Güldener Sonumut

ABD ve Avrupalı Müttefikler, Hamas’ın İsrail’e gerçekleştirdiği terör saldırısının ardından Tel Aviv’in Gazze’ye başlattığı askeri harekatın bölgeye sıçramasını engellemeye çalışıyor. 

İki gün süren NATO Savunma Bakanları toplantısının ardından basın mensuplarıyla bir araya gelen Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, sivillere yönelik her türlü eylemin yanı sıra sivil yerleşimleri hedef alan tüm saldırıların kınandığını söyledi. Gelinen noktada Türkiye ve müttefiklerin temel hedefinin rehinelerin serbest bırakılması olduğunu belirten Güler, aynı şekilde Gazze’deki çatışmanın diğer cephelere sıçramasının önlenmesi ve çatışmanın gecikmeden sona erdirilmesi olduğunu vurguladı. Bölgede kalıcı barışın tesis edilmesinin önemine vurgu yapan Bakan Güler “Bir an evvel barış görüşmelerine başlanması, uluslararası toplumca da desteklenen iki devletli çözüm çerçevesinde mesafe katedilmesi gerekir. Kalıcı barışın yegane yolu budur” dedi. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da

Brüksel’de bir araya gelen NATO’ya üye ülkelerin Savunma Bakanları toplantısının ikinci gününde, Hamas’ın İsrail’e karşı gerçekleştirdiği saldırı değerlendirildi. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant video konferans yoluyla bakanlara Hamas’ın İsrailli sivillere ve bazı NATO müttefiklerinin vatandaşlarına karşı gerçekleştirdiği saldırılar hakkında bilgi verdi. Genel Sekreter Jens Stoltenberg, NATO’nun ‘terör saldırılarını mümkün olan en güçlü şekilde kınadığını’ söyledi ve “İsrail yalnız değildir” dedi. Tüm müttefiklerin İsrail’le dayanışma içinde olduklarını ifade eden Stoltenberg, “Müttefikler İsrail’in bu haksız terör eylemlerine karşı orantılı bir şekilde kendini savunma hakkına sahip olduğunu açıkça belirttiler” dedi. Hamas’a tüm rehineleri derhal serbest bırakması ve sivillerin mümkün olan en iyi şekilde korunması çağrısında bulunan müttefikler, hiçbir ülke ya da örgütün bu durumdan faydalanmaya ya da durumu

Avrupa Birliği’nin (AB) terör örgütleri listesinde yer alan Hamas’ın İsrail’e yönelik şiddetli saldırıları sonrasında, Avrupa ülkelerinin Filistin’e sağladığı mali yardımlar konusunda tartışma çıktı. Almanya’da yayınlanan “Welt Am Sonntag” gazetesi, Hamas’ın İsrail’e karşı düzenlediği ve 1000’e yakın kişinin ölmesi, 2500’i aşkın kişinin de yaralanmasına neden olan terör saldırısında Almanya’nın da dolaylı payı olduğunu iddia etti. 

Gazete, Almanya’nın, Filistin’de terör örgütlerine yakınlığıyla bilinen okullarda ders kitaplarını finanse ettiğini hatırlatarak, Hamas’ın bu mali imkanlardan yararlanarak saldırılar için kaynak oluşturduğunu, daha fazla militanın örgüt saflarına katılmasına neden olduğunu savundu. Bununla birlikte Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, önceki gün, Berlin’in Filistin yönetimine sağladığı mali yardımları gözden geçireceğini açıkladı. Avrupa Komisyonu ise, AB’nin Filistin’e bu yıl vermeyi taahhüt ettiği 691 milyon euro’luk

Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını üstlenen İspanya, Granada kentinde iki önemli zirveye ev sahipliği yaptı. İlk toplantı, kısa adı “AST” olan Avrupa Siyasi Topluluğu zirvesiydi. AST biraz sönüktü. Zira Türkiye toplantıya davetliydi, ancak Fransa ve Almanya, Ankara’nın Dağlık Karabağ sorununun çözümü konusunda düzenlenmesi planlanan 5’li oturumda yer almasını istemedi. Azerbaycan ısrar etti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz ise diretti. Sonuçta Türkiye, AST toplantısına katılmama kararı aldı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de Türkiye’nin davet edilmemesi üzerine zirveye katılmama kararı aldı. Böylece AST toplantısı sadece AB ülkelerinin Balkan ülkelerine “2030 yılına kadar Birlik’i üye olmak üzere gereken hazırlığı yapın” mesajıyla sınırlı kaldı. Macron’un tavrını, Fransa-Türkiye ilişkilerini daha sonra yazacağım. Ama AB’ye stratejik otonomi ve egemenlik kazandırma peşindeki Fransa ile Almanya, önemli bir fırsatı tepmiş oldu. 

İkinci gün ise

Hafta içinde Avusturya’nın başkenti Viyana, ilginç bir toplantıya ev sahipliği yaptı. Kısa adı AGİT olan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’na ev sahipliği de yapan Avusturya’nın Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg, Merkez 5 olarak da bilinen diğer C5 ülkelerinin dışişleri bakanlarıyla bir araya gelerek Avrupa ülkelerine Rusya ile köprüleri atmama çağrısında bulundu. 

