Asgari ücret günde 3 milyon TL'ye 2 milyon insan çalışıyor

Asgari ücret 1 Temmuz'da net olarak aylık 86 milyon 922 bin liraya yükseliyor (!).
Türkiye'de asgari ücret ile çalışanların sayısı belli değil. En az 1.5 milyon insanın, bazı tahminlere göre 2 milyon kişinin asgari ücret ile çalıştığı söyleniyor.
Demek ki, 2 milyon Türk insanı sabah kalkıyor, işe gidiyor. Akşama kadar 8 saat çalışıyor. Akşam evine dönerken cebine 3 milyon lira para giriyor.
Cebine 3 milyon lira para giren işçi akşam evine dönerken, bakkala, kasaba, manava bakıyor. Beyaz peynirin kilosu 3 milyon lira, zeytin 3 milyon lira, ayçiçek yağının litresi 950 bin lira, pirincin kilosu 950 bin lira, kiraz 2 milyon 500 bin lira, kıyma 3 milyon 500 bin lira, kuşbaşı et 4 milyon 500 bin lira, patlıcan 750 bin lira, kayısının kilosu 1 milyon 350 bin lira...
Asgari ücret ile çalışanların aylığı geçen yıl 1 Temmuz 1999 tarihinde net 68 milyon 631 bin lira idi.
Bu yıl haziran ayı tüketici fiyatları endeksinin yüzde 2 dolayında bir artış göstereceği varsayımı ile bir hesaplama yapıldığında görülüyor ki, geçen 1 Temmuz'dan bu 1 Temmuz'a kadar işçinin tüketim harcamaları yüzde 57.8 artarken, cebine giren para yüzde 26.6 artıyor. Bu, asgari ücretle çalışanın son bir yıldaki fakirleşme göstergesidir.
Asgari ücret yılbaşında 80 milyon 550 bin lira idi. Yılbaşından 1 Temmuz'a kadar tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 17.3 dolayında olacak. Halbuki asgari ücretlinin aylığındaki artış yüzde 7.9'da kalacak. Bu, asgari ücretle çalışanın son altı aylık süredeki fakirleşme göstergesidir.
Bizim seçtiğimiz "sanayileşme modeli", ucuz işçi çalıştırmaya ve ucuz işçinin ucuz emeğini ihraç etmeye dönük "çarpık bir modeldir". Bizim çarpık sanayileşme yapımızda üretimin sürmesi işçi ücretinin ucuz tutulmasına bağlıdır.
Bizim "sağlıksız sanayi kuruluşları"mız bu düşük asgari ücreti bile kaldıramayacak zayıf bünyededir. Bunun için sanayiin daha yüksek bir asgari ücret ödemesi "bugün için" imkansızdır. Asgari ücrette "bugün için" artış olsa, özel sektördeki işletmeler (1) ya işçi çıkarır, (2) ya işçiyi kayıt dışı çalıştırır, (3) ya da batar!..
11 Temmuz 1992 tarihli 3634 sayılı kanuna göre hükümetin asgari ücretteki vergi yükünü azaltmak veya sıfırlamak yetkisi vardır. Fakat asgari ücretteki vergi azaltması veya sıfırlaması tüm ücret ve maaş gelirlerinde de uygulanacağından, bu yapılamamaktadır. Asgari ücretlinin aylık vergisindeki 10 milyon liralık bir azaltma, 6.5 milyon mükellefin aylık vergisinde 10 milyon liralık bir azaltma ortaya çıkaracağından, yılda 1 katrilyon liraya yakın vergi kaybına yol açmaktadır.
Türkiye'de tekstil, giyim ve deri sanayii kollarında, tarıma dayalı sanayide toplam işgücünün yüzde 35 - 45 arasındaki bölümü asgari ücretle çalışmaktadır. Büyük sanayi kuruluşlarında bile toplam çalışanın yüzde 10 dolayındaki kısmı asgari ücretlidir. Şimdilerde çok yayılan "taşeron" veya "müteahhit" hizmetlerinde asgari ücretle çalıştırılanların toplam işçiye oranı yüzde 60 dolayına çıkmaktadır.
Sayın okuyucularım bu yazı bir durum tespit yazısıdır:
(1) Unutmayınız. Türkiye'de 2 milyon insan sabahtan akşama 8 saat çalışıp, üretiyor. Gece evine dönerken 3 milyon lira para götürebiliyor.
(2) Türkiye'nin bu üretim yapısı, bu çarpık yapı, daha fazla asgari ücret ödemeye imkan vermiyor. Tam tersine reel asgari ücretin düşmesini zorunlu kılıyor. Üretimde yapısal değişim gerçekleşmeden reel ücretin artırımı imkansızdır.
(3) Dengesiz ve köhneleşmiş vergi sistemi düşük gelir gruplarına vergi kolaylığı sağlanmasına imkan vermiyor.
Sonuç: Dayan işçi Memed dayan!.. Bu düzen değişmeden asgari ücretin artması imkansız. Tersine reel olarak gerilemesi gerekiyor. IMF destekli istikrar programının başarısı senin fedakarlığına bakıyor.
(İlgilisine not: Devlet İstatistik Enstitüsü'nün açıklamalarına göre 2000 yılının ilk üç ayında özel sektörde imalat sanayiinde üretimde çalıştıkları saat başına işçinin eline geçen reel ücret yüzde 5.5 azaldı. İşçinin çalıştığı saat başına verimi yüzde 10.4 arttı. Çalışan kişi başına verim yüzde 14.2 arttı. Teşekkürler asgari ücretli işçi Memed!.. Daha az para alıp daha çok çalışmayı öğrenmiş bulunuyorsun...)





Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr