Ekonomi uçuyor

Olayların içinden Ziya Müezzinoğlu Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) eski müsteşarı. Maliye Bakanlığı yaptı. Atilla Karaosmanoğlu DPT'nin kuruluşunda, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı'nı hazırlayan iktisatçılardan biri. Daha sonra Dünya Bankası Başkan Yardımcılığı'nda bulundu.Eski DPT çalışanlarından İstanbul'da yaşayanlar (ben de onlardan biriyim) ayda bir toplanır. Kendi aralarında sohbet eder. Açık anlatımıyla, kendi kendilerine "Vatanı kurtarır (!)"Dün yapılan plancılar toplantısında Ziya Müezzinoğlu ile Atilla Karaosmanoğlu'nu bulmuşken, sordum: "Ekonomi uçuşa geçti... Bundan iyisi can sağlığı... Eski plancı olarak bu parlak rakamları nasıl değerlendiriyorsunuz?" Beş yıldır ekonomi kesintisiz büyüyor. Yatırımlar, üretim artıyor. Enflasyon kontrol altında. Döviz bol ve ucuz. İhracat tırmanışta... Bundan iyisi can sağlığı... Ama bazıları hâlâ "işsizlik var, tarım çöktü, cari açık büyüyor, gelir dağılımı bozuk, Anadolu'da işler kötü-kriz çıkabilir" diyerek bu tatlı gelişmelerin üstüne "ekşi limon" sıkmaya çalışıyor.(!) Anlattılar: 1960'larda plancıların hedefleri (1) Büyümek (2) Dışa bağımlılığı azaltmak (3) Gelir dağılımındaki çarpıklığı düzeltmek (3) Memlekette bölgeler arası dengesizliği sona erdirmekti.Büyüyoruz ama, "kendi ölçülerimizle büyüyoruz". Kendimizi kendimizle karşılaştırarak büyüdük diye seviniyoruz. Üçüncü Beş Yıllık Plan hazırlanırken Türkiye, Yunanistan, İspanya ve Portekiz aynı çizgideydi. Dördünde de demokrasi özürlü, kişi başı gelir aynıydı. Bugün Yunanistan, İspanya ve Portekiz, demokrasi ve kalkınma sorununu halletti. Hapsi AB'ye katıldı. Kişi başı gelir bizde 5.500 dolar onlarda 15-20 bin dolar.İstihdam sorunu gelir dağılımındaki ve bölgesel arası dengesizlikteki bozukluk devam ediyor. Bunlar sadece sosyal huzursuzluğa yol açmıyor, can ve mal güvenliği konusundaki olumsuz gelişmelerin de kaynağı. Anarşiyi, terörü teşvik ediyor.Türkiye'nin temel sorunları çözememesinin tek nedeni var: Türkiye iyi yönetilemiyor. Türkiye'de demokratik sistem çalışmıyor. Muhalefet ve iktidar partilerinde tek kişi yönetimi var. Çağdaş demokratik düzen, ülkenin tüm güçlerinin sorunların çözümüne katkısını sağlar. Bizde bu olamıyor. 1960 hedefleri gerçekleşemedi Ekonominin kırılganlığı devam ediyor. Cari açık (döviz açığı) ve sıcak paranın büyüklüğü, olası bir dövize hücumda ciddi sarsıntılara yol açabilir.Ekonomik boyutta, küresel pazara dönük yatırımlar yapılmıyor. Büyük sermaye birikimine sahip Türkler yatırım yapmayı durdurdu.Küresel pazarda rekabete dayalı bir büyümenin şartı kendi teknolojimizi geliştirmemiz. Ayrıcalığı olan üretimi gerçekleştiremeden ucuz emeğe dayalı üretim artışı ekonomide beklenen büyümeyi sağlayamaz.Türkiye'nin geleceğe dönük politikaları oluşturulamıyor. Bilim, teknoloji politikalarımız, istihdam politikaları, sosyal politikalar gündeme gelmiyor. Bu politikalarda hedef belirlemeden gelişme sağlamak imkânsız. Ziya Müezzinoğlu ve Atilla Karaosmanoğlu'nun sorularıma verdikleri cevapları kısa yazıda özetlemeye çalıştım. Milli gelir artışını, enflasyon mücadelesini, döviz bolluğunu küçümsemeyelim ama bu söylenenleri de dikkate alalım. Bunları, iyi haberlerin üzerine limon suyu sıkmak şeklinde değerlendirmeyelim. guras@milliyet.com.tr Kırılganlık devam ediyor