Genç kız ve babası
CENEVRE Otomobil Fuarı... Çağdaş otomotiv standartlarında ilk Türk otomobili olmak iddiasındaki KARSAN V1’in arka koltuğunda genç kız babasına sarılmış, yanağından öpüyordu.
Bir süre çevredeki herkesten kopuk baş başa ve sessiz öylece kaldılar.
Genç kızın adı İpek Kıraç, babası ünlü sanayici ve Merhum Vehbi Koç’un kızı Suna’nın eşi İnan Kıraç...
Onların paylaştığı bu “çok özel” duygusal dakikalarda neler hissettiklerini anlıyorum.
Suna Kıraç yıllardır hareket engelli bir yaşam sürdürüyor.
Suna Kıraç, Vehbi bey “kafa yapıma en yakın bulduğum evladım” derdi.
Üstün yetenekleri ve sağlam donanımı olan bir yöneticiydi.
Onun için en son akla gelebilecek şeydi hareketsiz kalmak çaresizliği, tekerlekli sandalyede yaşam zorunluğu...
İnan Kıraç onu hayatın içinde tutmanın bütün olanaklarını sunuyor yıllardır.
Her fırsatta evden çıkarıyor.
Ama...
Özellikle yurtdışında tekerlekli sandalye ile araçlara bindirmek zorlu sorun oluyor.
Yazının başına baba kızın duygu yüklü zamanı açılmış parantezine dönelim.
Birkaç dakika önce İnan Kıraç’ın sahibi olduğu KARSAN tarafından üretilen “hareket engelliler için geliştirilmiş” V1 aracının basına sunumu yapılmıştı.
Aracın iki yanından kaldırıma açılan platformlardan tekerlekli sandalyeler rahatça girebiliyor.
Kapılar 90 derece açıldığı için hiçbir zorluk çekilmiyor.
Şoför koltuğunun yanında özel bırakılmış boşluğa giriyor.
Aracın trafikte hareketleri sürecinde savrulmasını önleyen “kilit” aygıtlar var.
Dünya nüfusunun yüzde 10’unu oluşturan 650 milyon insanın farklı nedenlerle yürüme ve görme engeli yüzünden taşıtlarda karşılaştığı zorlukları gideren bir tasarım bu.
Sunumda bu aracın pazar payı, ticari şansı, fizibilitesi gibi soruları cevaplamıştı.
Ama...
Ya insani boyutu?
İnan Kıraç’a sormuştum:
“Çağımızda bir ürünün sosyal hizmet boyutu, ticari potansiyelini katlayan çok önemli bir unsur. Sizi kutluyorum. Ama...
Bunun ötesinde sizin yaşamınızdaki özel bir durum, bu tasarımın oluşmasında etki yaptı mı?”
İnan Kıraç’ın gözlerinde bulutlanma oldu.
Cevabı iki kelimeydi:
“Evet oldu...”
İşte bu cevaptan sonra başka bir şey söylemeden yürüdü.
Az ötedeki “ikiz araca” yürüdü.
Kendisini bekleyen kızı İpek’le kucaklaştı.
Birlikte araca girdiler.
Arka koltuğa oturdular.
Yazının başında anlattığım duygusal “baba kız” tablosuna tanık olduk.
Konuşmuyorlardı.
Sessizliğin diliyle sımsıcak bir diyalogla, çevredeki her şeyden koptuklarını hissetmiştik.
DÜNYADA BİR İLK
BU projenin öyküsünü Jan Nahum anlattı...
Gazetelerden, TV ekranlarından bildiğiniz meşhur New York Taksi ihalesi...
‘New York Taksi organizasyonu, taksilerin artık kamu taşıma araçlarından bütün vatandaşların eşit faydalanması gerektiği ilkesinden hareketle yeni bir tasarımla üretilmesine karar verir, kaldırımlarda, tekerlekli sandalyelerin, asfalta inebileceği eğimler yapılıyor.
Trenlerde, metrolarda -genellikle- otobüslerde açılarak kaldırıma yanaşan hareketli platformlar var.
Fakat...
Taksilerde engelliler için hiçbir donanım düşünülmemiş.
Yeni taksilerde tasarımda bu eksiklik giderilmeli.
İşte KARSAN mühendisleri Jan Nahum’un başında olduğu 200’ü aşkın mühendisle istenen özelliklere sahip KARSAN V1’i yapmış.
New York’un ilgili tüm birimleriyle çok sayıda toplantı sonucu, kendi ek özelliklerini de yansıtan bir çalışma bu.
Örneğin...
Aracın tavanı şeffaf... Araçtakilerin sadece yan camlar değil şeffaf tavanla birlikte kente tam bütünleşme duygusunu yaşamaları amaçlanıyor.
Gökdelenler de görünecek.
Araçtaki elektronik donanımla, ekranlarda yol güzergâhı, bulunulan nokta, geçilmekte olan binalardaki lokanta, sinema, dükkânlar, indirimli satışlar ekranlarda görülecek.
İnternete bağlanmak, haberleri almak, oynamak, mailleşmek mümkün.
Araç sadece engelliler için değil, çağımızın hastalığı obezler için de kolaylıklar öngörülerek tasarlanmış.
Sadece Çin pazarı bile muazzam bir talep potansiyeli.
New York ihalesi -aslında- hâlâ sonuçlanmış değil.
Ama...
ABD’nin şimdiden 5 kenti daha bu özelliklere sahip taksilerle yenilenme kararı almış.’
Başbakan Erdoğan’ın “tamamıyla yerli yapım Türk markalı otomobil” çağrısıyla da -sanıyorum- örtüşüyor.
.................
Dünya Kadınlar Günü’nde, bu yazıyla dostumuz Suna Kıraç’a ve tüm kadınlara güzellikler diliyorum.
