Türkiye’nin, tezkereyi ikinci kez ABD’nin beklediği hızla Meclis’e getirmemiş olmasıyla gerilen ilişkiler giderek iki ülke arasında "Kuzey Irak" sorununa dönüşme eğilimi gösteriyor.
Türkiye’den kuzey cephesi için topraklarını ve hava sahasını açma kararı alabilmek için ABD yönetimi son günlerde, "Kuzey Irak’a tek başınıza giremezsiniz, girerseniz bizimle çatışırsınız" mesajlarını yoğunlaştırmaya başladı.
Washington, en üst düzeyde Ankara’ya karşı "Kürt kartı"nı oynuyor. Bu kartın en üst düzeyde ABD Başkanı Bush’un AKP lideri ve Başbakan Tayyip Erdoğan’a gönderdiği "tebrik" mektubunda da yer aldığı ortaya çıktı.
Başkan Bush’un gönderdiği mektubun mahiyetini dün yansıtmıştık. ABD Başkanı’nın, "Kuzey Irak’ta tek taraflı hareket ederseniz bu bizim planlamamızı ve uygulamamızı olumsuz yönde etkiler" diyen Bush’un mektubunda şu ifadelerin de yer aldığı öğrenildi:
"Böyle durumda, korkarım, Türk askerleri ile ABD askerleri çatışabilirler. Bu da iki müttefik ülke için hiç iyi bir sonuç doğurmaz."
Başkan Bush’un mektubunda yer verdiği bu tehdidin, Başkan Yardımcısı Cheney tarafından da Erdoğan’la yaptığı telefon görüşmesinde dile getirildiği anlaşıldı. Cheney’in telefonda AKP lideri ve Başbakan Erdoğan’a, "Kuzey Irak’ta tek başına hareket etmeniz halinde Türk ve ABD askerleri arasında çatışma çıkabilir" dediği kaydedildi.
Başkan Bush’un mektupla, Yardımcısı Cheney’in telefonla ilettikleri, "bize izin vermezseniz, askerleriniz Kuzey Irak’ta ABD askeriyle çatışmak zorunda kalabilir" mesajlarına karşılık, AKP lideri ve Başbakan Erdoğan’ın özel bir yorum yapmadığı ve hükümetinin kurulması ve güvenoyu alması gerektiğini ifade ettiği belirtildi. Bush’un askeri çatışma riskiyle masaya sürdüğü Kürt kartı karşısında, Başbakan Erdoğan’ın da "Türkmen kartı"yla karşılık vermeye hazırlandığı kaydediliyor. Erdoğan’ın, savaş sonrası Irak konusunda, Türkmenlerin asli unsur olarak yeni yapılanmada yer alacaklarına dair beklentinin ABD tarafından yanıtsız bırakıldığını ve bu konuda adım atılmasını beklediğini Washington’a yansıttığı vurgulanıyor.
Başkan Bush’un mektubu, yardımcısı Cheney’in telefonuyla Kuzey Irak’ta yoğunlaşan sorunun önümüzdeki hafta Ankara’da yapılması planlanan Iraklı muhalifler toplantısıyla yumuşayabileceği beklentisi var. Başkan Bush’un danışmanı Halilzad’ın Ankara’da dün yaptığı temaslar bu toplantının gerçekleşmesine dönük. Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen eski Başbakan Abdullah Gül de ilk mesai gününü bu konuya ayırdı. Ankara’nın beklentisi Halilzad’ın katıldığı ve geçtiğimiz haftalarda Selahaddin kentinde gerçekleşen toplantıda belirlenen Irak muhalefetinin başkanlık konseyine üye kişilerin katılımıyla gerçekleşen Ankara toplantısında Türkmenlerin de temsil edilmesi. Bu toplantıda başkanlık konseyinde Türkmenlere de yer verilmesi ve Türkmenlerin savaş sonrası Irak’ın yapılanmasında asli unsur olarak kabul görmelerinin karar altına alınması. Başbakan Erdoğan tarafından Washington’a iletilen bu talebin karşılanması halinde Ankara’nın da ABD’nin beklediği adımları atabileceği beklentisi var.
Öte yandan Başbakan Erdoğan’ın hükümet programını Meclis’e sunmak ve güvenoyu sürecini bir an önce başlatmak için acele etmeyişi de ABD’yi düşündürüyor. ABD tarafının tezkerenin Meclis’e getirilmesi için güvenoyuna gerek olmadığı, hava sahasını açmak için de Meclis kararı gerekmediği yolundaki görüşlerine karşılık, Başbakan Erdoğan, güvenoyunda ve hava sahası için dahi Meclis kararında ısrar eden tutumu Ankara’nın Washington’un "çatışırız" tehdidine karşın, geri adım atmadığı biçiminde değerlendiriliyor.
Ankara, ABD’nin güvenoyunu bekleyecek durumda olduğuna ve bu süre içinde de siyasi adım atarak Türkmenler konusunda Ankara’yı tatmin edecek bir formül geliştirebileceklerine inanıyor. Ankara’daki beklenti düğümün hangi yönde olursa olsun bu hafta içinde çözüleceği yönünde.