Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Sultan Abdülmecid’in (Doğumu 1823, saltanatı 1839-1861) kızları Fatma Sultan ve Refia Sultan’ın 1865 yılında çekilen fotoğraflarında, Abdülaziz’in (Doğumu 1830, saltanatı 1861-1876) kızı Saliha Sultan’ın 1874 yılında çekilen fotoğrafında başlarının açık olduğu, zamanında Batı ülkelerindeki yaşayan kadınlar gibi giyindikleri, saray yaşamının Batı ülkelerindeki yaşam çizgisinde olduğu görülüyor.
Bunlar Osmanlı saraylarında çekilen ve günümüze intikal eden ilk kadın fotoğrafları.
Unutmayınız, bu kadın sultanların babaları olan Osmanlı Padişahları “Halife”lik sorumluluğunu taşıyordu. Halife sözcüğü Arapça kökenlidir. Hz. Muhammed’in dünya işlerine vekâletini anlatır. Halifelik, İslami siyasi ve hukuki yönetiminde en üst ve tek makama verilen isimdir.
Fotoğrafı çekilen saray kadınları, hem Osmanlı padişahlarının hem İslam dininin en yüksek ve tek temsilcisi Halife’lerin kızlarıdır. Bu fotoğrafları ve 1858 yılından sonra Osmanlı saraylarında çekilen diğer saray mensuplarının yaşamlarını yansıtan çok sayıda fotoğrafı görmek istiyorsanız, Sadberk Hanım Müzesi’ndeki “Hanedan ve Kamera- Osmanlı Sarayından Portreler” (24 Nisan 2011’e kadar) sergisini geziniz.

Osmanlı yanlış yorumlanıyor
Sergideki fotoğraflar saray yaşamını, İslam dininin tepe temsilcisi Halife’nin ve ailesinin giyim kuşamını, hayat tarzını yansıtıyor. Bunları görenler günümüzde çok kişinin Osmanlı’yı veya dini vecibeleri yanlış yorumladıklarını, çok kişinin geçmiş özlemi ile benimsedikleri hayat tarzının, giyim ve kuşamın geçmiş ile İslam örf ve âdetleri ile ilgisinin olmadığını anlayabiliyor. Abdullah Biraderler 1858 yılında Beyoğlu’nda fotoğrafhane açıyorlar. 1865 yılından sonra Saray Fotoğrafçılığı’na getiriliyorlar. Onlardan önce 5 yıl saray fotoğrafçılığı yapan Fransız asıllı Masson’dan günümüze intikal eden fotoğraf yok. Ressama portresini yaptıran ilk padişah III. Selim (Saltanatı 1789-1807) günümüze fotoğrafı intikal eden ilk padişah Sultan Abdülaziz‘dir.
Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi’ndeki sergide, Ömer M. Koç Koleksiyonu’ndan seçilen Osmanlı sultanları ve hanedan üyelerine ait çoğunluğu saray fotoğrafçıları tarafından çekilen, bir kısmı imzalı ve ithaflı portre fotoğraflara yer verilmiş.

Fatma ve Refia sultanların başları 1865’te açıktı


Müzeyi mutlaka gezin
Gönül ister ki, Osmanlı’ya ve Müslümanların yaşam biçimine önem veren devlet adamlarımız, politikacılarımız, din adamlarımız, insanlarımız bu sergiyi gezsinler. Yüz elli yıl önceki yaşamı görsünler. “Kendi kendilerine” bir değerleme yapsınlar.
Sadberk Hanım Müzesi 1980 yılında kuruldu. Müzede, kalıcı koleksiyonlar yanında farklı konularda sergiler düzenleniyor. Kalıcı koleksiyonlardan Kocabaş Koleksiyonu, 4 bini arkeolojik 7 bine yakın eserden oluşuyor. Müzede MÖ. 5400 yılından MS. 1923 yılına kadar üzerinde yaşadığımız toprakların kültürünü yansıtan 18 bine yakın eser var.
Bir başka koleksiyon zengin İznik Çini ve Seramikleri koleksiyonu. Büyükdere’de Sarıyer’e yakın, yol üzerindeki müzeye çoluk çocuk, mutlaka gidiniz ve hem sergiyi hem de müzenin diğer bölümlerini geziniz. (Sadece çarşamba günleri kapalı)
Müzenin satış mağazasına uğramayı ihmal etmeyiniz. Ünlü çini ustası Sıtkı Olçar’ın ölmeden önce yaptığı nefis çiniler bitmek üzere.
Geçen pazar karım ile otobüse bindik. Sarıyer’de indik. Müze’de önce sergiyi sonra müzenin diğer bölümlerini gezdik. Tertemiz, “saray gibi” bir müze. Gezenlere huzur veriyor, görgüsünü bilgisini artıyor. Müze müdiresi Hülya Bilgi’yi kutladık. Sarıyer’e kadar sahil yolunda yürüdük. Otobüsle eve döndük. Sayın okuyucularım çoluk çocuk, hafta sonu sizler de müzeyi geziniz. Memnun kalacaksınız