Naziler, 1933'te Almanya Cumhuriyeti'nin Parlamentosu Reischtag'ı yaktılar.
Amaçları, demokrasiyi kundaklamak ve kendilerine yürüyecekleri yolu açmaktı.
Bir de, sözde sanık buldular Giorgi Dimitrov.
Dimitrov, tarihe Leipzig Duruşması diye geçen bu dava sonunda, şöyle diyordu:
"Demokrasi, uyanık olmalıdır. Yüce felsefelerle beslenmelidir.
Demokrasi, gevezelere, korkaklara ve endtrikacılara değil, özgürlük ve erdem savaşında denenmiş kişilere ihtiyaç duyar.
Özgürlük ve erdem, hergün yeniden feth edilmeli, hergün yeniden güvence altına alınmalıdır..."
Bu savaşımın arkasındaki büyük güç, toplumdur.
Yargıda jürinin, geleneksel olarak üye sayısı 12'dir.
Salı gecesi ise, milyonlarca insanımız jüri üyesiydi.
Kanal D'de, Uğur Dündar ve arkadaşları, Haluk Şahin, Tuncay Özkan tarafından yayınlanan Arena Özel'i, Türkiye, neredeyse nefesini keserek izledi.
Programa telefonla katılan Korkmaz Yiğit'in kardeşi Gürbüz Yiğit'in dahi "tarafsızlığını" kabul ettiği Arena, Türk ulusal jürisini oluşturdu diyebiliriz.
Bu, kamuoyu vicdanıdır.
Batı ülkelerinde, böyle durumlarda, toplumun nabzı tutulur.
Kamuoyu araştırmalarıyla, tepkiler, eğilimler saptanır.
İnandırıcılık ölçümleri yapılır.
Daha sonraki yayınlara, böylece ışık tutulur.
Bu programdaki konuşmalar için, toptancı bir hüküm vermek çok zor.
Üstelik...
Yanlış olur.
Zaten...
Kamuoyu da, savcı ya da yargıç değildir ama olayların hukuki ve siyasi sonuçlarının oluşmasına karşı konulmaz ağırlığını koyar.
Gelişmeleri, hızlandırır.
Hatta, noktalar.
55. Hükümet'in sonu, işte böyle bir süreçle noktalanıyor.
FP ve DYP'den ve sonra, CHP'nin de gensoru önergesi verme kararı, böyle bir nedenledir.
CHP, şimdiye kadar, değil gensoru vermek ya da gensoru önergesinin yanında yer almak, hükümetten desteğini çekebilmeyi dahi dile getiremiyordu.
Hatta...
Mesut Yılmaz ile aralarındaki protokol gereği, Yılmaz ve Anavatan, yıl sonunda hükümetten çekilmezse, CHP'nin hükümeti düşürmek gibi bir hareketin faturasını yüklenmek istemediği, bilinmeyen şey değildi.
Fakat, şimdi durum değişti.
FP ve DYP'ye, CHP de katıldığında, oyların toplamı 295'i buluyor.
Hükümetin düşmesi, 10 - 12 gün içinde gerçekleşebilir.
CHP, topluma dönerek, "Artık, taşıyamazdık" diyebileceği inancında.
Ancak...
Bazı CHP'lilerin de, söyleşilerde belirttikleri gibi...
"Gensoru önergesi, Yılmaz'ın konuşması biter bitmez değilde, hiç değilse bir gün sonra, CHP yetkili kurulları toplandıktan sonra açıklansaydı, topluma karşı savunması çok zor olmayabilirdi."
Peki, şimdi ne olacak?
Anavatan ve CHP kurmayları, "istifaya kesinlikle karşı."
Onlara göre istifa "suçluluk kabulü" gibi bir görüntü verebilir.
"Çetelerle savaşımda alınan bunca mesafeden sonra, kasetler nedeniyle istifayı kabul edemeyiz" diyorlar.
O halde...
FP, DYP ve CHP oylarıyla, bu hükümet düşecek.
Ve, top Çankaya'da olacak.
Demirel'in tutumu çok önemli.
Birinci seçenek...
Demirel'in daha önceki geleneklere göre hükümeti kurma görevini, Parlamento'da en fazla söz sahibi olan FP Genel Başkanı Recai Kutan'a vermesi.
Fakat...
Siyasete biraz yakın olan hiçkimse, buna olasılık tanımıyor.
Hatta...
Dün konuştuğum FP Genel Başkanı Recai Kutan bile...
Kutan, "Kendimiz için hiçbir iddiamız yok. Makul olan herşeyi görüşmeye ve destek vermeye hazırız" dedi.
Amacı...
Kazasız, belasız, partisini genel seçimlere vardıtmak.
Şu geçici süre, FP için hiç önemli değil.
Cumhurbaşkanı'nın, Yılmaz'ı atlayarak, Çiller'e öneride bulunması da geleneklere aykırı.
Ayrıca...
Anavatan ve DSP, gensoruyla düşürüldükleri takdirde, kurulacak hükümete destek vermeyeceklerini de açıkladılar.
Bu durumda, iki seçenek kalıyor.
Birincisi, DSP destekli Anayol'a yeniden dönüş.
Bu konuda dirsek temasları var.
Böylece...
Zaten bitecek olan hükümetin sonunu, 40 gün önceye almak ve o günler için düşünülen formülleri şimdiden hayata geçirmek.
Melih Gökçek'in, DGM tarafından gözaltına alınması, FP'de ve DYP'de derinliğine yorumlanmakta.
Siyaset kulisleri bunu, bazı sürpriz gelişmelere işaret olarak görüyor.
Diğer olasılık...
Demirel'in liderlerle konuşarak, bir geniş tabanlı mutabakat hükümeti oluşturması ve bunun güvenoyu almasını denemesidir.
İçinde liderlerin olmayacağı bu hükümet güvenoyu alamazsa...
Çankaya inisiyatifiyle, Türkiye'yi seçimlere götürmek üzere - güvenoyu alamayacağını bilse de - bir hükümet kurar.
Demokrasilerde çözümün tükenmeyeceği yolundaki söylemine, bir yeni örnek daha oluşturur.
Yazara E-Posta: g.civaoglu@milliyet.com.tr
