Bu başlıktaki amacım koronavirüsün hayatımızın tehlikeli bir parçası olduğunu kabullenmek ve birlikte yaşamayı öğrenmek. Koronavirüse karşı en etkili yöntem ‘14 gün karantina’ kuralına mutlaka uymak ve önerilen 14 önlemi kesinlikle uygulamak
Geçen haftaki yazıma “Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüsle mücadele ederken özellikle bu konuda açıklama yapmaktan kaçındım, çünkü bence doğrusu Sağlık Bakanlığımızın koronavirüs bilimsel danışma kurulunun açıklamalarını ve önerilerini takip etmektir. Özellikle de görsel ve yazılı basının bu konuda çok hassas davranması gerektiğine inanıyorum’’ diye başlamıştım. Bugün de aynı noktadayım.
Yazının başlığını yazarken amacım aslında bunun hayatımızın hoş olmayan, tehlikeli bir parçası olduğunu kabullenmek ve birlikte yaşamayı öğrenmemiz gerektiğini vurgulamaktı. O zaman ne yapacağız? Bunlar artık yüzlerce kez anlatıldı, ama sorun bizlerin bunu kabullenmeyip, farklı arayışlara girmemizden kaynaklanıyor.
Burada sosyal medyanın hepimiz tarafından bazen sorumsuzca kullanılmasından, görsel ve yazılı medyanın gerçekten koronavirüs hakkında otorite olan kişilerin dışındakilere de yer vermesine kadar birçok faktör var. Önerilen 14 maddeye uymak en önemlisi.
Önemli olan sağlıklı beslenmek
Bizim yapmamız gereken, bu kurallara uymak ve evde kalmak. Bu arada kulaktan kulağa yayılan bilgi kirliliklerine dikkat etmek. “Şunu yiyin yahut yemeyin. Bu ilaçları alalım mı? Zatürre aşısı olalım mı?” gibi... Burada önemli olan, sağlıklı beslenmeniz. Birkaç gıdayı ne kadar tüketebilirsiniz ki bunların kandaki seviyeleri artacak ve bağışıklığınızı ne kadar artırabilir? Kimse bilmiyor. Demek ki biz, bizim geleneksel beslenmemizden, bol sebze ve meyve yemekten vazgeçmeyeceğiz.
14 gün kuralı ile mutlaka uyulması gereken
1 Virüs çok hızlı yayıldığı için solunum yoluyla bile bulaşabilir. Eğer yurt dışından geldiyseniz evinize ziyaretçi kabul etmemeniz 14 gün kuralının en önemli maddesidir.
2 Mümkünse ayrı bir odada kalın. Solunum yoluyla bulaşan koronavirüsten ailenizi ve sevdiklerinizi korumak için ayrı odalarda kalmanız sağlık açısından çok önemlidir.
3 Koronavirüs havasız ortamları sevdiği için odanızı sık sık havalandırmalısınız.
Her saat başı evi havalandırarak temiz havanın içeri girmesini sağlayabilirsiniz.
4 Evin ortak alanlarında mutlaka tıbbi maske takın. Öksürük veya hapşırma gibi durumlarda maske takmanız virüsün yayılmasını engelleyecektir.
Koronavirüsten şüpheleniyorsanız filtreli maske takmanız hastalığın yayılmasını önleyecektir.
5 Mümkünse ayrı tuvalet ve banyo kullanın. Virüs nemli ortamlarda kolaylıkla tutunduğu için tuvaleti sadece sizin kullanmanız sağlık açısından önemli bir husustur.
6 Ayrı tuvalet ve banyo yok ise bu alanlarda mutlaka maske takın, bu alanları her kullanım sonrası temizleyin.
Çamaşır suyu ve hijyenik temizleyiciler ile tuvaletleri sık sık temizlemeniz faydalı olacaktır.
7 Sık sık el hijyeni sağlayın (ellerinizi su ve normal sabunla 30 saniye boyunca yıkayın veya alkollü el antiseptiğiyle 30 saniye boyunca ovalayın).
Virüs el temasıyla bulaşabilir. Bu yüzden ellerinizi sık sık ılık suyla ve sabunla parmak aralarınızı ve bileklerinizi de dahil ederek yıkamalısınız.
8 Tabak, bardak, havlu gibi eşyalarınızı ayırın, ortak kullanmayın. Kullandığınız eşyaları yüksek derecelerde yıkayıp dezenfekte etmelisiniz.
9 Evden çıkılacaksa, hasta iseniz mutlaka maske takın. Virüsün başkalarına bulaşmaması için filtreli maskelerden kullanmalısınız.
10 Mümkün olan en az kişiyle temas kurun. Temas yoluyla hemen bulaşan virüse karşı insanlarla aranızda en az 1 - 1.5 metre olacak şekilde iletişim kurmalısınız.
11 Yaşlı ve kronik hastalarla temas kurmaktan kaçının. Gençlere göre bağışıklıkları daha hassas olan yaşlılar risk grubunda bulunmaktadırlar.
12 Virüs havasız yerlerde çoğalabileceği için mümkün olduğunca asansör yerine merdiven kullanın. Kapalı ve havasız alanlardan kaçınarak virüsün etkilerinden kaçınabilirsiniz.
13 Soğuk algınlığı belirtisinde sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Eğer yurt dışından geldiyseniz ve soğuk algınlığı belirtileri gösteriyorsanız mutlaka bir sağlık kurumuna başvurmalısınız.
14 Rapor almak gerekiyorsa sağlık kuruluşları yetkilidir. Eğer rapor almanız gerekirse sağlık kuruluşlarından 14 gün süreyle rapor alabilirsiniz.
Evde kalalım, sağlıklı kalalım.
İlaç konusunda bilim kurulunun tavsiyelerine uyulmalı
İlaç konusu koronavirüs bilim kurulunun tavsiyelerine uyularak uygulanmalı. Bugün için halen ispatlı bir koruyucu tedavi yok. Ama bu bir süre sonra değişebilir.
Zatürre aşısı konusuna gelince, koronavirüsten kayıplar en çok zatürre ve solunum yetmezliğinden olduğu için zatürre aşısı konusu gündeme geldi. Ama bilinen zatürre aşısı bizi pnömokok adı verilen bakteriye karşı korur. Koronavirüsle hiçbir ilgisi yok. Fakat genel uygulamada olduğu gibi 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar koronavirüsten bağımsız olarak yaptırabilir.