Beterin de beteri var

Çıldır Gölü Kars - Ardahan arasında, Gürcistan sınırında denizden 1959 m. yükseklikte, en derin yeri 130 m. olan 120 km2 büyüklüğünde koskoca bir tatlı su gölü.
Gölün üzerinde Akçakale adında kocaman bir ada ve üç küçük kuş adası var. Akçakale adası, dar bir yol ile kıyıya bağlanıyor. Şimdilerde SİT alanı ilan edilmiş. Henüz kazı yapılmayan (fakat bugüne kadar devamlı soyulan) bu adada Neolitik dönemden bu yana, dönem dönem medeniyet kalıntıları var. Kitaniler ilk devleti bu adada kurmuş. Urartular bu adada yaşamış. Urartulardan sonra Ermeniler gelmiş. Burada Alak Kale inşa edilmiş. Alparslan Anadolu topraklarına ayak bastıktan sonra ilk defa bu kaleyi işgal etmiş.
Milattan üç bin yıl önce üzerinde medeniyet kurulan, milattan bin yıl sonraya kadar kralların yaşadığı ada şimdi perişan. Akçakale köyü elli haneli, dört yüz nüfuslu bir köy. Köylüler genelde hayvancılık yapıyor, beş ay da Çıldır Gölü'nde balık avlıyor. Gölde sazan, alabalık, kefal çıkıyor.
Çıldır kazasının nüfusu iki bin beş yüz kadar. Belediye Başkanı Ercan Şirin, CHP oylarıyla seçilmiş. Yöreyi çok iyi tanıyan Hudut Tabur Kumandanı Bnb. Orhan Bakırcı'nın tayini Samsun'a çıkmış. Mülkiye 1992 mezunu Kaymakam Hulusi Şahin yöre sorunlarını kendi sorunu gibi benimsemiş genç bir kaymakam... Doğu'da genç kaymakamlar çok etkili. Valiler halktan uzaklaşırken, kaymakamlar halk ile iç içe yaşar hale gelmiş.
Kaymakam Hulusi Şahin sınır ticaretinin önlenmesinin yörede hizmet imkanlarını sınırladığını anlatıyor. Diyor ki, "Sınır ticaretinden valilik emrindeki Sınır Ticaret Fonu'na akan para ile Ardahan Valiliği bu bölgede 70 yılda yapılamayanları 3 yılda yaptı. Köylere yol, su götürüldü. Ama sınır ticareti önlenince imkanlar kurudu."
Çıldır Belediye Başkanı Ercan Şirin de, "Mera Fonu"ndan şikayetçi. İki yıl öncesine kadar meraları köy ihtiyar heyetleri kiralar, mera kirasından gelen para köy bütçesine girer bununla köy hizmetleri yapılırmış. Kanun ile kiralama işi İl Mera Komisyonu'na verilmiş. Vali yardımcısı başkanlığındaki komisyon meraları kiralıyor, para Ankara'ya gidiyor, Ankara'da da yok olup buharlaşıyormuş.
Kaymakam, 43 köyün hepsine elektrik, telefon ve yol götürdüklerini suyu olmayan sadece 2 köy kaldığını anlatıyor.
Yörenin bir başka sorunu taşımalı ilköğretim sistemi. Köy yollarının kardan kapanması nedeniyle taşıma işleri aksıyormuş. Bu yıl taşımalı eğitime son verilmiş ama küçük yerleşim bölgelerindeki çocukların halini kimse düşünmemiş. Meşhur o yıllık ilköğretim fonundan bu yöreye hiç para gelmemiş.
Kaymakam, öğrencilerin ana sorunları temizlik ve beslenmedir diyor... Ve de çözümü (1) YİBA - Yatılı İlköğretim Bölge Okulları ile (2) PİO - Pansiyonlu İlköğretim Okullarının açılmasında görüyor. Çıldırlılar da "kapı" peşinde. Çıldırlılar yörenin istikbalini Aktaş sınır kapısının açılmasına bağlamış. Bu kapı ile Gürcistan'a daha kolay giriş yapılabileceği iddia ediliyor.
Ardahan'da kırtasiyeci İsmet Avşar'ın dükkanı Otel Ankara Palas'ın altında. Ankara Palas Oteli iki katlı terk edilmiş "karakterli bir bina" üzerinde "Çanakzade Mustafa Fehmi 1933" tabelası asılı. İsmet Avşar oğlunu Batı'da okutmuş. Londra'ya göndermiş. Oğlu Yahya Kemal süt ürünleri uzmanı olmuş. Doçent olarak Hatay Üniversitesi'nde hizmet veriyormuş. "Buralarda hayvancılık öldü. Kaçak et girişi her şeyi berbat etti. Ekonomiyi batırdı. Sabahtan akşama kadar oturuyoruz" diyor. Sokağın ucunda duvar dibinde iki genç adam kocaman sepetleri yere koymuş işportacılık yapıyor. Sepetin içinde ıvır zıvır küçük ve ucuz Çin malı eşyalar var... "Merhaba hemşerim, buradan mısınız?" diye sorunca, "Hayır amca... Biz Siirt'teniz" cevabını veriyorlar. "Siirt nire, bura nire?" deyince de anlatıyorlar, "- Amca Siirt'te aç kaldık... Otobüse atlayıp buralara geldik... Şehir şehir dolanıp mal satmaya çalışıyoruz... Hiç olmazsa karnımız doyuyor." Ardahan beter diyorduk, demek ki beterin de beteri varmış. Siirt Ardahan'dan betermiş. Doğu insanı şaşkın... Oradan oraya koşarak karnını doyurmaya çabalıyor.


Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr