sağlıyor. Dondurma, içeriğindeki; protein ve karbonhidratın yanı sıra A, D ve E vitaminleriyle kalsiyum, fosfor, magnezyum ve
potasyum, gibi mineralleriyle iyi bir ara öğün ve tatlı alternatif.

Tatlı mola
Sıcak yaz günlerinde ara öğün yapmak istiyorsanız ve ne yiyeceğinize karar

Yıllar önce eğitim için gittiğim Amerika’da hocalarımdan biri olan Marrie bana ‘sweet pea’ yani ‘tatlı bezelye’ adını takmıştı. Üzerinde pek durmamakla beraber, bana neden böyle bir lakap taktığını anlayamamıştım. Tatlı da olsa, bezelyeye benzemek pek hoşuma gitmemişti. Sonra Türkiye’ye döndüm ve bu konuyu unuttum.

Geçenlerde çok sevdiğim taze bezelyenin manavlarda yer aldığını görünce, bu küçük ama çok değerli besin hazinesinin belki de herkesin tam olarak bilmediği faydalarını sizlerle yeniden paylaşmaya karar verdim. Biraz araştırdığımda ‘sweet pea’ ile ilgili bir yazı dikkatimi çekti. Yazıda ‘bir tatlı bezelye, tatlı ve hoş genç kadındır. Birçok tatlı bezelyenin kahverengi gözleri, tatlı bir gülüşü ve yumuşak, huzur veren ses tonu vardır’ diyordu. Bu tarife uyup uymadığımı bilmiyorum ama, bunları okumak ve lakabın bezelyeye benzediğim için takılmadığını öğrenmek hoşuma gitti.

Ufak yeşil toplar halinde yetişen, kendine has tadı olan ve ilkbahar mevsiminde taze, diğer mevsimlerde de donmuş olarak tüketilen bezelyenin sağlığa birçok faydası var. Ortalama 100 gram bezelye 81 kcal enerji içerir. A, C, E, K vitaminlerini bulunduran bezelye demir, bakır ve magnezyum gibi mineraller

Bu yıl da Ramazan ayı yaz mevsimine denk geldi. Sıcak havalarda oruç tutanlar için sıvı desteği çok büyük önem taşıyor. Dehidratasyon veya su kaybı sonucunda vücut ağırlığının yüzde 10’dan daha fazla su kaybetmesi şiddetli halsizlik ve sıcak çarpmasına neden olur, yüzde 20’lik kayıpta ise yaşam tehlikeye girebilir.

Diğer besin öğelerinden farklı olarak vücut, suyu depolayamaz ve ihtiyacın artığı durumlarda ekstra bir kaynak sağlayamaz. Bu nedenle sıvı kaybını engellemek, vücudun normal çalışmasını sağlayabilmek için kaybedilen suların yerine konulması gerekir.

Yaz aylarına denk gelen oruçlarda 16 - 17 saatlik susuzluk düşünüldüğünde, iftar ve sahur arası sınırlı sürede terle birlikte olan kayıplarımızı hızla yerine koymak hayati önem taşıyor.

Günde en az iki litre, yazın daha da fazla su içmeniz gerektiğini defalarca okuduğunuzu, duyduğunuzu tahmin edebiliyorum. Bazı kişilerin bu miktarda suyu kolayca tüketebildiğini ama, birçoğunun da ya su içmeyi sevmemesi ya da bu konuda istikrarlı olmaması nedeniyle çok az su tükettiğini de biliyorum.

Son yıllarda Ramazan’ın hep yaz ayına gelmesi yeni bir kavram yarattı: ‘Yaz Ramazan’ı’. İşte bu dönemde sıvı desteği ve farklı kaynakların kullanımı