Biri... ™zellikle yabancı bankaların d"viz fiyatlarını yukarı çekerek ekonominin ateşini yüksek tutmaları...Günde en fazla 50 milyon dolarlık alış yapıyorlar ama kuru yukarılara ittikleri için Türkiye' yi günde yüzde 7 - 8 yoksullaştırıyorlardı.Bunu daha "nce başka ülkelerde de "zellikle Malezya' da uygulamışlardı. Merkez Bankası' nın ihale y"ntemiyle ve küçük miktarlarda d"viz satışları ise etkili olamıyordu. IMF ile yaptığı anlaşma gereği ihale dışına çıkması sınırlanmıştı.Bu nedenle spekülasyon yapanlar değneksiz k"yde rahatça at oynatacakları alanı bulmuşlardı.Bazı "zel bankalarla yapılan toplantının "zü, gidişe "dur" denilmesi. "D"vizi yukarı çekerek, küçük oranda taleplerle ekonominin ateşini yükselten yabancı bankalara ve bazı spekülat"rlere, bu kez doğrudan "zel bankalar satış "nerisinde bulunacaklar." Daha "nceki günlerde olduğu gibi "zel bankaların "kurlar yükseldikçe - ne satar ne alırız - kabuğuna çekilme politikası" bırakılıyor. "Bu ülkeyi kimseye yedirmeyiz" noktasına gelindi.Talep anonsunda bulunan banka, karşısında "nce bu "zel bankaları bulacak. "Al istediğin kadar dolar" denecek. Son fırtına iki yüksek basınç alanında oluştu. Yelkenler mayna Peki... ™zel bankaların güvencesi?Onlar da Merkez Bankası ihaleleriyle elden çıkardıkları d"vizi tekrar karşılayabilecekler.B"ylece Merkez Bankası d"viz ihaleleri, gerçek etkinliğine kavuşacak.Ayrıca... Satıcının kim olduğu ekranlarda g"rünmeyen sistemde Merkez Bankası - yapacağını sanmıyoruz ama - spekülat"rleri kulaklarından dolar fışkırıncaya kadar g"ğüsleyebilir.Bir formül de telefonla satış. Ekranda d"viz talebi g"rdüğü anda Merkez Bankası' nın ihale gerekmeden telefonla satış yapması mümkün.Büyük bir sürpriz olmazsa ve gene siyaset çamları devrilmezse, spekülat"rlerin nefesi kesilebilir.Bunlar, bazı yabancı bankalara da uygun bir dille anlatılmış olmalı. Arz bu kadar fazlalaşınca alıcıların da yelkenleri suya indirecekleri "ng"rülmekte.. Tablo Bankalara "Ziraat Bankası'nın ilk kez son 3 ayda zarardan çıktığı, Halk Bankası'nın g"rev zararı olan 890 milyon dolar karşılığının konulduğu" anlatıldı... "Türkiye'nin her ay ihracat, işçi gelirleri, turizm gelirleri, bavul ticareti nedeniyle hiç IMF yardımı olmasa bile 1 milyar dolar artıda olduğu" da s"ylenildi. "IMF ve Dünya Bankası'ndan gelen ek paralarla Türkiye'nin sağlam d"viz pozisyonuna sahip olduğu, bankaların sendikasyon kredilerinde zorlanmadığı" vurgulandı.Kısacası... "Türkiye'nin spekülasyonlarla komaya girmeyeceği" rakkamlarla g"sterildi. Elbette sadece "değnek" g"sterilmiş değil. Liderler zirvesi Her fırtınanın bir adı... ™rneğin El Nino...Türkiye' dekinin de adı El Enis olabilirdi.Uzaklaştı.B"ylece piyasaların ateşi düştüyse de gene bazı tavırların ortaya konması gerekiyordu.Bunlardan biri de dünkü liderler zirvesinde Bahçeli' nin Kemal Derviş ile aynı fotoğraf karesinde yer almasıydı. "Bahçeli'nin Derviş'le birlikte liderler toplantısı düzenlenmesine karşı olduğu, hatta 'gitmesini' "nerdiği" gibi s"ylentiler, olumsuz psikolojik etki yapmaktaydı.Bazı ciddi ekonomik ek "nlemlerin de açıklanması gerekmekteydi.Vakıflar Bankası'nın "zelleştirme kararnamesinin imzaya açılması, bu kararlılığın simgesel kanıtı.Ayrıca... Enis ™ksüz operasyonunun "tesinde... Hükümetin güven tazeleyecek yeni bir vitrin çizmesi gündemde.Belki biraz beklenecek. Anavatan Kongresi sonrası...Son krizlerde yabancı g"zlemcilerin alınan tedbirler için yorumları ş"yle oluyordu. "Too late, too small..." (Çok geç, çok küçük) Bu kez aynı yorumlar olmamalı. Türkiye sıyırıyor galiba... gcivaoglu@milliyet.com.tr Fırtınanın ikinci nedeni elbette siyasiydi.
