Kütahya’da Gürallar’ın, “Gürallar ArtCraft” markası ile sofra camı üreten iki fabrikası var. Biri şehirin içinde, diğeri Organize Sanayi Bölgesi’nde. Şehirdeki fabrikanın 2, Organize Sanayi Bölgesi’ndeki yeni fabrikanın bir fırını 24 saat yanıyor. Cam fabrikasında fırının ne olduğunu görmeyen, cam sanayinin önemini zor anlar. Camın hammaddelerini (Çoğu bu ülkede bulunan girdi toplamının yüzde 50’si kum, yüzde 20’si soda, yüzde 30’u diğer bileşenler) harman edilerek fırına atıyorlar. Fırını doğalgaz ısıtıyor. Har har yanan doğalgaz, ham maddeleri 1.600 derece ısıtarak su haline getiriyor.
Fırının içindeki havuz 1.600 derece ısıda cumbul cumbul sıvı cam dolu. Havuz dediysek yüzme havuzu gibi bir havuz. 14.0x8.5 metre genişlikte, 1.2 m derinlikte bir cam havuzu. Havuzdaki sıvı fırının öbür yanındaki oluktan akıyor. Cam bardak, sürahi, kavanoz oluyor. Sonra o cam bardaklar, sürahiler, kavanozlar sıra sıra banttan dökülmeye başlıyor.
Bir: Fırının teknik ömrü olan 7 yıl boyunca 24 saat 1.600 derecede yanması şart. Yoksa fırının içindeki camlar donuyor. Fırın işe yaramıyor.
İki: Yanan fırında cumbul cumbul hale gelen ve fırının ucundaki oluktan akan sıvı camı birilerinin 24 saat bardak, sürahi, kavanoz haline getirmesi şart. Yoksa sıvı cam boşuna yerlere akacak.
Üç: Birilerinin hattın ucundan dökülen bardakları, sürahiler, kavanozları toplayıp, paketlemesi gerekiyor. Yoksa bunlar yere pat pat düşerek kırılacak.
Dört: Birilerinin de üretilen bu bardakları, sürahileri, kavanozları yurtiçinde ve dışında satmaları şart. Yoksa bunlar çöpe gidecek. Sanayi deniliyor ya. İşte sanayi bu.
Halkımız boyuna bardak kırıyor
Bir ara bilgi Türkiye’de sofra camında en fazla talebi olan mal çay bardağı. Şişe-Cam yılda 275 milyon, Gürallar 110 milyon adet çay bardağı üretiyor. Kütahya’daki Gürallar’ın şehir içindeki cam fabrikalarında 2 fırın var. Cam üretme kapasitesi günde 285 ton cam. Yeni fabrikada tek fırın çalışıyor. Günlük kapasitesi 260 ton. Gürallar’ın toplam kapasitesi günde 545 ton. Şişe Cam’ın tesislerininki ise 1.600 ton. Gürallar Şişe-Cam’ın üçte biri kapasitede günde 2.5 milyon parça sofra camı üretiyorlar. Şişe-Cam’ın değişik tesislerinde 50 üretim hattı, Gürallar’ın 2 fabrikada, 3 fırında 20 üretim hattı var.
Camın yüzde 50’si ihraç ediliyor
Gürallar bir aile işletmesi. Sevim, Rıza, İsmet, Nafi Güral kardeşlerden Rıza Güral bu işletmenin kaptanı. Rıza Güral’ın oğlu Erol ile kızı Esin işin fiilen yürütücüsü. Rıza Güral’ın başında bulunduğu grupta Gürallar ArtCraft Cam’dan başka Güral Makine, Güral Kiremit, Heriş Kiremit fabrikaları da var. Manavgat ve Sorgun’da Ali Bey Hotels & Resorts markası ile 3 bin yatak kapasiteli 3 tatil köyü yatırımı yapmışlar.
Rıza Güral makinelerin çoğunu kendi fabrikasında gerçekleştiriliyor. Tasarımda farklılık ve talep yaratmak, ürünleri içeride ve dışarıda pazarlamak için 200 beyaz yakalı, üretimde 1.700 mavi yakalı çalışıyor.
Şişe Cam’dan Gizem Sayın ile konuştum. İçerideki üretim imkânlarımıza rağmen zücaciye ürünlerinde ithalat artarak sürmekte imiş. 2010’da ülkemize 86 milyon dolar tutarında, 68 bin ton cam ev eşyası ürünü ithal edilmiş. 2011 Ocak-eylül döneminde ithalat 92 milyon dolar ve miktar olarak 73 bin ton olmuş. 10 ayda 225 milyon adet ürün ithal edilmiş. İthalatın yılsonu itibarıyla 250 milyon adedi geçeceği tahmin ediyormuş. İthalat Çin, Endonezya, Mısır, S. Arabistan başta olmak üzere çeşitli ülkelerden yapılıyormuş.
Esin Güral diyor ki, “Ürettiğimiz sofra camının yüzde 50’sini ihraç ediyoruz. Rekabet şartları eşit olduğunda her türlü pazarda rekabet gücümüz var. Ancak içeride çevre ülkelerden gelen düşük enerji ve işçilik girdileriyle üretilen ürünlerin oluşturduğu haksız rekabet sektörün ana sorunu haline geldi.”
