İran’ın Ankara Büyükelçisi Firuz Devletabadi, ABD’nin Irak’a operasyona hazırlandığı bugünlerde ülkesinin yaklaşımını Milliyet’e açıkladı.
Devletabadi, Tahran’ın görüşlerini aktarırken, bir yandan ABD’yi uyardı, bir yandan da Türkiye - İran işbirliğinin bugün ve gelecekte, bölgenin belirleyici faktörü olabileceğini vurguladı.
İran Büyükelçisi, ABD’nin Irak’a girmesi halinde mali ve siyasi maliyetini kolayca karşılayamayacağı bir soruna gömüleceğini belirtmekle birlikte, özellikle Irak’ın silahsızlandırılması ve bölgede istikrar ve huzurun sağlanması amaçları açısından İran ile ABD’nin aynı görüşte olduğunu belirtmeyi de ihmal etmedi.
İran, ABD’nin Irak’ta uzun süre kalması ve İran ile Türkiye’ye yeni bir "komşu" konumuna gelmesine sıcak bakmadıklarını, "biz komşuları severiz ama meşru olmaları koşuluyla" diyerek, ifade etti.
Büyükelçi Devletabadi’nin Türkiye açısından verdiği mesaj ise, Ankara - Tahran işbirliğinin geliştirilmesi ve bölgede bir "çekirdek" oluşturmaları.
Büyükelçi, bu işbirliğinin ekonomik ve askeri alanda pekiştirilmesini, bölgenin iki büyük devleti ve gücü olarak belirleyici ve şekillendirici bir rol üstlenilmesinin Tahran’ın isteği olduğunu vurguladı.
Devletabadi, Tahran’ın, Türkiye istemezse, ABD’nin müdahale cesareti bulamayacağını, etse bile başarıya ulaşmasının mümkün olmayacağı görüşünde olduğunu aktardı. Bu görüşten hareketle de Türkiye’nin bölgedeki gücü ve ağırlığıyla ABD’yi yönlendirebileceği ve savaşa engel olabileceği kanaatini belirtti.
İran Büyükelçisi, Başbakan Gül’ün girişimiyle gerçekleşen İstanbul toplantısının ileriye dönük olarak da önemli zemin oluşturacağını düşünüyor. İlk kez bölge ülkelerinin bir konuda ortak görüşe bu toplantı sayesinde kolayca gelmelerinin çok önemli olduğunu ifade ediyor.
Bu ilişki zemininin yarattığı fırsattan yararlanarak Ankara - Tahran işbirliğinin somut adımlara dönüşmesini istiyor.
Bunun örneklerinden birini askeri alanda işbirliğinin oluşturabileceğini söylüyor. Tahran’ın bu amaçla Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Aytaç Yalman’ı İran’a davet etmeye hazırlandığını belirtti. Yakında Org. Yalman’a resmi bir davetiye göndereceklerini açıkladı.
Devletabadi, geçmişte iki ülkenin yanlış anlamalardan kaynaklanan nedenlerle birbirlerine uzak durduklarını, ancak, bundan sonra askeri işbirliği dahil yakınlaşmalarına engel bir durum olmadığını kaydetti.
"Org. Yalman’ı Tahran’da görmek isteriz" diyen Büyükelçi, iki ülke komutanlarının birbirlerine çok pozitif yaklaştıklarını, işbirliği yapmaları halinde bölgenin güvenlik ve istikrarı için çok etkili olabileceklerini vurguladı.
Büyükelçi Devletabadi, CENTO ve ECO’nun altyapıları ve kalıntılarından yararlanarak, Türkiye - İran işbirliğinin çağdaş koşullarda geliştirilebileceğini belirtti.
Büyükelçinin, Tahran - Ankara işbirliğiyle iki ülkenin bölgede bir "çekirdek güç" oluşturmaları yaklaşımı, İran’ın yeni bir açılım içinde olduğunu gösteriyor. Bu işbirliğinin, Irak operasyonu sonrasında da etkin olması gerektiği görüşünün Tahran yönetiminde hakim olduğu anlaşılıyor.
Ankara ise özellikle Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması ve kaos ortamında Kuzey Irak’ta bir oldu - bittiye karşı ortak duruş sergilenmesi açısından, Tahran’la amaç birliği bulunduğu görüşünde. Ankara, bu amaç birliğine Suriye’nin de katıldığına dikkat çekiyor.
Bu durum ve yeni yaklaşımlar, ABD müdahalesi sonrasında yeniden yapılanma sürecinde etkili ve belirleyici olabilir.