Murat Karayalçın
1943 yılında Samsun’da doğdu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümünden 1968 yılında mezun oldu. DPT’de uzman yardımcısı ve uzman olarak çalıştı, İngiltere’de kalkınma ekonomisi üzerine lisans derecesi aldı. 1978-1979 yıllarında Köy İşleri Bakanlığında Müsteşar Yardımcılığı görevini yürüttü. 26 Mart 1989 tarihinde yapılan yerel seçimlerinde Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Karayalçın, bu görevini Eylül 1993 tarihine kadar sürdürdü. Karayalçın Sosyaldemokrat Halkçı Parti’nin 11 Eylül 1993’te yapılan 4. Olağan Kurultayında Genel Başkan seçildi, T.C. 50. Hükümetinde Başbakan Yardımcısı, Devlet Bakanı ve Dışişleri Bakanı olarak 1994-1995 tarihleri arasında görev yaptı. 1995’te SHP’nin CHP ile birleşmesinden sonra genel başkanlıktan ayrıldı. TBMM’de XX. Dönem Samsun Milletvekili yaptı.
CHP Parti Meclisi (PM), Tüzüğün kendisine verdiği ve partililerin kendisinden beklediği görevleri başarı ile yerine getirebilmek için yeniden yapılandırılmalıdır. Yeniden yapılandırma kuşkusuz, başta 38. madde olmak üzere PM’nin yapı ve işleyişine ilişkin mevcut Tüzük maddelerinin değiştirilmesi ile olanaklıdır. Eğer ayrıntıları aşağıda açıklanan yeni PM modeli uygun bulunuyorsa, 5-6 Eylül 2014 tarihinde yapılacak ve gündeminde Tüzük değişikliklerinin de bulunacağı 18. Olağanüstü Kurultay bunun için bir fırsat olarak değerlendirilebilir.
Bilindiği gibi, Tüzüğümüze göre PM, bir yandan politika ve strateji üretecek, öte yandan da önceden hazırlanmış siyasi metinler olan Programı, Kurultay kararlarını ve seçim bildirgelerini topluma benimsetmek için gerekli çalışmaları yapacak, önlemleri alacak, direktifleri verecektir. Tüzük, ayrıca PM’yi Kurultaydan sonraki en yüksek karar organı olarak nitelemektedir. Partililerimizin PM algılaması da bu doğrultudadır. Ortalama bir partili, ayrıntılarını bilmese de, PM’yi partinin en önemli kararlarının alındığı yer olarak değerlendirmektedir. CHP’nin 2012 Temmuzunda yapılan 34. Kurultayında 60 kişilik PM üyeliği için 545 kişinin aday olması bu değerlendirmenin sayısal göstergesidir.
PM işlevsizleşti
Öte yandan Parti hukukundaki ve partililerin gözündeki bu önemli ve itibarlı yerine karşın, PM uzunca bir süredir siyasi zemin kaybetmektedir. Bu durum Parti Tüzüğünün değiştirildiği 21 Aralık 2008 tarihli 14. Olağanüstü Kurultay kararlarıyla daha da belirgin hale gelmiştir. Yapılan değişikliklerin başında MYK üyelerinin PM tarafından seçilmeyip Genel Başkan tarafından atanmaları gelmektedir. İkinci değişiklik, PM toplantılarının ayda bir yerine iki ayda bir yapılacak olmasıdır.Üçüncü olarak PM üye sayısı 80’den 60’a indirilmiştir.Kuşkusuz PM’nin tek sorunu bu değildir.Söz konusu değişiklikler kadar PM’ye nasıl bakıldığı, nasıl yaklaşıldığı da önemlidir.
Tüzüğün PM’ye yüklediği görevler ve partililerin PM’den beklentileri ile PM’nin fiili işleyişi arasında çok büyük bir farklılık ortaya çıkmıştır. PM etkenlikten ve işlevsellikten uzaklaşmakta, gittikçe bir ‘dilek ve temenniler’ platformu haline gelmektedir. Bunun önlenmesi ve 2015 Haziranında yapılacak seçimlerde başarılı olunması için, CHP-PM’nin yeniden yapılandırılması önerilmektedir. Yeni PM modeli aşağıda ‘Üye Sayısı’, ‘Başkanlık Divanı’, ‘Komisyonlar’ ve ‘Genel Kurul’ başlıkları altında açıklanmaktadır.
1. Üye Sayısı
CHP-PM’nin üye sayısı 200 olmalıdır. Bu sayı 81+119 şeklinde değerlendirilmelidir. 81 üye, tıpkı milletvekili sayısının belirlenmesinde olduğu gibi, her bir ilimizden seçilmelidir. Bu seçim kurultaya giderken il kongreleri tarafından yapılabileceği gibi, Kurultay tarafından da yapılabilir. Geri kalan 119 üye son seçimlerde elde edilen başarı düzeyine göre bir ağırlık kullanılarak Kurultayca seçilir. Ayrıca bu kesim içinde akil insanlar olarak nitelenebilecek bir bölümün Genel Başkanca atanması da düşünülebilir.
2. Başkanlık Divanı
PM’nin başkanı vardır, ama başkanlık divanı yoktur, sekretaryası da yoktur. Tüzüğün 39. Maddesine göre sekretarya hizmeti Genel Sekreter tarafından üstlenilmektedir. Tüzüğümüzün 39. maddesinin ilgili paragrafı bu konuda şunları öngörmektedir: “Genel Sekreter, genel başkan yardımcıları ile görüşüp Genel Başkanı bilgilendirerek Merkez Yönetim Kurulu gündemini ve Genel Başkanın belirleyeceği Parti Meclisi gündemini hazırlar. Merkez Yönetim Kurulu ve Parti Meclisi toplantısına ilişkin tutanakların düzenlenmesini, Kararların imzalanmasını ve muhafaza edilmesini sağlar.”
PM’de iki ya da üç başkan vekili ve gerekli görünen sayıda yazmandan oluşan bir Başkanlık Divanı düşünülmelidir. Başkanlık Divanı PM üyeleri ile görüşüp hazırlayacakları gündem taslağını Genel Başkanın onayına sunmanın yanı sıra, PM’nin Genel Kurul ve Komisyonlar şeklindeki çalışmalarını planlayacaklar, Partinin öteki birimleri ile ilişkilerini düzenleyecekler, PM üyelerinin çalışmalarının eş güdümünü yapacaklardır.
YARIN: 3. Komisyonlar 4. Genel Kurul