1- Şiilerin köktenci genç lideri Sadr, silah bırakmayı kabul etti. Hz. Ali Türbesi etrafından ABD güçleriyle çatışma noktalandı. Şiilerin kutsal kenti Necef ve oradaki Hz. Alinin türbesi etrafındaki silahlı "Mehdi" güçleri, barut fıçıları gibiydi. Irak ve bölgedeki tüm Şii güçleri intifadaya geçirebilirdi.2- Bu barış - bir anlamda - İran ve Suriye için "kötü haberdir."Çünkü..."ABDnin Irakta başarı kazanarak, orada egemenlik kurması" halinde sıranın kendilerine geleceğinin bilincindeler.O nedenle ABDnin, tıpkı Vietnamda olduğu gibi kuyruğunu toplayıp Iraktan çekilmesi, bu iki ülkenin işine gelir. Iraktaki "köktenci Şiilerin" ABDye karşı silahlı hareketini bu hesaplarla el altından desteklemiştir.ABDnin Necef ve Kerbelada direnişi durdurması, İran ve Suriye için iyi haber değil.3- İran, kuşkulu...ABD, güreş deyimiyle "İranı sarmaya" alıyor. Azerbaycanla ABD "üs kurmak" pazarlıkları yapmakta. Afganistan zaten ABD üssü oldu.Türkiyeye bastırması, sadece Irak nedeniyle değil... "B" planındaki İran için. "Şiiler sorununun" da üstesinden gelince, Irak, bir ABD "ana üssü" haline gelecek.İranın etrafı çevrilmiş oluyor.Suriye zaten "en zayıf halka..." 4- ABD, Irakta başarılı olursa, daha sonraki hedefler çemberinde, Sünni Arap şeyhleri, kralları, - sözde - cumhuriyetleri var. O nedenle, Necef ve çevresindeki Şii isyanına, - Şiileri hiç sevmedikleri halde - onlar da Iraklı Sünniler üzerinden destek verdiler. ABD ile çatışmalarında kendilerini yanlız hisseden Iraklı Sünniler, Şiileri de ateş hattına sürmek için onların yanında yer alırken, yelkenlerini, böylece sınırların ötesinden rüzgarla doldurdular.........Ama.... Irakta dün silahların susması, bütün bu hesapları - hiç değilse şimdilik - bozdu.Hiç değilse şimdilik.5- Irakta Şiiler nüfusun yüzde 65ini oluşturuyor. İngilizlere karşı bağımsızlık savaşında sonucu ağırlıklı olarak onlar belirlemişti. Buna rağmen yönetimden dışlanmışlardı. Sünni diktatör Saddam döneminde de ikinci sınıf yurttaş durumunda kalmış, ezilmişlerdi.Şiiler, ABDnin Irak harekatında, Saddamdan kurtulmak için en büyük desteği verdiler ama ABD, - Şii İranın etkisinde kalabilirler - kaygısıyla onlara ağırlık vermedi. Kürt ekseninde kaldı. Sünni eski Baasçılardan desteği tercih etti.Bu yeni durum Şiiler arasında ikilik yarattı.Geleneksel Şiiler en büyük lider Sistaninin etkisindeler. Onlar, geçmişte İngilizlere yapılan hata gibi ABD ile de gerilim halinde, gene dışlanmaktan çekiniyorlar. Iraka demokrasi gelirse yüzde 65 çoğunlukla iktidarı alacakları görüşüyle "barışçı yöntemi" yeğliyorlar.Buna karşılık Sadr, henüz 30 yaşında ve köktenci bir Şii lider. Kendine bağlı "Mehdi" adlı askeri gücü var. İran tarzı bir Şii İslam devleti kurmak istiyor.Kendi etrafındaki gücü büyütmek için kutsal Necefe çekildi. Hazreti Alinin türbesinde karargah kurdu."ABDnin, bu kutsal mekana saldırması halinde, tümüyle Şiileri yanına çekeceğini" düşündü. ABDyi tahrik saldırılarıyla ortamı tetikledi.6- Sadece Iraktaki değil, tüm yöredeki Şiilerin patlamasına çeyrek kala en büyük Şii lider Sistani, Londradan Iraka uçtu. On binlerce Şiiyi çatışmaları önlemek ve Sadr üzerinde baskı kurmak üzere Necefe yürüttü.Sonuç aldı. 7- Sonuç... ABD, cetvelle çizilerek sınırları saptanmış bir ülkenin, ırk ve mezhep çorbasında "laik devlet" kurmak istiyor.Bu ise sadece Irakta yaşayanları değil, sıranın kendilerine geleceğini düşünen diğer Ortadoğu ülkelerini de tedirgin ediyor.Üstelik, Bush yeniden seçilmezse, ABDnin tası tarağı toplayıp çekilme olasılığı, direnişin umutlarına su serpmekte. Irakta Hz. Ali Türbesi etrafında "savaş / barış" çölün kum fırtınası gibi. "Kum tanelerinin sis bulutu"... Arkasındaki gerçekleri sunalım: Stratejik Analiz, 49, Arif Keskin g.civaoglu@milliyet.com.tr
