Yabancılar ya tek başlarına ya da Türklerle ortaklık halinde faaliyet gösteriyor. Örneğin Belçika'nın CBR grubu, Sabancı ile Akçansa ve Çanakkale Çimento fabrikalarında eşit ortaklık payına sahip.Beş yabancı grup klinker üretiminin yüzde 39'unu, çimento üretiminin yüzde 37'sini ellerinde bulunduruyor. Özelleştirilen fabrikaların satışıyla çimento pazarının yarısı yabancıların hâkimiyetine girecek.1989 yılında özelleştirmeden 5 çimento fabrikası satın alan "Ciment Français" (daha sonra Italcimenti oldu) Türkiye'de çimento piyasasına giren ilk yabancı sermayeli gruptur. Piyasaya en son giren grup olan ve de Lalapaşa'yı satın alan "Cimentir", İtalya'nın büyük bir inşaat grubu olan "Caltagirone" grubuna aittir. Türkiye pazarına 2001 yılında Çimentaş Çimento Fabrikası hisselerinin yüzde 97'sini satın alarak girdi. Dolaylı olarak Kars Çimento Fabrikası'na sahip oldu. Toplam klinker kapasitesinde yüzde 6 (1.850 bin ton), çimento kapasitesinde yüzde 5 (2.975 bin ton) payı vardı. Türkiye'de Avrupa'nın 5 büyük çimento üreticisi faaliyet gösteriyor. Bunlar (1) Lafarge, (2) Vicat, (3) CBR, (4) Italcementi ve (5) Cementir firmalarıdır. Cementir'in satın aldığı Lalapaşa'nın klinker kapasitesi 578 bin ton, çimento kapasitesi 1.162 bin ton.Türkiye'de hem klinker hem çimento üreten 39, sadece çimento üreten 18 tesis var. (Klinker, çimentonun ana maddesi. Toprak yüksek fırınlarda yüksek ısı ile pişiriliyor, klinker oluyor. Sonra klinker katkı maddeleriyle değirmende üretiliyor. Çimento haline geliyor. Klinker ve çimento üretimi yüksek teknolojiye dayanmayan üretim şekli. Üretimden çok pazarlama önemli.)Türkiye'deki 57 tesisin 39.0 milyon ton klinker, 65.9 milyon ton çimento üretme kapasitesi var. 2005 yılında 34 milyon ton klinker 41 milyon ton çimento üretileceği tahmin ediliyor. Bu sektörde 1 numaralı oyuncu OYAK, 2 numaralı oyuncu Sabancı-Belçikalı ortağı CBR, 3 numaralı oyuncu Uzanlar idi.Toplamda yüzde 10 dolayında payı olan Uzanların tesislerinin satılması dengeleri yeniden oluşturacak. İtalyanlar bizi sevdi Lalapaşa Fabrikası'nı 1991'de devlet baba kurdu. Bu tesis özelleştirme programı çerçevesinde 1996'da Uzanlara satıldı. 771 dönüm arazide 39 bin metrekare kapalı alana sahip. TEM karayoluna 20 km, Tekirdağ limanına 157 km, Edirne tren istasyonuna 25 km uzaklıkta. Çimento sektöründe yabancı sermayeli kuruluşların payının artmasıyla çimento sektöründe "pazar paylaşma" ve "fiyat belirleme sorunu" gündeme gelecek.Kamunun imkânlarıyla kurulan bir sanayi tesisinin daha yabancı sermaye tarafından satın alınması bazılarını üzecek, ama yabancı sermayeyi ekonominin kurtuluş yolu olarak görenler sevinecek. Üzüleceklere de sevineceklere de, alana da satana da hayırlı olsun demekten başka elimizden ne gelir ki... guras@milliyet.com.tr Dengeler değişiyor
