Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Cep telefonu beş yıldır Türkiye'de kullanılıyor. İki firma (1) Telsim, (2) Turkcell firmaları beş yıldır cep telefonu işletmeciliği yapıyor.
Önce her biri 500 milyon dolar ödedi, lisans aldı. Sonra ülkenin her köşesine alıcı verici dikti. Bunun için yatırım yaptı. Sonra teşkilat kurdu. Abone kaydetti. Cep telefonlarını birbiriyle konuşur hale getirdi.
Geldik 2000 yılına... Telsim'in 2.4 milyon, Turkcell'in 5.6 milyon abonesi var. İki işletmeci firma piyasaya yerleşmiş durumda.
Derken efendim, "Türk'ün aklı sonradan gelir" ya!.. Bizim devletimizin aklı da sonradan geldi... Türkiye pazarı için iki cep telefonu işletmecisi az... İşletmeci sayısını beşe çıkaracağız... İki işletmeciyi ihale ile belirleyeceğiz. Bir cep telefonu hattını da Türk Telekom işletecek" denildi...
Şimdi iki işletmeciyi belirlemek için ihale açılıyor...
İhale açılıyor, iki işletmecinin piyasaya girmesi bekleniyor ama... İşin aması var... Acaba "atı alan Üsküdar'ı geçmedi mi?"
(1) Piyasaya beş yıl önce giren ve beş yıldır cep telefonu işletmeciliği yapan iki firma "piyasadaki kaymak müşterileri" (satın alma ve harcama gücü yüksek müşterileri) toplamış durumda.
(2) Piyasaya beş yıl önce giren ve beş yıldır yatırım yapan, cep telefonu işletip para kazanan iki firma, yatırımlarını tamamlamış, ülke yüzeyini kapsamış, yatırımlarının önemli bölümünü amorti etmiş durumda.
Şimdi ihaleyi kazanıp, piyasaya yeni girecek iki işletmeci grup sadece ihale bedeli olarak 600 veya 800 milyon dolar parayı ödemek ile kalmayacak. Yeni baştan teşkilatlanıp, ülke sathını kapsayacak bir alıcı - verici sistemi kurabilmek için 1.5 - 2.5 milyar dolar yatırım yapacak.
Buna karşılık acaba cep telefonu işine giren iki yeni işletmeci grup (ileride piyasaya girecek Türk Telekom'u unutuyoruz... Şimdilik unutup, hesabı iki yeni işletmeciye dayandıralım) acaba nereden müşteri bulacak? Ne kadar müşteri bulacak?
- Türkiye'nin toplam nüfusu 65 milyon kişi. 1999 yılındaki cep telefonu sayısı 8 milyon. Bölelim telefon sayısını nüfusa. Her 100 kişinin 12.4'ünün bir telefonu var.
Yeni işletmecileri coşturan, piyasaya koşturan, gelecek hakkındaki iyimser tahminler. Deniliyor ki, 2000 yılında her 100 kişiden 19.9'u telefon almak isteyecek. Sadece 2000 yılında 5 milyon yeni kullanıcı telefon isteyecek. İşte bunun bir kısmını yeni işletmeciler ele geçirecek.
Bu iyimser tahminler o kadar iyimser ki, Türkiye'de 2005 yılında (hemencecik 5 yıl sonra) her 100 kişinin 54'ünün bir telefonu olacağı tahmin ediliyor. Şimdilerde 8 milyon olan cep telefonu sayısının 5 yıl sonra 30 milyon adedi aşacağı söyleniyor. İşte iştah kabartan bu tahminler.
- İştah kabartan bir başka rakam, (Telsim'inki bilinmiyor) Turkcell'in abone başına aylık ortalama fatura geliri 1995 yılında 70 dolar idi. 1997 yılında rekabet ile 61 dolara, 1999 yılında rekabet ile 36 dolara düştü...
Piyasaya yeni girecekler işte bu aylık fatura gelirinden iştahlanıyor. Düşününüz her ay nakit olarak abone başına 25 dolar, bir milyon abonede 25 milyon dolar, on milyon abonede 250 milyon dolar aylık nakit girişi olacak...
Zenginin parası züğürdün çenesini yorarmış... Bu işi yapanların bu işe soyunanların vardır bir hesabı... Kimse zarar edeceği işe soyunmaz...