Kısa süre içinde detaylarıyla açıklanması beklenen çalışmanın esasını eğitimde zihniyet değişikliği oluşturuyor. Milli Eğitim Bakanlığı, eğitimde yapısal değişikliği hedefleyen kapsamlı bir çalışma yürütüyor. İlköğretim ve liselerde yeni bir eğitim anlayışına geçmek amacıyla yapılan çalışma, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Selçukun koordinatörlüğünde yürütülüyor. Prof. Dr. Ziya Selçuk, görüşmemizde zihniyet değişikliğini şöyle özetledi:"Dünya son 50 yılda eğitim alanında 5 büyük reform gerçekleştirdi. Türkiye 5ini de ıskaladı. Şimdi 2000li yılların eğitim anlayışını yakalamayı amaçlıyoruz. Bu, eğitimin bilgi toplumuna göre düzenlenmesidir. Türkiyede eğitim 1940lı yıllarda kalmıştır. Oysa, dünya, İkinci Dünya Savaşı öncesine ait olan bu eğitim anlayışını, önce sanayi toplumuna geçişte değiştirdi. Şimdi de sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçişte değiştiriyor. Biz de bu dalgayı yakalayacağız. Bu, çocuklarımızın, gençlerimizin, Türkiyenin geleceği için gerekli. Zihniyet değişimini aktarmak bakımından şunu söyleyebilirim: Bizim eğitim sistemimiz, Newton paradigmasına dayanır. Bunu değiştiriyoruz ve Newton paradigması yerine Quantum paradigmasını esas alıyoruz."Prof. Dr. Selçuk iki paradigma arasındaki farkı da şöyle örnekliyor:"Newtoncu sistem basit neden - sonuç ilişkisine dayalı bir eğitim anlayışıdır. Olaylara siyah - beyaz bakar. Ya vardır ya yoktur, ya doğrudur ya yanlıştır gibi. Oysa, Quantum paradigmasında karşılıklı nedensellik esastır. Şimdi eğitim sistemimizi buna oturtacağız. Örneğin Newtoncu yaklaşımda, çocuğa Trafikte yeşil yanınca geç diye öğretilir. Yeşil yanması geçmek için yeterli görülür. Oysa karşıya geçmek için başka faktörler de dikkate alınmalıdır. Arabaların da durması gerekir. Yayanın arabaları kontrol etmeleri, şoförle göz teması geçiş güvenliği için etkendir. Quantum yaklaşımı budur. Birden fazla nedeni, birden fazla sonucu göz önüne alır, tartışır."Prof. Dr. Selçuk, bilgi toplumunun gereği eğitim sistemine İngiltere, İrlanda, Kore, Singapur, Danimarka ve Finlandiyanın geçtiğini, İtalya, İspanya, Almanya ve Malezyanın da çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti. Türkiyede bu amaçla harekete geçtiklerini vurgulayıp bir bilim adamı olarak, düşündüğü eğitim sistemini şöyle formüle etti: Newtondan Quantuma... "Ben, düşündüğüm eğitim sistemini bayrak direğine benzetiyorum. Bayrak direğinin alt kısmı kalındır, pek sallanmaz. Üst kısmı ise daha incedir ve sallanır, esnektir. Eğitim modelinde de ilköğretim ve lise bayrak direğinin alt kısmı gibi olmalıdır. Fazla sallanmamalı, sağlam olmalıdır. Eğitim sisteminin temeli böyle olmalıdır. Bu kısım ulusal kısımdır. Direğin ince olan üst kısmı ise üniversite eğitimidir. Daha esnektir, eğitimin küresel kısmıdır. Ulusal kısım bayrak direğinin altı, küresel kısmı ise üstüdür. Eğitim sistemimizin böyle düzenlenmesi gerekir." Bayrak direği modeli... Prof. Dr. Selçuk, bayrak direğinin alt kısmı olarak tanımladığı ulusal yönü ağır basan sistemde, ulusal değerlerin, toplumsal yapının, geleneklerin ağır basacağını, bunu sağlamak amacıyla kültür direnç hatları oluşturulması gerektiğini belirtti. Bu amaçla eğitime yerleştirmek üzere anketler, araştırmalar yaparak ortak değerleri saptamaya çalıştıklarını kaydetti. Bu çalışmalar sırasında 114 akademik tez incelediklerini, 37 sivil toplum kuruluşundan görüş aldıklarını, 2 bin 133 öğretmenle, 697 müfettişle, 9 bin 192 veliyle ve 26 bin 304 öğrenciyle görüştüklerini söyledi.Bu çalışmalarda örneğin türkünün ortak payda olarak ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Selçuk, şu örnekleri verdi:"Biz de eğitim sistemine türküyü aldık. İlköğretim dönemi için 80 türkü saptayıp koyduk. Bunlar arasında Aşık Veyselin Kızılırmak türküsü de var Barış Mançonun Kahve fincanı şarkısı da veya Hey 15li türküsü de. Her yöreden her kültürden türkü kullandık." Kültür direnç hatları Prof. Dr. Selçuk, araştırmalar sonucunda eğitim sisteminde saptanan yedi eksiği de şöyle sıraladı:"1- Problem çözme becerisi, 2- Eleştirel düşünme becerisi, 3- Yaratıcı düşünme becerisi, 4- Araştırma - sorgulama becerisi, 5- Türkçeyi etkili kullanma becerisi, 6- Girişimcilik becerisi, 7- İletişim becerisi."Prof. Dr. Selçuk, yeni sistemde bu beceri eksikliklerini giderecek eğitim modelinin esas alınacağını vurguladı. fbila@milliyet.com.tr Yedi eksik
