Büyüme-küçülme dolarla değil sabit fiyatla izlenir

Bugün 2009 yılı GSYH/milli gelir rakamı açıklanacak. (1) 2009 yılında kriz nedeniyle ekonominin ne kadar küçüldüğünü, daha doğrusu ne kadar fakirleştiğimizi, (2) Kişi başına düşen milli gelir rakamının nasıl değiştiğini öğreneceğiz.
GSYH, (1) Önce cari fiyatla
(2009 yılındaki ortalama fiyatlarla) hesaplanıyor. (2) Cari fiyatla hesaplanan GSYH rakamı, yıl ortası ortalama döviz kuruyla, dolara çevriliyor. (3) 2009 yılı fiyatları 1998 yılı fiyatına dönüştürülerek, milli gelir büyüklüklerinin geçmiş dönemlerle karşılaştırılmasına imkân yaratılıyor.
İşte bu nedenlerle, milli gelir rakamları (1) Cari fiyatla GSYH
(2) Dolar ile GSYH ve (3) Sabit fiyatla GSYH olarak 3 farklı para biriminde yayımlanıyor.
Dolara dönüştürülen GSYH, yıl ortalaması nüfusa bölününce
“Dolar Olarak Kişi Başı GSYH” rakamı elde ediliyor.
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) iki yıl önce, geçmiş dönemde dolara dönüştürülen milli gelir rakamlarını revize etti. Büyüttü. Örneğin 2002 yılında 181 milyar dolar olarak açıklanan milli gelir rakamı 230 milyar dolara yükseltildi. 2006 yılında
400 milyar dolar olan milli gelir rakamı 526 milyara çıkarıldı. (Bu değişimler yazının altındaki tabloda veriliyor.)
Değişim sonucu 2002 yılında 2.598 dolar olan kişi başı GSYH rakamı, 2008 yılında neredeyse 4 katı büyüyerek 10.553 dolara yükselmiş oldu.

Küçülme oranını öğreneceğiz
Dolara dönüştürülen GSYH rakamları kullanılarak yıllar arasındaki değişimi izlemek imkânsızdır. Yıllar arası değişim sabit fiyatla hesaplanan GSYH rakamlarından izlenir.
1998 yılı sabit fiyatıyla GSYH, 2005 yılında 90.5 milyar TL idi. 2006 yılında 96.7 milyar TL oldu. 2007 ve 2008 yıllarında sırasıyla 101.0 ve 102.1 milyar TL olarak gerçekleşti. İşte bu rakamlara dayalı olarak Türk ekonomisinin 2005 yılından itibaren yüzde 8.4, yüzde 6.9, yüzde 4.7 oranlarında büyüdüğü hesaplanıyor. ”Büyüme 2008 yılında yüzde 0.9 oldu” deniliyor. 2009 yılında sabit fiyatlarla GSYH rakamının ne olduğu bugün açıklanınca, bu rakamı bir yıl öncekinkiyle karşılaştırarak ekonominin ne kadar küçüldüğünü öğreneceğiz.
2002 yılında sabit fiyatla (1998 fiyatlarıyla) 1.099 TL olan kişi başına milli gelir 2008 yılında 1.440 TL oldu. Demek ki 6 yılda kişi başına gelir yüzde 31 dolayında artmış. Kişilerin geliri
6 yılda 100 iken 131 olmuş.