Atabilecekleri tüm adımları attıklarını vurgulayan Cheney de, "Yanıt beklenen konularda artık sizi aramayacağız" dedi
ABD Başkanı Bush’un, AKP lideri Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mektubun sadece "tebrik" mektubu olmadığı anlaşıldı. Pazar günü yapılan Siirt seçimlerinden sonra Erdoğan’ı telefonla kutlayan Başkan Bush’un, bir de mektup göndermesinin altında yatan neden Türkiye’den beklediği tezkere. Nitekim, mektupta tebrik faslından sonra dile getirilen talep, Türkiye’nin acilen hava sahasını açması ve reddedilen tezkerenin yeniden Meclis’e getirilmesi.
Edindiğimiz bilgilere göre, Başkan Bush’un AKP lideri Erdoğan’a gönderdiği mektubun mahiyeti özetle şöyle: "Seçimlerde kazandığınız başarıdan dolayı sizi kutlarım. Kendinizi çok iyi hissediyor olmalısınız. Liderliğinizde Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilerin ve işbirliğinin daha üst düzeylere çıkacağına inanıyorum. NATO müttefiki olarak uluslararası alanlarda ilişkilerimiz çok önemlidir. Irak sorunuyla ilgili olarak bütün NATO ülkeleri ABD’ye hava sahalarını kullanma izni verdiler. NATO üyesi ülke olarak bu izni bir tek Türkiye’den alamadık. Diğer ricalarımızın dışında Türkiye’nin hava sahasını kullanma iznine ihtiyacımız var. NATO’nun 4. maddesi uyarınca Türkiye’nin hava savunması kararı için ABD elinden gelen desteği vermiştir.
Türkiye’nin Kuzey Irak’la ilgili olarak tek taraflı hareket etmesi, bizim planlarımızı ve uygulamamızı olumsuz yönde etkiler. Diğer alternatifleri planlayabilmemiz için Türkiye’nin yanıtını bilmemiz gerekmektedir."
Mektubun mahiyetinden anlaşılıyor ki, ABD, acil olarak Türkiye’nin hava sahasını açmasını, kara birlikleri için reddedilen tezkerenin yeniden Meclis’e getirilmesini istiyor. Eğer Türkiye bunları yapmazsa, Kuzey Irak’ta tek başına hareket etmesine de ABD’nin izin vermeyeceği belirtilerek "aba altında sopa" gösteriliyor.
AKP lideri Tayyip Erdoğan’ın Başkan Bush’un mektubuna verdiği yanıt ise ABD’nin Türkiye’nin takvimini, hükümet ve Meclis prosedürünü beklemesi gerektiği yönünde. Erdoğan’ın ABD Başkan Yardımcısı Cheney’yle yaptığı görüşmede yansıttığı yanıt ise şöyle özetlenebilir:
"Türkiye, stratejik müttefik olarak ABD’ye yardımcı olmayı istiyor. Bunun için bazı girişimleri oldu. Ancak, uymamız gereken anayasal prosedür var. Bunun öngördüğü bir takvim var. Hükümeti oluşturma çalışmamız henüz sonuçlanmadı. Hükümetimin Sayın Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması ve Meclis’ten güvenoyu alması gerekiyor. Bu prosedüre uymak Anayasa gereğidir."
Hava sahasının açılması için ayrı bir tezkere getirilmesi veya reddedilen tezkerenin yeniden Meclis’e sevk edilmesi konusunda ise AKP lideri Erdoğan’ın şu değerlendirmeyi yaptığı belirtiliyor: "Hava sahasının kullanılması talebi Meclis’in reddettiği tezkerede de var. Şimdi reddedilmiş bir talebi ayrı bir tezkere olarak getirmek doğru bir yaklaşım değil. Tezkerenin bütün olarak getirilip getirilmemesine karar vermemiz gerekiyor. Bunun için de hem hükümet prosedürünün tamamlanması, hem de güvenoyunun alınması gerekir. Ayrıca, tezkerenin yeniden getirilmesi için, ilk tezkerenin reddedilmesiyle sonuçlanan Meclis’teki havanın da değişmesi gerekir. Eğer, tezkere Meclis’e getirilir ve yeniden reddedilirse bu partimizi ve hükümetimizi çok zor duruma düşürür. Bu koşulların ve prosedürün ABD tarafından anlaşılması gerekir."
ABD Başkan Yardımcısı Cheney’nin ise Erdoğan’a zamanın çok sıkıştığını, ABD’nin Başkan Bush dahil en üst düzeyde bütün adımları attığını Erdoğan’a ilettiği kaydediliyor. Cheney’nin artık Ankara’dan kesin yanıt beklediklerini, bu nedenle aynı konularla ilgili olarak Washington’un Ankara’yı bir kez daha aramayacağının mesajını da verdiği, gelen haberler arasında.
AKP lideri Erdoğan, 59. hükümeti oluşturdu ve Çankaya’dan onay alarak başbakanlık görevine dün başladı. ABD’nin Türkiye’nin hava sahasını açması konusunda ısrarını sürdürürken, bu izin için Meclis kararı gerekmediği görüşünü de dile getirdiği öğrenildi. ABD tarafının örnek olarak Afganistan operasyonunu gösterdiği kaydedildi. Bu operasyon sırasında Türkiye’nin hava sahasını açtığını, bunun için Meclis kararı almadığını dile getiren ABD yetkilileri, Erdoğan’dan bu yetkiyi kullanmasını istedi. Ancak, Erdoğan ve kurmaylarının bu talep daha önce reddedilen tezkere ile Meclis’e getirildiği için Meclis’e başvurulmadan verilecek iznin doğru olmadığı görüşünü ilettikleri öğrenildi.
Başbakan Erdoğan’ın hava sahasını kullanmak izni de dahil olmak üzere tezkereyi bir bütün halinde Meclis gündemine getirmekten yana olduğu belirtiliyor. Son aşamada ABD’nin beklentisi Başbakan Erdoğan’ın yeni hükümetin güvenoyu almasını beklemeden tezkereyi Meclis’e getirmesi yönünde. Erdoğan’ın genel eğilimi güvenoyundan sonraya bırakmak yönünde olmakla birlikte, son kararı yeni hükümetle yapacağı değerlendirmede vereceği iletiliyor.
