Köşk ve Konut kavşağına geldiklerinde Özal ve Demirel'in psikolojilerini, o anı yaşayanlardan yansıtayım... Özal'ın yeğeni, dönemin Devlet Bakanı Hüsnü Doğan, Özal'a "Cumhurbaşkanı olmayın" demiş. Nedenini Doğan şöyle anlatıyor:"Yerel seçimlerde oylarımız çok düştü. Anavatan, istikrarlı bir konuma gelmiş değildi. Anavatan'ın başında kalması, hem partiye, hem Türkiye'ye gerekliydi." Buna karşılık... Özal'ın çok yakını olan Bakan Güneş Taner ise tam tersi doğrultuda konuşmuş:"Başbakanlığı sizden sonra bir başkası da sürdürebilir. Sizin artık hükümet yönetmekten devlet yönetmek kademesine çıkmanız gerekiyor. İkisi birbirinden farklı."Aile de Özal'a, "cumhurbaşkanı olması" yönünde ağırlık koymuş.Ancak... Özal'ın bu konuda samimi olarak epeyce tereddüt geçirdiği izlenimlerini çevredeki başka yakınlarından da dinledim. Özal ve Demirel, Çankaya'ya çıkma kararı alırken, en yakınındakilerle neler konuştular? Çankaya'ya çıktıktan sonra "psikolojileri" neydi? Yakın çevreleriyle konuştum. DYP, daha henüz kuruluş aşamasına gelmeden Demirel'i sürgüne götüren otomobilde yıllardır en yakını olan Necmettin Cevheri de vardı.Önlerinde uzanıp giden dümdüz yola bakıp "Kurulacak partinin adı Doğru Yol olsun" demişlerdi.Demirel, Cevheri'yle yıllar sonra bir kez daha gene "yol"da "karar konuşması" yaptı. Özal vefat etmişti. Demirel'in Çankaya için aday olup olmaması tartışılıyordu.Başbakanlık Konutu'ndan birlikte çıktılar. İkisi Güniz Sokak'a kadar birkaç kilometre yürüdüler.Cevheri, Demirel'e "Beyefendi, 3 ihtilale muhatap olduk. Üçüncüsünden 11 yıl sonra başbakan oldunuz. Şimdi önünüzde cumhurbaşkanlığı yolu açık. Çok yoruldunuz, çok mücadele ettiniz, artık Çankaya Köşkü hakkınızdır. Sadece sizin değil, sizin mücadelesini yaptığınız siyaset anlayışın arkanıza düşmüş, her zor şartta size ve demokrasiye omuz vermiş kitlelerin de hakkı."Demirel, dinlemiş... "Evet" dememiş ama itiraz da etmemiş.Bu süreci başka yakınlarından da dinledim. Onlarla da konuşmalar hemen hemen aynı..........................Demirel Çankaya'ya çıktı. Türkiye'nin en bunalımlı yılları ve özellikle Refahyol krizini demokrasiyi -hiç değilse şeklen- koruyarak aşmasında bu kararının katkısı büyük oldu.Güneş Taner şöyle diyor:"Cumhurbaşkanı olarak devleti yönetmek misyonunda Özal, başlangıcı yaptı. Ama bunu asıl Demirel ilerletti ve tamamladı." DEMİREL'İN ÇANKAYA KARARI Erdoğan da aynı kavşakta daha önce Özal ve Demirel'in yaşadığı psikolojik etkiler altında olabilir."Kilit" soru şu:"Özal ve Demirel gibi Erdoğan da güçlü bir lider. Çankaya'ya çıktıktan sonra her ikisi de sıkılmaya başladılar. Çankaya, icraat yeri değil. İcraatın başında olan başbakanlar, kendi partilerinden olduğu halde zamanla ters düştüler, sözlerini geçiremedikleri için sinirlendiler. Gerçekten Özal'la Mesut Yılmaz'ın hatta Yıldırım Akbulut'un ve hele Demirel'le Tansu Çiller'in arasında uyum olduğunu kim söyleyebilir?"Gerçi... Abdullah Gül'ün başbakan olması halinde durumun farklı olabileceği öne sürülse de siyasetin tabiatında var olan gerçekler, daima ilişkilere damgasını vurur. ERDOĞAN ÇANKAYA'DA SIKILIR MI? Özal, Mesut Yılmaz'la ilişkilerinde öylesine bunalmıştı ki, "Çankaya'yı bırakarak yeni bir parti kurmanın ve aktif siyasete dönmenin" kararını almıştı. Bu kararı açıklamadan önce Mehmet Barlas'ın evinde konuk oluyor.O gece yemekte Güneş Taner, Rauf Tamer ve işadamı Ali Koçman var.Özal, "Aktif siyasete dönmek için, görüşlerine güvendiğim siz arkadaşlarımı dinlemek istedim" diyor. Hepsi de "dönmeyin" mesajı veren konuşmalar yapıyorlar. Koçman, "Mesut Yılmaz genç, onun önünü kapatacağınıza destek verin" yolunda bir söylemde bulunuyor.Özal'ın yüz ifadesi, "dinlediklerinden memnun olmadığı" izlenimi veriyor.Hüsnü Doğan "Nasıl memnun olsun?" diye soruyor ve şöyle anlatıyor: "Kararı vermiştik. Yeni partinin programını tamamlamıştık. İkinci dönüşüm planıydı bu. Öldüğü günün akşamüstü saat 17'de randevumuz vardı. Merhum Özal'la Çankaya'dan ayrılacağı tarihi tespit edecektik. O da açıklayacaktı. Yeni partiye de eski arkadaşlarının yanı sıra çok sayıda yeni katılım vardı.".........................Bakalım ileride Erdoğan'ın karar süreci için neler yazacağız? gunericivaoglu@milliyet.com.tr ÖZAL'IN DÖNMEK KARARI
