Ahmet Vefik Paşa öldüğünde Sultan Abdülhamit'e soruyorlar:
- "Nereye gömelim?"
- "Rumelihisarı Mezarlığı'na" diyor.
Robert Kolej'in çanları çaldıkça kafası zonklasın.
Rumelihisarı sırtlarındaki Robert Kolej'i Amerikalıların kurmasına Ahmet Vefik Paşa geçit verdiği için...
* * *
Mısır'daki İngiliz hakimiyeti son buluyor, İngilizler Mısır'dan çekiliyor.
İngilizler Mısır'la yapılan anlaşmaya çok önem verdikleri şu maddeyi de koyduruyorlar:
Veliaht Prens Faruk eğitimini İngiltere'de yapacak.
Bugün de tarihi eskilere dayanan yabancı dil öğreten, yabancı dilde eğitim yapan yabancıların kurduğu okullar, kolejler var. Bunlar yalnız İstanbul'da, İzmir'de, Ankara'da değil örneğin Kayseri'de Talas Koleji var. Güneyde 1888'de Amerikan Board heyeti tarafından açılan ve yedi yıllık eğitim yapan Tarsus Koleji var.
Bunlar, o kolejleri kuranların dilinde eğitim veriyor; tabii olarak da o ülkelerin kültürünü de ön plana çıkartıyorlar.
Türkiye'de Fransızca eğitim yapan Saint Benoit, Saint Joseph, Saint Michel, Notre Dame De Sion, Saint Pulcherie, Papillion gibi Fransız okulları ve Galatasaray benzeri birçok da devlet okulu var. Tabii diğer dillerde eğitim yapan başkaları da...
Görülüyor ki aleyhinde de olsanız, lehinde de olsanız yabancı dilde öğrenim görmek, en azından bir yabancı dili öğrenmek, bilmek eskiden beri Türk çocukları için çok önemli. Böyle olmasa bu kolejler, bu yabancı okullar öğrenci bulamazdı.
Ama Abdülhamit gibi bunları emperyalizmin bir kuşatma vasıtası olarak görenler de oldu. O gün bu görüş, bu endişe haklı sayılabilirdi...
İngiltere'nin 1936'da Mısır kralı olan, küçük veliaht Faruk'un yetiştirilmesi için İngiltere'yi şart koşması onu İngiliz kültürüyle halli hamur etmek istemesi ve etmesi herhalde boşuna değildi.
Bunları, Fransa'ya karşı bugünlerdeki boykot girişimleri arasında Fransızca eğitimin ve bilimsel ilişkilerin de yer alması hatırlattı.
Bugün artık yabancı dille eğitimin emperyalizmin istila vasıtası olduğu anlayışı terk edildi, o dönem geçti.
Globalleşen dünyada dilin emperyalizme hizmeti pek de kalmadı.
Kimsenin kimseye yabancı dil nedeniyle emperyalist diyecek hali artık yok.
Tüm dünya bir yabancı dille, İngilizce ile anlaşıyor.
Hatta AB gibi dünyanın bir bölgesinde tek devlete doğru da gidiş var.
Öyleyse yabancı dilde eğitimi boykot etmek, Fransızlarla bilimsel ilişkileri kesmek, boykot edilen ülkeye değil kendimize ceza verme anlamı taşır.
Fransız mallarını boykot, ihaleleri durdurmak bir protesto vasıtası olarak kullanılabilir. Hatta Fransa'ya karşı daha etkili yaptırımlar da uygulanmalı. Paris'in canı acıtılmalıdır.
Ama bu yapılırken kendi bindiğimiz dalı kesmek, yani Fransızca eğitimi kesmek, bilimsel ilişkilere son vermek herhalde akla yakın olmayacaktır.
