Türkiye'nin Onur'u

Fikret BİLA

TÜRKİYE eşek idare etmekle, otobüs idare etmek arasındaki farkı anlamadıkça Onur'lu bir yaşam sürdüremeyecektir.
Türkiye'de eşek idare etmenin sorumluluğu vardır, ama otobüs idare etmenin sorumluluğu yoktur. Hukuk sistemimiz hayvan idare edenlere "kusursuz sorumluluk" yükler. Eğer eşeğiniz birine zarar verirse, kusurunuz olmasa bile hukuk sistemimiz sizi sorumlu tutar. Eşekleri, "adam gibi" idare etmeyenleri cezalandırır. Kastınız da olmasa, kusurunuz da olmasa eşeğinizin verdiği zarar nedeniyle cezalandırılırsınız.
Ama, otobüsü eşek gibi idare ederseniz, bunun kayda değer bir cezası yoktur. Bu nedenle de otobüs idare etmek, eşek idare etmekten daha sorumsuz bir iştir.
Türkiye'yi her yıl binlerce kez Onur'suz bırakan, işte bu farktır.
Türkiye eşekle verilen zararı cezalandırırken, "kusur ve kasıt" aramaz da, otobüsle can alanları cezalandırırken "kasıt" arar, "kusur" arar... Arar, ama, bulamaz...
Eşekte olmayan kusur, otobüste olur mu?
Eşekte bulunmayan kasıt, otobüste bulunur mu?
Elbette bulunmaz...
İşte, hukuktaki "kusursuz sorumluluk" bu gibi haller içindir.
Hukukumuzda kusursuz sorumluluk ilkesi sadece hayvan sahiplerine değil, devlete uygulanır.
Devlet de verdiği zarardan kusuru olmasa dahi sorumludur.
Devlet, tıpkı eşek sahibi gibi, çıkıp, şöyle diyemez:
"Biz devlet olarak bu köy halkını uyardık. Dedik ki, buraya baraj yapıyoruz. Eğer köyü boşaltmazsanız, baraj suları altında kalır, boğulursunuz. Bizi dinlemediler, köyü boşaltmadılar ve baraj suları altında kalıp boğuldular. Devletin kusuru yoktur, Hakim Bey..."
Devlet, devletse şöyle de diyemez:
"Biz sürücülere devlet olarak trafik kurallarına uyun dedik, uymadılar. Biz eşeğin üzerinden inip otobüsün üzerine binmeyin dedik, bindiler. Biz alkollü araç idare etmeyin dedik, ettiler. Biz hız yapmayın dedik, yaptılar. Biz sollamayın dedik, solladılar. Biz polise göz yummayın dedik, yumdular. Rüşvet almayın dedik, aldılar. Onur'ların ölümünde devletin kusuru yoktur, Hakim Bey..."
Oysa..
Onur'suz yaşamlarda devletin kusuru olmaz da, kimin olur Hakim Bey...


Yazara EmailF.Bila@milliyet.com.tr