Gelişmişlik düzeyi, bu güçlerin nasıl kullanıldığına bağlıydı. Önemli soru şuydu: "Ülkemiz, küresel rekabetin neresinde? Başka ülkelerle nasıl işbirliği yapabiliriz?"(2) 1800'lerden 2000'e kadar süren küreselleşmenin ikinci döneminde dünya "Orta Boy"dan "Küçük Boy"a küçüldü. Küreselleşmenin arkasındaki dinamik güç çokuluslu şirketlerdi. Çokuluslu şirketler, pazar ve işgücü bulmak için dünyaya yayıldı. Bu dönemde en önemli soru şuydu: "Şirketim küresel ekonominin neresinde? Başka şirketlerle nasıl işbirliği yapabilirim?" Küreselleşme üç büyük dönemden oluşuyor. (1) Birinci dönem 1492'de Kolomb'un Amerika kıtasına çıkmasıyla başladı. 1800'lere kadar sürdü. Dünyayı "Büyük Boy"dan "Orta Boy"a küçülttü. Dönemin özelliği ülkelerin sahip olduğu güçtü. (İnsan gücü, beygir gücü, buhar gücü). (3) Birinci dönemde buhar makineleri, deniz yolu ve demiryolu araçları ulaşımda yaygınlığı sağladı. İkinci döneminde telgraf, telefon, PC, uydu, optik kablolar, deniz yolunda ulaşım ve iletişimde mesafe sorununu ortadan kaldırdı. Böylece 2000 dolaylarında yepyeni bir döneme girdik. Küreselleşmenin üçüncü dönemi başladı. Bu dönem dünyayı "Küçük Boy"dan "Minik Boy"a getirmekte. Birinci dönemde dinamik güç, 'ülkelerde', ikincisinde 'şirketlerde' idi. Üçüncü döneminde 'birey'de. Bunu sağlayan da fiberoptik şebekeler ve çok çeşitli yazılımlardır.Şimdi bireyler kendilerine sorabilirler ve sormalıdırlar da: "Ben küresel rekabetin neresindeyim? Küresel düzeyde başkalarıyla nasıl işbirliği yapabilirim?" Yeni döneme girdik Birinci ve ikinci döneminin aktörleri Avrupalı ve Amerikalı ülkeler, şirketler ve kâşiflerdi. Ancak dünyayı hem küçülttüğü hem de düzleştirdiği için küreselleşmenin üçüncü döneminde Batılı ve beyaz ırktan olmayanlar da (birey veya şirket olarak) oyun alanına girmeye ve güçlenmeye başladı.Bunları Thomas L. Friedman'ın "The World Is Flat" (Dünya Düzdür) isimli kitabından aktarıyorum. Kitapta küreselleşmede artık bireylerin ana aktör olduğu anlatılıyor.Kitabı mutlaka okumalı. İzmir'de 1992'de kurulan Ege Ekonomisini Geliştirme Vakfı, dışarıda basılan önemli kitapların Türkçe özetini yayımlıyor. Tercüme ve özetlerin çoğunu, Uğur Yüce ile Sahire Erturan hanım yapıyor. Dünya Düzdür'ün özet tercümesi de Sahire Erturan'a ait. www.özetkitap.com sitesine giriniz, özetini okuyunuz. Bu güzel çaba için vakıfı, Uğur Yüce ve Sahire Erturan'ı kutlarım. guras@milliyet.com.tr Artık birey önemli
