Bir tarafta, dün, yöre cumhurbaşkanlarının açıkladıkları ve Cumhuriyetimize 75. yıl armağanı sayılabilecek Bakü - Tiflis - Ceyhan boru hattı...
Öte yanda, ona paralel Moskova - PKK - Erivan çizgisi.
Sanki, biri diğerine geçit vermemek için çizilmiş.
Gerçekten...
Hazar Denizi yöresindeki, ülkelerin petrol ve doğalgaz birikimleri, gelecek yüzyılın enerji hazinesidir.
Bu hayat suyu için büyük kavga veriliyor.
Soğuk savaş bitmiş olsa dahi, bir tarafta Rusya...
Öte yanda, ABD.
Rusya, yöre ülkeleri için "arka bahçem" havasındadır.
Hazar ve yöresinin petrolünü, doğalgazını, yer yuvarlağına gereğinde kendi kozu olarak çakacağı kartlar gibi görmektedir.
Elinde tutmak istemektedir.
O nedenle, yörenin pertolünü, doğalgazını kendi limanı Novorosisk'e akıtmaya ve boğazlardan tankerlerle geçirmeye oynamaktadır.
Hadiseyi, sanki ekonomik boyutmuş gibi sunuyor.
Dün, yöre cumhuriyetlerinin başkanları ve - destek olarak - ABD Enerji Bakanı Richardson tarafından imzalanan "Bakü - Tiflis - Ceyhan" boru hattı niyet deklarasyonuna, Rusya'dan gelen yankı ilginçtir:
"Hazar petrolünün sevkiyatı, siyasileştirilmesin. Ekonomik seçenek tercih edilsin."
Aslında, Rusya, - ekonomik seçenek - deyimini kullanıyor, ama, kozlarını siyasi olarak elde tutmak istiyor.
Oysa, kendi petrolü için bile, ekonomik tercih Bakü - Ceyhan olabilir.
Örneğin...
Hazar yöresindeki enerji kaynaklarının işletilmesi imtiyazlarını ıskalamış bulunan Shell ve Mobil - aldığımız duyumlar doğruysa - Rusya'da çıkarmakta oldukları petrolleri, - olası - bir Bakü - Tiflis - Ceyhan boru hattından akıtmaya hazırlar.
Çünkü...
Bu petrolün limanlara nakli, tankerlere yüklenmesi, taşınması, boğazdan geçirilip limanlara boşaltılması zor iş.
Ama...
Elbette, Rusya'nın ilk ve asıl tercihi, bu kartı elinden kaçırmamak.
Hem siyaset hem ekonomik kozlarını, parmaklarının arasında tutmak.
Çünkü...
Bakü - Tiflis - Ceyhan hattı açılırsa, kendisi için ekonomik açıdan yararlı olabileceğini görse de, artık siyasi egemenliğini kaybedecek...
Arka bahçesi elinden çıkacak...
Dikkat ediniz, yakın geçmişte ne zaman Bakü - Ceyhan boru hattı konuşulsa, o çizgi üzerinde PKK eylemleri olurdu.
Adeta, böylece petrol şirketlerine ve yöredeki petrol üreten ülkelere, mesaj verildi:
"Sakın ola ki, petrol boru hattını Türkiye'den geçirmeye kalkmayın. Her an havaya uçurulabilir. Türkiye'nin güvenliği yoktur."
İşte...
Bu örtülü uluslararası kuvvet oyununda, Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçleri, PKK'ya karşı büyük ve çok etkin savaşımıyla, bu kara tezgahı yok etmişlerdir.
Türkiye, artık Bakü - Ceyhan hattı için güvenli bölgedir.
Dün açıklanan siyasi deklarasyonunda kullanılan mürekkep, bu nedenle onbinlerce şehidimizin kanıdır.
Aslında...
Uluslararası siyaset, ticaret, sanayi, ekonomi ve finans birbiri içine geçmiş, bir labirenttir.
Tam Bakü - Tiflis - Ceyhan boru hattının yöre ülkeleri tarafından - Rusya'ya rağmen - bir deklarasyonla açıklanması ve bu deklarasyona anlamı pek de açık olmayan - şahit sıfatıyla - ABD Enerji Bakanı Richardson'ın da imza koymasının öncesinde bakınız... Apo, Suriye'den Rusya'ya geçmiş, ilginç rastlantı değil mi?
Yoksa...
İsrail - FKÖ Barış Antlaşması imzalanırken, Suriye'nin üzerinde ABD'nin bir baskısı mı oldu?
Bakü - Ceyhan hattı için petrol şirketlerine ve yöre ülkelerine, Rusya'nın dışlanması amacıyla, Türkiye'nin bu deklarasyon için daha güven veren bir vitrin mi çizmesi sağlandı?
Plağı tam tersine çeviriniz.
Yoksa...
Rusya, önce Apo'yu kendi topraklarına kabul ederek...
Sonra, Ermenistan'daki kendi kuvvetlerinin denetimi altındaki bir üsse göndererek, gene kendi arka bahçesi Kuzey Kore'ye geçireceği sözleriyle, "Bakü - Tiflis - Ceyhan hattı için PKK kartı bizde" mesajını mı veriyor?
Soruların cevabını, Rusya Başbakanı verecek.
Ama, Türkiye dünkü deklarasyonla bir adım önde görünüyor.
Sonuç...
Siyasi irade böylesine ortaya koyulduktan sonra, karara katılacak olan imtiyaz sahibi petrol şirketleri için, artık önemli olan, yöre ülkelerinden ve özellikle Türkiye'den koparmak istedikleri "Bakü - Tiflis - Ceyhan" boru hattı yapımı için birkaç yüz milyon dolar katkı.
Türkiye, bunu dış krediyle ya da yap işlet modeliyle yapabilir.
Önemli olan, hattın taşıyacağı petrolün sağlanmasıydı.
Dünkü deklarasyon, işte bu petrolün varlığını ortaya koymuştur.
..........
NOT: Uçak kaçırma girişimi, 75. yıl kutlamalarını gölgelemek için talihsiz ve cüce bir yaklaşımdır.
Yazara E-Posta: G.Civaoglu@milliyet.com.tr
