"Baskıya erken giriyoruz. Yazılar iki saat öncesinden verilmiş olacak."Öyle bir "gerilim takvimi" ki...Tatil rehavetinde, "deniz, güneş, balık, rüzgar, rakı, pembe şarap, sandoz, yaz kitapları, yaz şarkıları, yaz aşkları muhabbeti" ile "yumuşak geçiş" olmaz.Gündeme damardan giriyorum. Güneşle yıkanan ve okaliptüs, mandalina, zeytin, begonvil dalları altında serinleyen Bitez yalısından sonra İstanbul... "Almayayım kalsın" denemez.Kısa tatil bitti. İşbaşı yaptık. Sel sularından önce, uyarısı geldi. "Yargıtay Başkanı Eraslan Özkayanın da adı karıştırılan telefon dinleme bantları, MİTten ziyaretler, Çakıcı ilişkili iddialarla" ortalık toz duman.Böyle durumlarda, birkaç gün beklemek, suların durulmasından sonra yazmak gerekir.O nedenle konunun "kişisel" derinlerine girmiyorum.Ancak, kişilerden ve kurumlardan soyutlanmış, herkes için lazım hukuk ilkeleri üzerinde durmakta yarar var.1- Aksi kanıtlanıncaya kadar herkes masumdur.2- Dinlemeler, 4422 sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleri Yasası ve ona bağlı yönetmelikle düzenlenmiştir.İlke olarak "mahkeme kararı" gerekir.Ancak çok acil hallerde, en kısa sürede mahkeme kararı da almak koşuluyla "savcı oluru" ile de "yasal dinleme" yapılabilir.Bunlar "yasal kanıt" kabul edilir.3- Bu koşullarda olmayan dinleme bantlarının "yasal kanıt" sayılması konusunda - bazı haller için - belirsizlikler var.Yasa "sadece hakkında dinleme kararı alınan şahısların konuşmalarını yansıtan bantların kanıt sayılmasını" öngörüyor.Peki, ya haklarında "mahkeme kararı" ya da - sonradan mahkeme kararı almak - koşuluyla "savcı oluru" olan "kuşkulu şahıslar" dinlenirken, haklarında böyle bir "karar" ve "olur" bulunmadan sesleri banda girenler?Yani...Birinin telefonda konuşması - yasal gereklere uyularak - dinleniyor, sesi banda alınıyor. Konuşmaları "yasal kanıt" sayılıyor... Buna karşılık, konuştuğu kişinin banda giren cevapları, sözleri "yasal kanıt sayılmayabiliyor."Hukuk otoritelerine göre "bu konu, yasa hükmünde yeterince - açık - değil.""Yasal süreçten geçmediği" gerekçesiyle kanıt saymamak" da, yeterince açık olmayan o hükmün, hukukun genel ilkeleri gereği - ilgili kişi lehine yorumu - olabilir.4- "Yasal kanıt" ilkesi, kamuoyunu dalgalandıran bazı duyarlı güncel konularda tepki yaratıyor olabilir. "Yasalı mı kaldı artık bunun?" denebilir.Ama...Bugün dinleme bandında, yarın gözaltına almada, daha sonra ev ve işyeri basmakta ve daha bir dizi insan haklarında, hukuk devletinin gerektirdiği "mahkeme kararı" ve "savcı" onayı aranmaması alışkanlık haline gelebilir.Hukuk devleti, AB üyeliği, insan hak ve özgürlükleri ile böyle bir "keyfilik" bağdaşmaz.Hukuk acı ilaçtır.Alınması sağlık gereğidir.5- İyi yazılmamış, içeriği yeterince açık olmayan yasalar da hukuk devletinin işleyişini zorlar.4402 sayılı yasa gereği "dinleme" sürecinin, haklarında dinleme kararı ya da oluru olanlarla, onların konuştukları ama haklarında karar ve olur olmayanlar arasındaki boşluğun dolması bir zorunluluktur.Yasa hükmü, yeni yasama döneminde netleştirilmelidir.6- Belki de o zamana kadar, Yargıtay bu konuda boşluk doldurmayı amaçlayan bir yol haritası çizecektir.7- Tartışmalar yaparken, kurumlara, insanlara özenli olmalıyız.8- Böyle karışık durumlarda, ilgili kişilerin, - eğer önemli kurumsal görevlerde iseler - "tahkikatın selameti" gerekçesiyle - bir süre - kendilerini görevden izinli addetmeleri, "hukuka katkı" olabilir. Bu, suçlamaların kabulü anlamına gelmez.9- "Sel suları gelir, çekilir gider, insanlar hukuka sarılarak kalır." g.civaoglu@milliyet.com.tr Hukuk devleti
