Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

TÜİK yanında İTO da (İstanbul Ticaret Odası) 1927 yılından bu yana fiyat değişimlerini izliyor.Ancak iki kuruluşun fiyat endekslerinin kapsamı farklı. Hem izlenen maddeler ve madde sayısı farklı. Hem de yaklaşım farklı.İTO endeksiyle, sadece İstanbul il hudutları kapsamındaki fiyat değişimi izleniyor.İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi sadece İstanbul ilindeki ücretlilerin harcama yaptıkları 242 maddedeki fiyat değişimini gösteriyor.İstanbul Toptan Eşya Fiyatları Endeksi sadece İstanbul ilinde işlem gören 94 maddenin toptan eşya fiyatlarındaki değişimi veriyor. Enflasyon tırmanırken TÜİK'in (Türkiye İstatistik Kurumu) verdiği rakamlara genelde inanılır da enflasyon düşerken verilen rakamlar şüpheyle karşılanır. TÜİK endeksiyle ise, Türkiye genelindeki fiyat değişimleri izleniyor.Tüketici Fiyatları Endeksi, ücretli olsun olmasın, çalışsın çalışmasın bu ülkede yaşayanların tükettikleri 778 maddede fiyat değişimini ortaya koyuyor. (Türkiye genelindeki izleme yanında iller bakımından da izleme yapılıyor).Üretici Fiyatları Endeksi ile de (eski Toptan Eşya Fiyatları Endeksi), üretimin girdilerinin fiyatlarındaki değişim sergileniyor. Kapsam ve yaklaşım farkıyla TÜİK'in ve İTO'nun enflasyon göstergelerinin birbirinin aynı olması imkânsızdır. Ancak TÜİK'in ve İTO'nun enflasyonun gelişimini ortaya koyan göstergelerinin birbiriyle çelişmemesi ve fazla farklar göstermemesi beklenir.Açık anlatımıyla, İTO'nun veya TÜİK'in enflasyon hesaplamasında bilerek bilmeyerek yapılan bir hata hemen dikkati çeker.İki kuruluşun aylık enflasyon bulguları ufak farklar gösterse de yıllık enflasyon göstergeleri birbirine benzerlik içindedir. Düşerken şüpheleniyoruz Bunları uzun uzun yazıyorum: Diyorum ki, TÜİK bulgularından şüpheleniyorsanız, İTO rakamlarına bakınız. Ona da inanamıyorsanız, yapacak şey kalmıyor demektir.İTO tarafından açıklanan endeks rakamlarına göre ocak ayında İstanbul'da Ücretliler Geçinme Endeksi -0.82 geriledi. Açık anlatımıyla, ücretliler için enflasyonda gerileme oldu. Ama 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 10.74 olarak gerçekleşti. İstanbul Toptan Eşya Fiyatları Endeksi ise ocak ayında 0.46 oranında arttı. 12 aylık ortalama artış yüzde 8.28'e ulaştı.Dün açıklanan TÜİK endeksine göre, Türkiye genelinde tüketici fiyatları ocak ayında yüzde 1.00 arttı. 12 aylık enflasyon ocak ayı sonunda yüzde 9.76 olarak gerçekleşti.Türkiye genelinde üretici fiyatlarında ocak ayında yüzde 0.05 gerileme görüldü. Yıllık üretici fiyatları artışı yüzde 9.68 oldu. İTO verilerine bakarak enflasyon geriliyor diyemeyeceğimiz gibi, TÜİK açıklamalarına bakarak da enflasyon kemikleşti, aşağıya inmiyor diyemeyiz.Önemli olan aylık veriler değil, yıllık eğilimdir. Aylık veriler şu veya bu nedenle iner, çıkar. Yıllık ortalama enflasyon ne olacak, ona bakalım... guras@milliyet.com.tr Açıklamalara inanmaya mecburuz