Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yayımlanan 2 ayrı tebliğ çerçevesinde AB ülkeleri dışından yapılan kumaşlarda yüzde 40, giyim eşyasında yüzde 30 oranında bir vergi artırımı yapılması öngörüldü. Dokuma ve giyim sanayi Türkiye için önemli sektörler üretici, ihracatçı, perakendeci ve tüketici bu kararlardan etkilenecek de nasıl etkilenecek?
LC Waikiki, Türkiye’nin büyük perakende mağaza zincirlerlerinden birinin markası. Bu markanın sahibi Tema Mağazacılık şirketi 2010 yılında mağazalarında satmak üzere yurtdışından 386 milyon dolarlık (CİF) mal ithal etti ve sattı. Kendi üretiminden ve diğer yerli üreticilerin ürünlerinden 351 milyon dolarlık mal sattı. Açık anlatımı ile ithalatta da, üretimde de pazarlamada da ve yurtdışı perakende mağazacılıkta da parmağı taşın altında bir grup. Bu grubun tepe yöneticisi Mustafa Küçük, koruma amaçlı kararnamelerin uygulanmasının ekonomideki olumlu ve olumsuz etkilerini şöyle değerlendiriyor:
Kazananlar kimler olacak?
Yurt içerisindeki konfeksiyon üreticileri: Hazır giyim ithalatına getirilecek yüzde 40 dolayındaki ek vergi ek vergi sonucu Uzakdoğu’dan yapılan yaklaşık 750 milyon dolarlık hazır giyim ithalatı yurtiçi üretime kayacak. Konfeksiyon üreticileri hem boş kapasitelerini doldurabilecekler hem de fiyatlarını yükseltip kârlarını artırabilecekler.
Kumaş üreticileri: İthal kumaşlara yüzde 20-30 arasında gelecek ek vergiler nedeni ile iç piyasadaki kumaşçılar kısa bir süreliğine de olsa hem boş kalan kapasitelerini doldurma hem de ithal ürünlerdeki ek vergiler kadar fiyatlarını ve karlılıklarını artırma imkânına kavuşacaklar.
Konfeksiyon işçileri: İş kaybetme korkusu olan işçilerin korkuları azalacak ve ücretlerini de biraz artırma imkânına sahip olabilecekler, iş arayanlar iş bulabilecekler.
Dış ticaret açığı: Hazır giyim ve kumaş ithalatı ciddi oranda düşecek ve bu da dış ticaret açığını yaklaşık 1 milyar dolar azaltacak.
Vergi gelirleri: Ek vergilerle hazinenin kasasına yaklaşık 250 milyon $ ek gelir girecek.
Yabancı perakende mağaza zincirleri: Türk perakendecileri dışarıdaki yatırımlarını durduracak. Türk markalarını ciddi rakip görmeye başlayan yabancı markalar ve yabancı perakende mağaza zincirleri, Türklerin rekabetinden kurtulacak.
Kaybedenler kimler olacak?
Uzakdoğu’dan ithalat yapan kumaş ve hazır giyim toptancı ve perakendeciler: Uzakdoğu’ya siparişler genellikle 6- 7 ay önceden verilir. Verilmiş siparişlere de ek vergiler uygulanır ise, finansal gücü zayıf olan birçok firma iflas edecek.
Uluslararası pazarlara açılmaya çalışan Türk perakende markaları: Maliyet artışları sonucu Türk perakendecilerinin ve markaların uluslararası pazarlarda rekabet etme gücü çok zayıflayacak.
Türk tüketicisi: Pamuk ve iplik fiyatlarındaki yüzde yüzün üzerindeki artışa ek olarak yüzde 40’lara varan ek vergilerin getireceği maliyet artışı nedeni ile 2011 yılı ikinci döneminden itibaren giyim fiyatları yüzde 30-50 arasında artacak.
Konfeksiyon ihracatçısı ve hazır giyim ihracatı: Artan iplik fiyatları, artan işçilik maliyetleri ve düşük kur politikası nedeni ile sipariş almakta zorlanan ihracatçı firmaların arz talep dengesi, ithalata gelen ek vergiler nedeni ile tersine dönecek. Hızla artacak işçilik ve kumaş fiyatları nedeni ile sanayiciler yurtdışından sipariş almakta zorlanacak.
Türk giyim sanayi ve perakende sektörü: Genelde yüzde 30-40 gibi yüksek vergilerle korunan sektörlerde sanayiciler ve perakendeciler uluslararası rekabet baskısını hissetmeyince Türk firmalarının, uluslararası firmalarla uluslararası piyasada rekabet etmelerine yol açacak olan verimlilik artışı, gelişme ve yenilenme çabaları durduracak.