C5, aslında Kovid döneminde aşı ve tıbbi malzeme ihtiyacını karşılamak üzere kuruldu. Gayri resmi siyasi işbirliğini öngören Merkez ve Doğu Avrupa ülkelerinden oluşuyor. Ufak, ancak kendi çapında önemsiz denmeyecek 5 ülkeyi bir araya getiriyor. Zira Avusturya, Çekya, Macaristan, Slovakya ve Slovenya’dan oluşan C5 ülkelerinin toplam nüfusu 37 milyon, toplam GSYH’ları da 1 trilyon Euro. 

Başlarda Kovid aşısı, ekonomik destek ve pandeminin ekonomik ve sosyal etkileriyle mücadele konularında işbirliği yapan C5, zamanla dış politika ve bölgesel konularda da bir araya gelmeye başladı. Nitekim AGİT’in merkezi olan Viyana’dan Avrupa ülkelerine

Avrupa Birliği (AB), Brüksel-Ankara ilişkilerine şekil verecek raporunu Aralık ayına ertelemeye hazırlanıyor. Hatırlanacağı üzere Türkiye’de düzenlenen Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin ardından liderler, AB-Türkiye ilişkilerinin geleceğine yön vermek amacıyla, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’i öneriler içeren bir rapor hazırlamakla görevlendirdi. Raporun Ekim ayının ilk haftasına yayınlanması bekleniyordu. Rapor temel alınarak da, AB devlet ve hükümet başkanlarının Ekim ayındaki sonbahar zirvesinde kararlar alınacaktı.

Ancak Milliyet’e bilgi veren AB Komisyonu kaynakları, Türkiye dahil Birlik’e aday ülkelerin ülke raporlarının Ekim ayının sonunda yayınlanacağını ifade etti. Aynı kaynaklar, geçen Haziran ayında liderlerin yaptığı taleplerin aksine, AB-Türkiye ilişkilerine yön vermek üzere Ankara için özel bir rapor yayınlanmayacağını vurguladı. Zira geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, ülke raporlarıyla birlikte yayınlanan stratejik raporda, Türkiye ile ilişkilerin nasıl geliştirilmesi gerektiği

Fransa’nın en büyük ikinci şehri Marsilya, bu hafta ‘Akdeniz Buluşmaları’na ev sahipliği yaptı. Akdeniz Buluşmaları, Papa Françesko’nun talimatıyla İtalyan piskoposluğunun 2020’de başlattığı bir girişim. 2013 yılında İtalya’nın Lampedusa kentinde yaşanan göçmen felaketinin ardından Papa Françesko ve Katolik Kilisesi, Akdeniz havzasında göçmen konularının kapsamlı bir şekilde ele alınması ve yabancılara karşı daha hoşgörülü olunması için kolları sıvama kararı aldı.

Kuşkusuz Papa’nın bu girişimi masum değil. Zira hem dini, hem de devlet adamı sıfatıyla kilisenin gençler ve ülkeler nezdindeki jeopolitik etkisini artırmayı hedefliyor. Akdeniz’i ‘melezleştirme sürecinin denizi’ olarak tarif eden Papa, Akdeniz Buluşmaları toplantısının ilkini 2020 yılında İtalya’nın Bari, ikincisini ise Floransa kentinde düzenledi. Üçüncü toplantıya ev sahipliği yapan Marsilya bir hafta boyunca, Fransa ile Avrupa Birliği’nin iç siyasetini şekillendirecek açıklamalara ve toplantılara sahne oldu.

Toplantılara

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen (VDL), hafta başında “Birliğin Durumu” ile ilgili Avrupa Parlamentosu’nda (AP) bir konuşma yaptı. Selefi Jose Manuel Barroso’dan bu yana kısa adı “SOTEU” olarak bilinen “Birliğin Durumu” konuşması, Avrupa Komisyonu Başkanı’nın, Avrupa Birliği (AB) kamuoyuna seslenip, son bir yıldaki çalışmalarıyla ilgili bilgi vermesini, ileride atacağı adımlar ve gerçekleştireceği reformlar hakkında niyetini beyan etmesini hedefliyor. Bu sayede “AB kamuoyu”, 27’lerin kurumsal olarak gittiği istikamet hakkında biraz daha bilgi sahibi oluyor. Bu konuşma yılda bir kez, Eylül ayında ve Avrupa Parlamentosu’nun Strasbourg’daki genel kurul çalışmaları sırasında yapılıyor.

Aslında bunun, biraz da “ABD özentisi” olduğunu söylesek yalan olmaz. Bilindiği üzere ABD, federal bir devlet. Başkan da her yıl başında “birliğin durumu”yla ilgili Kongre’ye hitap ederek, attığı ve atacağı adımlara ilişkin bilgi paylaşır. Bu vesileyle de Kongre üyelerinden, gelecekteki planlarla ilgili destek arayışına gider.