Cezaevlerinde örgüt düzeni

Metris'teki son olay, cezaevlerinin içler acısı durumunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Devlet, bazı koğuşlara giremiyor, girerse rehin kalıyor.
Sorun "pazarlık masası"nda çözülüyor.
Devlet açısından kabul edilmesi zor bir durum.
"Durum"u Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk'e sorduk:
- Devlet cezaevlerine neden hakim olamıyor?
- Cezaevlerimizin bugünkü yapısı, örgüt düzeni kurmaya ve sürdürmeye uygun. Sorunun kaynağı budur.
- Cezaevlerinde nasıl bir örgüt düzeni var?
- Kalabalık koğuş sisteminden kaynaklanan üç tür örgüt düzeni söz konusu:
1- Silahlı örgüt suçluları olarak yakalanıp cezaevine konulanlar, koğuş sisteminde, aynen dışardaki gibi örgüt düzenini devam ettiriyorlar. Liderleri, yardımcıları, yöneticileri aynı örgüt düzenini koğuşta kolaylıkla oluşturuyorlar. Cep telefonu ve diğer iletişim araçlarıyla, dışarıyla da örgütlü bağlarını sürdürüyorlar.
2- Mafya suçluları da yine kalabalık koğuşlarda dışarıdaki mafya türü örgütlerini koğuşlarda sürdürüyorlar.
3- Siyasi veya mafya türü örgütlü suçluların dışındaki mahkumlar da yine bu kalabalık koğuşlarda bir otorite düzeni kuruyorlar. Koğuş ağası veya bir başka isimle bir otorite çıkıyor ve onun etrafında örgütleniyorlar.
Adalet Bakanı'nın verdiği bu bilgiler ortaya koyuyor ki, "içeri"siyle, "dışarı"sı arasında pek fazla fark yok!
* * *
ADALET Bakanı Türk'e bu kez "bu işin çözümü nedir" diye sorduk.
Bakan Türk, çözümün koğuş sisteminin süratle terk edilmesi olduğunu vurgulayarak şu yanıtı verdi:
- Çözüm (F) tipi dediğimiz cezaevlerinin süratle inşa edilmesi, mevcutların bu tip cezaevine dönüştürülmesidir.
- (F) tipi dediğiniz cezaevi nedir?
- (F) tipi cezaevinde büyük koğuşlar yok. Mahkumlar bir, üç veya en fazla 6 - 7 kişi bir arada kalabiliyorlar. Esası üç kişilik odalardan oluşuyor. Üç mahkumun kalabileceği 25 metrekarelik, dubleks tarzda yapılmış odalar. Alt katta masa, sandalye, tuvalet duş bulunuyor, üst katta da yataklar. Tek başına kalacak mahkumlar için de aynı düzende 10 metrekarelik odalar bulunuyor. Böylece mahkumların kalabalık koğuşlarda örgütlenmelerinin ve iletişim kurmalarının önüne geçiliyor.
Bakan Türk, (F) tipi cezaevine Kartal'ı örnek gösteriyor. Bu tipte Ankara, Kocaeli, Bolu, Edirne ve Tekirdağ'da cezaevi ihalesi yapıldığını, beş il için de ihaleye çıkılacağını belirtiyor.
Türk, (F) tipi cezaevlerinin Birleşmiş Milletler Ceza ve Tutukevleri Standartları'na uygun olduğunu, gün ışığında kitap okunabilecek biçimde yapıldığını da belirttikten sonra ekliyor:
- Elbette bunlar lüks otel odaları değil, ama işkence odası veya hücre de değil...
Adalet Bakanı'nın verdiği bu bilgiler cezaevlerinin Türkiye'nin çok önemli sorunlarından biri olduğunu gösteriyor.
Hükümetin ve Meclis'in gündeminde ilk sıralarda yer alacak nitelikte bir sorun...



Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr