ABD’de pişer Bize de düşer (mi?)

Dün piyasalar ABD’den gelen haber nedeniyle bayram etti. ABD’de ekonomi 3. çeyrekte yüzde 3.5 büyümüştü. Üst üste dört adet üç aylık dönemdeki küçülmeden sonra ABD ekonomisinin büyümeye başlaması, hem de büyüme oranının yüzde 3.5 gibi büyük bir oran olması çok önemli bir gelişmedir.
Bilindiği gibi ABD ekonomisi 2008 yılının ortasından bu yana kriz çukurunda debelenip duruyor. Dünkü haber, işte bu nedenle çok önemli. Hem küçülmeden büyümeye geçiliyor, hem de büyüme, büyük bir hız ile başlıyor.

Dolara değer kazandıracak
İyi de... Bundan bize ne? ABD’nin büyümeye başlaması Türk ekonomisine ne getirir?
- Kriz ABD’de başladı. ABD’nin krizden çıkışı, küresel pazarlarda bir rahatlama yaratır.
- ABD ekonomisi dünyanın en büyük ekonomisi. Büyüklüğü, sadece üretim gücünden kaynaklanmıyor. Harcama gücü de çok önemli. Harcama gücü, küresel talebi etkiliyor. (Bunun bize ne getireceğine küçük bir örnek vereyim: ABD ekonomisi büyümeye başlayınca bizim havlucular daha çok havlu, mermerciler daha çok mermer satacak.)
- ABD ekonomisinin büyümesi dolara güveni artıracak. Dolar değer kazanmaya, dolar üzerindeki şüpheler dağılmaya başlayacak.
- ABD Merkez Bankası ve Hazinesi krizden çıkabilmek için faizleri büyük ölçüde aşağıya çekti. Enflasyon oranının altında faiz uygulamasına geçildi. Hedef tüketimi, üretimi, yatırımı harekete geçirmekti.

Faiz tartışması başlar
- Büyüme başladığına göre şimdi faiz tartışmaları başlayacak. ABD’de faizlerin artışa geçeceği konusundaki bekleyişler, para piyasalarında huzursuzluk yaratacak.
- ABD’de ekonominin büyümesi demek üretimin ve istihdamın arttığı veya artacağı demektir. Bu ise şirket kârlılıklarını artırır. Şirket kârlılıklarının artacağı bekleyişi borsaları canlandırır.
- ABD’deki borsaların canlanması diğer borsalarda, bu arada bizim borsada da canlılık yaratır.
ABD’deki büyümenin kısa sürede bize etkisi, dolar fiyatının az miktarda da olsa artması, ABD borsasından esecek ve küresel borsalarda dolanacak rüzgârın etkisi ile borsanın hareketlenmesi olacaktır.
Bizim ABD’den bekleyişimiz şimdilerde “Gölge etme, başka ihsan istemem” bekleyişidir. (1) Dolar fiyatı fazla dalgalanmasın. (2) Döviz ile borçlanmakta güçlük çekmeyelim. (3) Dolar faizi artmasın. (4) “ABD’de işler kötü diyerek” küresel piyasalar içine kapanıp bizden mal almaktan vazgeçmesin...
ABD’de pişer, bize de düşer demek çok zor. ABD krize girdi diye, biz de girdik ama ABD büyümeye başlayınca bizim de büyümeye geçmemiz imkânsız.
Büyümeye geçmek bizim işimiz. Başkalarının büyümeye nasıl geçtiğinden ders alarak bizim de büyümeyi sağlayacak politikalara yönelmemiz şart. Bir ekonomi, kendi kendine büyümeye geçemiyor. Doğru ekonomi politikaları olmaz ise büyümeye geçmek imkânsız.