11 Eylül faciasının etkisi, günlük yaşamda çok açık biçimde g"rülüyor. ™zellikle New York'ta günlük yaşam "nemli "lçüde etkilenmiş. İnsanların morali bozuk g"rünüyor.11 Eylül'e ilk tepki milliyetçilik duygularının güçlenmesi ve açığa vurulması biçiminde ortaya çıkmış. New York sokakları, ABD bayraklarıyla donatılmış durumda. Hemen hemen bütün binalarda dev ABD bayrakları asılı. ABD'liler arabalarına da ABD bayrakları ve milliyetçi sloganlar yapıştırmışlar. "ABD güçlüdür", "Tanrı ABD'yi korusun", "Birlikteyiz, ayaktayız", "11 Eylül'ü asla unutma" gibi sloganları her yerde g"rmek mümkün. Büyük boy ilan panoları da belediye tarafından benzeri afiş ve sloganlarla donatılmış.Yüksek binaların, kalabalık işyerlerinin resmi ve "zel güvenlik "nlemleri artırılmış g"rünüyor. İnsanlar henüz tedirginliklerini üzerlerinden atamamışlar. Olağan günlük yaşamlarına d"nmeleri zaman alacağa benziyor.New York Belediyesi, insanları alışkanlıklarına, normal davranış kalıplarına d"ndürebilmek için yoğun bir kampanya yürütüyor. Televizyon programlarıyla, ilanlarla, çağrılarla, reklamlarla New Yorkluları yeniden akşam dışarı çıkmaya, alışveriş yapmaya, para harcamaya "zendiriyorlar. Bir süredir içlerine kapanan New Yorkluların yeniden açılmalarını sağlamaya çalışıyorlar.Bir yandan da İkiz Kuleler'in bıraktığı boşluk ve enkazın ne yapılacağı tartışması sürüyor. İki kule, toplam 1 milyon 400 bin ton enkaz bırakmış. Bunun 1 milyon tonu olay yerinden taşınmış. Kulelerin yerine yenilerinin yapılması ile enkazın bir b"lümünün bir anlamda anıt olarak bırakılması y"nündeki iki g"rüş tartışılıyor. Binaların yenilenmesini savunanlar, ABD'nin gücünü kanıtlaması ve eskisi gibi kuleleri dikmesinin ABD imajı açısından yararlı olacağı düşüncesindeler. İkinci g"rüşü savunanlar ise insanlık tarihinin en büyük faciasına sahne olan İkiz Kuleler'in enkazının ibret olması amacıyla anıtlaştırılıp, "ylece bırakılmasını ve insanların ziyaretine açılmasını savunuyorlar. Bu g"rüşe karşı çıkanlar ise binlerce insanın yaşamını yitirdiği bu yerin bir bakıma "turizm amaçlı ziyaret merkezine" d"nüştürülmesinin, orada "lenlere saygısızlık olacağı düşüncesindeler.Havaalanlarındaki denetim ise olağanüstü sıkılaştırılmış durumda. Sadece yabancıları değil ABD vatandaşlarını da sıkı bir denetimden geçiriyorlar. İnsanları ve eşyaları çok detaylı biçimde arıyorlar. Artık havaalanlarına giriş ve çıkış eskisi gibi kolay değil. New York gümrüğünden çıkışın zaman zaman iki saati bulduğu belirtiliyor.ABD'de 11 Eylül sonrasında hiçbir şey eskisi gibi değil.ABD'nin ve ABD'de de günlük yaşamın bilinen haline d"nmesi çok zor ve belki de olanaksız gibi g"rünüyor. fbila@milliyet.com.tr Başbakan Ecevit'in gezisi 11 Eylül sonrasındaki değişimleri yerinde g"zlememize de olanak sağladı.
